Cách đó nửa vòng Trái đất, Tổng thống Trump theo dõi cuộc đột kích kéo dài khoảng hai giờ qua video được truyền trực tiếp khi đặc nhiệm Mỹ vào hang ổ và kết liễu y. Ông miêu tả nó "như thể bạn đang xem một bộ phim".
Trump cho biết Mỹ bắt đầu nhận được thông tin tình báo rằng Baghdadi ở Idlib khoảng một tháng trước, bao gồm một số thông tin "hữu ích" từ người Kurd. Tuy nhiên, hai nguồn tin giấu tên nói với NYTimes rằng Mỹ đã biết về nơi ở của Baghdadi từ hồi tháng 7, sau khi vợ và người truyền tin của y bị bắt.
Idlib là thành trì cuối cùng của phe đối lập với Tổng thống Syria Bashar al-Assad, chủ yếu được kiểm soát bởi liên minh phiến quân chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Tuy nhiên, hàng trăm chiến binh IS được cho là vẫn ở đây. Quân đội Syria được Nga hậu thuẫn đóng ở phía đông, tây và nam Idlib.
Vị trí khu nhà bị đột kích. Đồ họa: BBC.
Các quan chức tình báo Mỹ "xác định" vị trí chính xác của y hai tuần trước: một khu nhà nhỏ ở ngoài làng Barisha ở Idlib, cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ 5 km về phía nam. Chiến dịch hôm 26/10 được Trump chấp thuận vào sáng hôm đó, sau khi ông nhận được "thông tin tình báo đáng để hành động", Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence cho biết.
Ngày 26/10, Trump trở lại Nhà Trắng vào khoảng 16h30 giờ miền đông Mỹ (22h30 giờ Syria) sau khi chơi golf ở Virginia. Vào khoảng 17h, ông có mặt tại Phòng Tình huống của Nhà Trắng cùng với Phó Tổng thống Mike Pence, Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper, cố vấn an ninh quốc gia Robert O'Brien và các quan chức tình báo khác để theo dõi cuộc đột kích qua màn hình.
Sau 17h giờ miền đông Mỹ (4h giờ Hà Nội ngày 27/10) 8 trực thăng chở đặc nhiệm Delta cất cánh từ một địa điểm ở Trung Đông. Trump không cho biết địa điểm xuất phát nhưng một quan chức Nhà Trắng giấu tên nói rằng chiến dịch được triển khai từ một căn cứ không quân ở tây Iraq.
Lực lượng Delta là đơn vị đặc nhiệm tập trung vào nhiệm vụ chống khủng bố và thường được triển khai để bắt những mục tiêu giá trị cao. Hoạt động trên mặt đất ở Idlib được hỗ trợ bởi máy bay và tàu quân sự. Lực lượng cũng được trang bị robot quân sự nhưng cuối cùng không sử dụng.
Các trực thăng đã bay hơn một giờ trên khu vực có nhiều quốc gia kiểm soát, bao gồm lực lượng Nga và Syria. Trước cuộc đột kích, Mỹ đã xin phép Nga, Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ bay qua không phận của họ. Mỹ thông báo trước cho họ rằng Mỹ đang triển khai một chiến dịch nhưng không cho biết chi tiết về nhiệm vụ và mục tiêu.
"Chuyến bay vào và bay ra rất nguy hiểm. Có nguy cơ lực lượng của chúng tôi gặp phải hỏa lực dữ dội", Trump nói. "Họ đã bay rất thấp và rất nhanh".
Trump (chính giữa) cùng các quan chức cấp cao theo dõi cuộc đột kích ngày 26/10 tại Nhà Trắng. Ảnh: Nhà Trắng.
Ngay trước khi hạ cánh ở khu nhà mục tiêu, lực lượng Mỹ đã hứng chịu hỏa lực. Máy bay Mỹ bắn trả, loại bỏ mối đe dọa trước khi hạ cánh an toàn. Một dân làng ở Barisha nói rằng trực thăng đã bắn trong 30 phút trước khi đặc nhiệm xuống mặt đất. Người này kể thêm rằng trực thăng đã bắn tên lửa vào hai ngôi nhà, san phẳng một ngôi.
