Shiokara, một món ăn có mùi rất "dị" của ẩm thực Nhật, được làm từ hải sản cắt miếng nhỏ (thường là mực) và ngâm với chính nội tạng của chúng cùng 10% muối và 30% bột gạo. Các nguyên liệu khác làm món này là sốt ớt shichimi, wasabi, rượu gia vị mirin hoặc vỏ quả yuzu bào... để tăng hương vị. Để làm mắm mực shiokara ngon các nguyên liệu trên phải được lên men trong vòng 6 tháng.
Một cách làm mắm mực shiokara. Video: ehealthyrecipe.
Shiokara có mùi thối nồng, vừa mặn vừa cay, trông nhớt và bầy nhầy, rất khác biệt với hầu hết món ăn phương Tây. Tuy nhiên, món này chỉ được phục vụ với khẩu phần nhỏ để ăn và uống cùng nhiều đồ khác, đặc biệt là cơm trắng và rượu sake. Ban đầu, shiokara trông không hấp dẫn lắm nhưng bạn phải tìm hiểu để xem có loại shiokara nào phù hợp với khẩu vị của mình. Shiokara ngoài mực còn có thể làm từ cua, cá hồi, cá ngừ, lươn, hàu...
Món mắm mực đặc trưng này của người Nhật đã có từ hàng thế kỷ trước. Vào thế kỷ 11, khi người Viking ăn món cá mập lên men thì người Nhật lại quen thuộc với mắm mực shiokara như một cách dự trữ thức ăn cho mùa đông. Khi thực phẩm chưa đa dạng, món ăn này có thể cung cấp cho người Nhật protein, các loại vitamin và khoáng lại rất ít calo và chất béo có hại cho sức khỏe.
Với lịch sử đánh bắt hải sản lâu dài của Nhật, mắm mực shiokara có lẽ là một trong những kiểu mắm đầu tiên được tạo ra mà vẫn còn phổ biến tới ngày nay. Vì món ăn này mặn mà càng ăn sẽ càng khát, và bạn sẽ gọi thêm nhiều rượu sake hơn để thưởng thức. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là ăn shiokara mà say rượu mới tốt nhưng sake thực sự là đồ uống không thể thiếu khi ăn ở Nhật. Và các nhà hàng, quán rượu izakaya còn phục vụ món này cho bạn trước cả khi rượu được mang ra.
Kết hợp đồ uống và ăn của Nhật có thể là một thử thách đối với các thực khách lạ. Và shiokara thật sự là một món "thử gan" với nhiều du khách khi tới Nhật Bản. Theo Yukari Sakamoto (tác giả cuốn sách ẩm thực "Food Sake Tokyo"): "Shiokara là món ăn khó nuốt với nhiều thực khách. Mực sống lên men cùng chính phần ruột của nó là món có mùi vị khó ngửi, nhưng giàu dinh dưỡng".
Hương Chi