Dù hiện đã 71 tuổi và không gây thêm tội ác nào từ năm 1978, Robert vẫn được xếp vào danh sách tù nhân nguy hiểm nhất nước Anh, được cho là có độ nguy hiểm cao đối với những người xung quanh nên phải bị biệt giam trong lồng kính. Không có hy vọng được thả ra, hắn sẽ phải sống cô lập cho đến chết.
Robert bị giam trong một "lồng kính" tại Nhà tù Wakefield, có nét giống với phòng giam nhân vật Hannibal Lecter trong phim điện ảnh Sự im lặng của bầy cừu. Nó được xây dựng cho Robert vào năm 1983, bảy năm trước khi bộ phim được phát hành.
Phòng giam có kích thước khoảng 5,5 m x 4,5 m, lớn hơn một chút so với mức trung bình và có cửa kính chống đạn lớn để quan sát tù nhân.
Trong phòng có bàn và ghế được làm bằng bìa cứng, bồn cầu và bệ rửa được bắt vít vào sàn, còn giường là tấm bê tông trải nệm. Một cánh cửa thép mở ra một cái lồng nhỏ bên trong phòng giam, được bọc lớp nhựa trong suốt và dày chắc, có một khe nhỏ phía dưới để quản giáo đưa thức ăn và các vật dụng khác cho Robert.
Robert ở trong phòng giam 23 giờ một ngày. Trong giờ tập thể dục hàng ngày, hắn được sáu quản giáo hộ tống ra sân một mình. Hắn không được phép liên lạc với tù nhân khác. Đó là mức độ cô lập mà không một tù nhân nào khác phải chịu.
Phòng giam của Hannibal Lecter (do Anthony Hopkins đóng) trong phim Sự im lặng của bầy cừu. Ảnh: Orion Pictures
Robert có chỉ số IQ ở mức thiên tài, yêu thích âm nhạc cổ điển, thơ ca và nghệ thuật. Hắn muốn lấy bằng Đại học Mở về lý thuyết âm nhạc. Bạn bè và gia đình mô tả Robert là người hiền lành, tốt bụng, hài hước và rất thông minh.
Trong phiên tòa xét xử tội giết người vào năm 1979, luật sư của Robert lập luận rằng các vụ giết người là kết quả của sự hung hãn dồn nén do tuổi thơ bị lạm dụng gần như liên tục.
Robert sinh năm 1953, bị bố mẹ bỏ mặc nên được đưa vào trại trẻ mồ côi từ khi 2 tuổi. Khoảng 9 năm sau, hắn được bố mẹ đón về, nhưng tiếp theo là chuỗi ngày lạm dụng thể xác khủng khiếp.
Tất cả anh chị em đều bị đánh, nhưng Robert phải chịu điều tồi tệ nhất. "Tất cả những gì tôi nhớ về thời thơ ấu của mình là bị đánh đập. Có lần tôi bị nhốt trong phòng suốt sáu tháng và bố chỉ mở cửa vào để đánh tôi 4 đến 6 lần một ngày. Ông ta thường đánh tôi bằng gậy và có lần đập một khẩu súng trường vào lưng tôi", Robert kể trước tòa.
Sau đó, Robert được dịch vụ bảo trợ xã hội đưa đi, không có nơi ở cố định. Hắn trôi dạt đến London năm 16 tuổi, nghiện ma túy nặng và dành vài năm tiếp theo để điều trị tâm thần sau nhiều lần cố gắng tự tử.
Khi phải bán dâm đồng tính để trang trải cho cơn nghiện ma túy ngày càng nặng, Robert phạm tội giết người đầu tiên vào ngày 14/3/1974. Hắn được John Farrell, 30 tuổi, đón đi để quan hệ tình dục. Sau đó, John được cho là đã đưa Robert xem những bức ảnh về một số đứa trẻ bị anh ta lạm dụng, khiến Robert nổi cơn thịnh nộ, trói anh ta lại rồi sát hại.
Được xác định là không đủ năng lực hầu tòa, Robert bị kết án chung thân tại Bệnh viện Broadmoor, ngôi nhà khét tiếng ở Anh dành cho những tội phạm tâm thần. Nhưng hắn chỉ ở đó điều trị trong ba năm.
Ngày 26/2/1977, Robert và bạn tù nhốt kẻ phạm tội ấu dâm David Francis vào một căn phòng và bắt làm con tin. Bộ đôi chặn cửa, trói rồi tra tấn David trong khi nhân viên nhà tù nghe thấy mà không thể vào được. Cuộc tra tấn kéo dài chín giờ, bộ đôi còn nâng David lên cho nhân viên nhìn qua cửa sập. Robert đã tách một chiếc thìa nhựa làm đôi để tạo ra hung khí nhọn sát hại nạn nhân.
