- Từ đề nghị của ông, Chủ tịch Quốc hội đã bổ sung chương trình kỳ họp nghe Chính phủ báo cáo tình hình biển Đông. Xin ông cho biết lý do đưa ra đề xuất trên?
- Từ kinh nghiệm của kỳ họp năm ngoái khi Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào biển Đông, không khí của đất nước rất sôi sục. Đại biểu Quốc hội với tư cách là người đại diện ý chí của dân phải thể hiện điều đó thật kiên quyết, mạnh mẽ. Bởi vậy, tôi đưa ra đề nghị Quốc hội tỏ rõ thái độ về biển Đông.
Tuy nhiên, chương trình hiện nay mới dừng lại có buổi họp để các đại biểu nghe Chính phủ báo cáo về tình hình biển Đông. Không biết có đại biểu nào bấm nút đề nghị thảo luận về biển Đông hay không. Nhưng tôi hy vọng sẽ có đại biểu bấm nút. Cũng có thể người đó sẽ là tôi. Tại các kỳ họp trước, Quốc hội cũng chỉ nghe báo cáo về tình hình biển Đông chứ cũng chưa có phần thảo luận. Bằng cách nào đó cần phải truyền tải thông tin chính xác đến cử tri, tất nhiên những thông tin gì thuộc về bí mật quốc gia, nhạy cảm về mặt ngoại giao thì có thể không nhắc đến.
- Nếu chúng ta có một phiên thảo luận riêng về biển Đông, đại biểu có đủ thông tin về vấn đề này không?
- Qua những lần tiếp xúc với cử tri thì tôi nhận thấy ngay cả cử tri và cả đại biểu Quốc hội đều thiếu thông tin về tình hình biển Đông. Đề nghị của tôi là đề xuất ban đầu để các đại biểu dù chưa có thông tin thì cũng sẽ nắm bắt, tìm hiểu thông tin chính thức. Đại biểu Quốc hội càng có nhiều thông tin càng tốt, tất nhiên đó phải là những thông tin chính thức.
- Những hành động của Trung Quốc trên biển Đông đang gây ra nhiều quan ngại. Theo ông chúng ta nên ứng xử như thế nào?
- Tôi lo vào một ngày nào đó, có thể chúng ta sẽ bị đẩy vào thế cực kỳ khó khăn. Khi đã tạo dựng được các đảo lớn thì khả năng làm chủ của Trung Quốc ở biển Đông sẽ rất dễ dàng. Tôi rất lo kịch bản năm 1988 sẽ lặp lại, dù các nhà phân tích trên thế giới nói khó có thể xảy ra. Nhưng trong tâm tư của tôi hết sức lo lắng.
Khi tôi đến Trường Sa lần thứ 2, cử tri họ cũng rất lo lắng. Rất nhiều cử tri theo dõi trên kênh thông tin chính thức đặt vấn đề không biết chúng ta sẽ đối phó ra sao trước những hành động của Trung Quốc ở biển Đông. Họ rất muốn các đại biểu và cả Quốc hội có thái độ rõ ràng, dứt khoát và mạnh mẽ hơn về vấn đề này.
- Hầu hết các hình ảnh về việc Trung Quốc xây dựng trái phép ở biển Đông đều lấy từ mạng nước ngoài. Nếu chúng ta cũng thu thập được những hình ảnh đó, có nên công khai công bố hay không?
- Tôi không nắm được thông tin chúng ta có những hình ảnh gì. Nhưng theo tôi, có lẽ chúng ta cũng nên chính thức và mạnh dạn công bố những hình ảnh này nếu có.
Theo chương trình kỳ họp thứ 9, dự kiến chiều 5/6, Quốc hội sẽ có phiên họp riêng nghe báo cáo về biển Đông. Trước đó, báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri do Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân trình bày cho thấy, "cử tri và nhân dân rất lo lắng, bất bình trước việc Trung Quốc tăng cường các hoạt động cải tạo, bồi đắp, xây dựng các công trình tại hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa"; đồng thời mong muốn Đảng, Nhà nước tiếp tục thực hiện các chủ trương, giải pháp hiệu quả để bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo và thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc. |
Võ Hải ghi