Sau khi trực thăng hạ cánh, đặc nhiệm làm nổ các bức tường của khu nhà để tạo ra lỗ hổng. Họ tránh đi qua cửa chính vì tin rằng nó đã bị đặt bẫy. Lực lượng Mỹ nhanh chóng đưa ra khỏi khu nhà "những người đầu hàng, bị bắn hoặc bị giết". 11 đứa trẻ được đưa ra, chúng không bị thương và được một bên thứ ba chăm sóc. Lính Mỹ cũng bắt một số chiến binh IS.
Baghdadi chạy trốn xuống đường hầm của khu nhà, đưa theo ba đứa con nhỏ. Lực lượng Mỹ kêu gọi Baghdadi đầu hàng bằng tiếng Arab nhưng ông ta từ chối. Đặc nhiệm Mỹ đã học thuộc cấu trúc ngôi nhà từ trước, ghi nhớ mọi ngóc ngách, nơi ẩn nấp và mọi lối thoát có thể. Biết rằng Baghdadi đang chạy vào ngõ cụt, các đặc nhiệm di chuyển chậm và điều chó nghiệp vụ đuổi theo.
Tuyệt vọng khi không còn đường lui, Baghdadi kích hoạt áo đánh bom tự sát, kết liễu đời mình và ba đứa con, khiến đường hầm sụp đổ một phần. Không lính Mỹ nào bị thương trong chiến dịch, tuy nhiên, một con chó nghiệp vụ bị thương nghiêm trọng.
Thi thể Baghdadi bị "đứt rời thành nhiều mảnh do vụ nổ", vì vậy lực lượng Mỹ đã phải kiểm tra DNA tại chỗ để xác nhận danh tính. Quá trình này mất khoảng 15 phút. Các xét nghiệm được thực hiện bởi những kỹ thuật viên đi cùng đặc nhiệm đã mang sẵn theo mẫu DNA của Baghdadi. Những kỹ thuật viên này cũng mang theo các mảnh thi thể của y trên trực thăng trở về.
Mỹ khẳng định chắc chắn họ đã tiêu diệt được thủ lĩnh tối cao IS nhưng chưa có xác nhận độc lập về cái chết của Baghdadi. Những người ủng hộ IS cảnh báo nhau rằng không thể hoàn toàn tin tưởng vào thông báo của Mỹ.
Lực lượng Mỹ ở trong khu nhà thêm khoảng hai giờ để tịch thu các tài liệu rất nhạy cảm về IS, bao gồm kế hoạch tương lai của nhóm. Sau khi rút quân, máy bay chiến đấu Mỹ bắn 6 quả rocket vào khu nhà, san bằng nó. Họ trở lại điểm xuất phát bằng đường bay ban đầu.
Đống đổ nát được cho là nơi ẩn náu của Abu Bakr al-Baghdadi bị san bằng ngày 27/10. Ảnh: AFP.
Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O'Brien cho biết thi thể Baghdadi sẽ được "xử lý hợp lý". Ông để mở khả năng Mỹ sẽ xử lý tương tự cách từng làm với trùm khủng bố Osama bin Laden năm 2011 là thủy táng.
Thi thể bin Laden khi đó được tắm rửa sạch và bọc trong một tấm vải trắng trên tàu sân bay Carl Vinson, sau đó đặt vào túi gắn vật nặng để chìm xuống đáy biển. Lầu Năm Góc cho biết họ lựa chọn cách này do không quốc gia nào muốn dành nơi chôn cất cho bin Laden, với lo ngại rằng ngôi mộ của hắn có thể trở thành địa điểm hành hương cho những kẻ cực đoan và khủng bố.
Trump không thể giấu được niềm vui. Ông đã nói bóng gió về chiến dịch quân sự thành công vào cuối ngày 26/10 bằng cách viết trên Twitter rằng "một sự kiện rất lớn vừa xảy ra!".
Ông đưa ra thông báo chính thức về cuộc đột kích vào ngày 27/10 tại phòng Ngoại giao của Nhà Trắng, dành hơn 45 phút để kể và trả lời câu hỏi về cuộc đột kích.
Đến chiều tối 27/10, chiến dịch tái tranh cử của Trump đã sẵn sàng biến cuộc đột kích thành chiến thắng chính trị. Họ gửi văn bản tới những người ủng hộ rằng: "Trump đã đưa thủ lĩnh khủng bố khét tiếng ra trước công lý. Ông đang giữ cho nước Mỹ an toàn".
Trump nói về cái chết của thủ lĩnh tối cao IS Baghdadi trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 26/10. Video: Telegraph.
Phương Vũ (Theo ABC/BBC)