Tiêm kích F-16V đầu tiên được Mỹ nâng cấp cho Đài Loan hồi tháng 8. Ảnh: Airliners.
"Trong bối cảnh ba loại tiêm kích chủ lực đang tới giai đoạn giữa vòng đời, chúng ta phải xem xét việc mua những chiến đấu cơ mới để đảm bảo khả năng phòng thủ", SCMP dẫn lời người đứng đầu cơ quan phòng vệ Đài Loan Nghiêm Đức Phát nói hôm 30/11.
Tuyên bố này được đưa ra sau khi truyền thông địa phương tiết lộ Đài Bắc muốn đặt hàng 66 tiêm kích F-16V "Viper" từ Mỹ, cùng lựa chọn mua thêm 6 máy bay riêng lẻ để thay thế những tiêm kích F-16A/B bị rơi trước đây. Đây dường như là một phần nỗ lực hồi sinh hợp đồng mua 66 máy bay F-16C/D Block 50 bị hủy dưới thời cựu tổng thống Mỹ Barack Obama do áp lực từ Trung Quốc.
Đài Bắc từng tỏ ý muốn sở hữu tiêm kích tàng hình F-35B, cho rằng khả năng cất cánh trên đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng (STOVL) của biến thể này sẽ giúp đối phó với đòn phủ đầu bằng tên lửa nhằm vào các sân bay trên hòn đảo. Tính năng tàng hình cho phép F-35B đối phó hiệu quả hơn với những chiến đấu cơ hiện đại nhất của Bắc Kinh, thậm chí tung đòn đánh vào sâu trong lãnh thổ Trung Quốc.
Tuy nhiên, báo cáo của Hội đồng an ninh Đài Loan (TNDC) cho rằng tiêm kích F-35B có giá bán quá đắt, chi phí vận hành và bảo dưỡng cao, trong khi tính năng chưa được kiểm nghiệm trong điều kiện tác chiến thực tế. Đây có thể là lý do khiến lực lượng vũ trang Đài Loan từ bỏ dòng F-35B và tìm tới F-16V, biến thể tiêm kích F-16 hiện đại nhất thế giới.
Mỹ dường như cũng không sẵn lòng bán chiến đấu cơ hiện đại nhất cho Đài Loan, do lo ngại nhiều bí mật của phi cơ này sẽ rơi vào tay tình báo Trung Quốc.
Lý do tiêm kích F-35B Mỹ hấp dẫn Đài Loan. Video: Next Media.
Lực lượng vũ trang Đài Loan đang vận hành 144 tiêm kích F-16A/B Block 20, 55 chiếc Mirage 2000 mua từ Pháp và 129 chiến đấu cơ nội địa Ching-kuo, tất cả đều được biên chế từ thập niên 1990. Hòn đảo này đang thực hiện dự án nâng cấp phi đội F-16A/B lên chuẩn Viper trị giá 5 tỷ USD với sự hỗ trợ từ Mỹ, 4 chiếc đầu tiên sẽ được bàn giao trong năm nay.
Phiên bản F-16V mang nhiều công nghệ hiện đại như radar mảng pha quét điện tử chủ động (AESA), máy tính điều khiển thế hệ mới với thiết kế module, nhiều cải tiến trong buồng lái giúp đối phó nhiều mục tiêu cùng lúc. Phi công cũng được trang bị hệ thống ngắm bắn gắn trên mũ bay, tăng khả năng tác chiến của tên lửa tầm nhiệt AIM-9X.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh đang chờ thống nhất, có thể dùng đến vũ lực nếu cần thiết. Đây cũng là lý do chính khiến Mỹ thường rất cẩn trọng với các hợp đồng mua bán vũ khí hoặc trao đổi cấp cao với Đài Loan kể từ khi cắt đứt quan hệ ngoại giao vào năm 1979 để ủng hộ chính sách "Một Trung Quốc". Bắc Kinh thường xuyên cảnh báo Washington không tăng cường quan hệ quân sự với Đài Bắc, cũng như phản đối mọi hợp đồng quân sự giữa Mỹ và Đài Loan.
Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lên nắm quyền vào năm 2016, cả chính quyền của ông và quốc hội Mỹ đều từ bỏ chính sách tránh gây căng thẳng với Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan, thay vào đó là việc liên tục thách thức Bắc Kinh và tập trung vào việc tăng cường năng lực phòng thủ cho Đài Bắc.