"Nhiều năm qua, tôi luôn tin rằng Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) về cơ bản là bất hợp pháp. Đó không phải cơ quan Mỹ nên hợp tác", John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ dưới chính quyền tổng thống Donald Trump, trả lời phỏng vấn hôm 20/3.
Theo ông Bolton, quan điểm này của ông không phải để bào chữa cho việc Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động chiến sự ở Ukraine, nhưng ICC không phải cơ quan phù hợp để truy tố lãnh đạo Nga.
"ICC bất hợp pháp vì nó là cơ quan thực thi quyền lực trong môi trường không có bất kỳ khuôn khổ hay ràng buộc hiến pháp nào. Đó là thể chế rất nguy hiểm", ông nhấn mạnh.
Bolton nói thêm rằng lệnh bắt ông Putin của ICC trong thời điểm này chỉ đe dọa đến triển vọng đạt giải pháp ngoại giao cho vấn đề Ukraine. Bởi vậy, ông tin rằng "sẽ không có gì xảy ra" sau lệnh bắt của ICC.
Cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton tại thủ đô Washington tháng 8/2022. Ảnh: AFP.
ICC hiện có 123 quốc gia thành viên, nhưng không được một số nước lớn như Mỹ, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc công nhận.
Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 17/3 cho rằng lệnh bắt của ICC với ông Putin là "chính đáng", nhưng nhấn mạnh "cả Mỹ và Nga đều không công nhận Tòa Hình sự Quốc tế".
Bolton, 74 tuổi, là đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc từ năm 2005 đến 2006, trước khi trở thành cố vấn an ninh quốc gia dưới thời tổng thống Trump. Ông gần đây thường xuyên xuất hiện trên các chương trình tin tức để thảo luận về vấn đề trong nước và quốc tế.
ICC ngày 17/3 phát lệnh bắt Tổng thống Putin và Ủy viên của Tổng thống Nga phụ trách quyền trẻ em Maria Lvova-Belova, với cáo buộc "di chuyển bất hợp pháp" trẻ em Ukraine sang Nga. ICC cho rằng hoạt động nói trên diễn ra sau khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát.
Về mặt lý thuyết, quyết định yêu cầu nước thành viên ICC bắt Tổng thống Putin và chuyển đến The Hague, Hà Lan để xét xử nếu ông đặt chân đến lãnh thổ của họ.
Theo giới phân tích, lệnh bắt của ICC đối với ông Putin chủ yếu mang tính biểu tượng nhằm thể hiện thái độ với cuộc chiến ở Ukraine. Quyết định này có tác động thực tiễn rất hạn chế, bởi Nga không phải bên tham gia ICC và nước này cũng không công nhận thẩm quyền của ICC. Tổng thống Nga nhiều khả năng cũng sẽ không tới thăm các nước mà Moskva cho là "không thân thiện".
Huyền Lê (Theo Newsweek, National News)