Lần này, Robert được cho là đủ năng lực để hầu tòa. Bị kết tội ngộ sát, hắn bị đưa đến Nhà tù Wakefield, hay còn gọi là Dinh thự Quái vật. Robert mới ở tù được vài tuần thì lại bắt đầu gây án.
Theo những tù nhân khác có mặt vào thời điểm đó, Robert đã lên kế hoạch giết 7 người vào ngày 29/7/1978. Người đầu tiên là Salney Darwood, ngồi tù vì giết vợ. Robert dụ anh ta vào phòng giam sát hại, giấu xác dưới gầm giường. Sau đó hắn dành thời gian còn lại của buổi sáng để tìm nạn nhân khác, nhưng lần này không có ai cắn câu. "Tất cả đều có thể nhìn thấy sự điên cuồng trong mắt hắn", một tù nhân nói.
Không nản lòng, Robert lẻn vào phòng giam của Bill Roberts, 56 tuổi, tội phạm tấn công tình dục bé gái 7 tuổi. Sau khi sát hại Bill đang nằm trên giường, hắn bình tĩnh bước vào văn phòng quản giáo, đặt con dao có răng cưa tự chế lên bàn và thông báo rằng họ sẽ thiếu hai người khi đến lần điểm danh tiếp theo.
Bị kết tội giết người kép, Robert bị đưa trở lại Nhà tù Wakefield với bản án chung thân nhưng bị biệt giam vì sự an toàn của chính hắn và những tù nhân khác.
Kể từ năm 1983, Robert Maudsley dành hầu như toàn bộ thời gian bên trong lồng kính của Nhà tù Wakefield. Ảnh: Nzherald
Robert từng được điều trị tâm thần trong ba năm và được cho là có tiến bộ lớn trong việc loại bỏ sự hung hăng và bạo lực tiềm ẩn. Nhưng sau đó, việc điều trị bị cắt bỏ không báo trước.
Tháng 3/2000, Robert cầu xin nới lỏng các điều khoản biệt giam hoặc được phép tự kết liễu đời mình bằng một viên nang xyanua, nhưng không thành công. Kẻ sát nhân cũng cho biết hắn chỉ nguy hiểm đối với những kẻ phạm tội tình dục.
Robert viết trong thư gửi báo chí: "Chính quyền nhà tù coi tôi là một vấn đề khó và giải pháp của họ là biệt giam tôi và vứt chìa khóa, chôn sống tôi trong quan tài bê tông. Họ không quan tâm tôi điên hay xấu xa. Họ không biết câu trả lời và họ không quan tâm chừng nào tôi còn ở ngoài tầm mắt họ và không được nhớ tới".
Người thân và các tổ chức xã hội từng thực hiện chiến dịch nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của Robert, với lý do cách hắn bị đối xử chỉ lặp lại hành vi lạm dụng đã dẫn đến tội ác, có thể gây suy sụp tinh thần hơn nữa và vi phạm nhân quyền.
Nói chuyện với các nhà làm phim tài liệu nước Anh vào năm 2019, cháu trai của Robert, Gavin Maudsley, biện minh cho tội ác của chú: "Ông ấy không giết người vô tội nào. Chú tôi đã làm những điều khủng khiếp, tôi không cố phủ nhận, nhưng tôi cho rằng ông ấy có tội khi tự tay thực hiện luật pháp".
Đến năm 2022, Gavin nói rằng Robert đã chấp nhận số phận bị biệt giam suốt đời vì biết bản thân sẽ tiếp tục gây án nếu được đặt vào giữa những kẻ hiếp dâm và ấu dâm.
Theo Gavin, cuộc sống trong lồng kính của Robert đã thoải mái hơn. "Wakefield từng là địa ngục của ông ấy nhưng giờ ông ấy đã bình tâm. Ông ấy được xem tivi, nghe nhạc, chơi trò chơi điện tử và đi ngủ lúc 22h. Khi đến thăm, chúng tôi mang cho ông ấy sữa chuối, vài thanh sô cô la và bánh cuộn xúc xích. Ông ấy sẽ mang theo một bình nước nóng và vài túi trà rồi pha cho chúng tôi".
Hiện Robert là tù nhân thụ án lâu nhất nước Anh sau cái chết của kẻ sát nhân Ian Brady vào năm 2017, và cũng là tù nhân bị biệt giam lâu nhất.
Năm 2021, Robert đệ đơn xin đón Giáng sinh cùng các tù nhân khác nhưng bị từ chối. Năm nay, hắn cũng sẽ phải đón Giáng sinh trong lồng kính.
Tuệ Anh (Theo Guardian, Nzherald, Sun)