Trên các kênh truyền hình và đài phát thanh cánh hữu cũng như tài khoản mạng xã hội, chiến lược pháp lý thách thức kết quả bầu cử được Tổng thống Donald Trump và đội ngũ luật sư phát động tại 6 bang, với trọng điểm là ở Pennsylvania, dường như đang "thuận buồm xuôi gió".
Những tuyên bố hùng hồn về tình trạng gian lận bầu cử được Rudy Giuliani, luật sư riêng của Trump, đưa ra tiếp thêm niềm tin cho những người ủng hộ Tổng thống về khả năng lật ngược tình thế. Trump tối 21/11 viết trên Twitter rằng "các nhà điều tra của tôi đã phát hiện hàng trăm nghìn phiếu bầu gian lận, đủ để 'lật ngược' kết quả tại ít nhất 4 bang, qua đó giúp tôi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử".
Nhưng khi ra trước tòa, những lập luận "vững như bàn thạch" đó nhanh chóng sụp đổ, trở thành một nỗ lực pháp lý chắp vá, rời rạc trong tình thế "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược" của những luật sư được cho là dày dạn kinh nghiệm.
Chiến dịch của Trump đệ đơn lên tòa án tại Williamsport, bang Pennsylvania từ ngày 9/11, cáo buộc giới chức bầu cử Pennsylvania hạn chế hoạt động giám sát kiểm phiếu của đảng Cộng hòa, đồng thời xử lý không thống nhất với phiếu bầu qua thư. Họ yêu cầu tòa án ra phán quyết ngăn chính quyền bang công nhận kết quả bầu cử hiện nay.
Đến ngày 15/11, họ lại xin rút các khiếu nại này, để rồi ba hôm sau đó, Giuliani ra trước tòa, đề nghị thẩm phán Matthew Brann, một thành viên đảng Cộng hòa, cho phép đệ trình lại các khiếu nại mà họ đã rút.
Trong phán quyết gay gắt hôm 21/11, thẩm phán Brann đã ví các lập luận pháp lý từ chiến dịch của Trump với "quái vật Frankenstein", kết luận rằng họ chỉ đưa ra "các lập luận pháp lý gượng ép và những cáo buộc mang tính phỏng đoán, không có giá trị", nói thêm rằng ông "không có thẩm quyền tước đoạt quyền bỏ phiếu của dù chỉ một người, chứ chưa nói đến hàng triệu công dân".
Mặc dù vậy, chiến dịch của Trump không bỏ cuộc. Hôm 22/11, họ tuyên bố sẽ kháng cáo quyết định của Brann tại Tòa phúc thẩm khu vực 3, một ngày trước thời hạn các hạt tại Pennsylvania phải xác nhận kết quả bầu cử để Tổng thư ký bang Kathy Boockvar chứng nhận.
Họ còn yêu cầu Tòa phúc thẩm khu vực 3 mở một phiên điều trần vào ngày 25/11 nhằm sửa đổi đơn kiện mà thẩm phán Brann đã bác bỏ.
Rudy Giuliani, luật sư riêng của Trump, giơ một phong bì phiếu bầu trong cuộc họp báo tại trụ sở Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa ở thủ đô Washington hôm 19/11. Ảnh: AFP.
Những nỗ lực của Trump tại Pennsylvania dường như cho thấy ông sẵn sàng theo đuổi các cáo buộc gian lận bầu cử đến cùng, ngay cả khi cánh cửa pháp lý dẫn đến nhiệm kỳ thứ hai của ông được cho là đã khép lại.
Cuộc chiến pháp lý này được Trump khởi động từ ngày 7/11, khi các bang vẫn đang kiểm phiếu và truyền thông Mỹ chưa xướng tên ai là tổng thống đắc cử. Giuliani, người "lĩnh ấn tiên phong" trong cuộc chiến, lập tức đến thành phố Philadelphia, bang Pennsylvania, để tổ chức họp báo nhằm đưa ra các cáo buộc về gian lận phiếu bầu, trong lúc Tổng thống đi chơi golf.
Tuy nhiên, chỉ vài phút trước giờ bắt đầu họp báo, các hãng tin đồng loạt công bố cuộc đua tại Pennsylvania đã kết thúc, với 20 phiếu đại cử tri dành cho Joe Biden, giúp ứng viên Dân chủ giành đủ số phiếu đại cử tri cần thiết để đắc cử.
Bất chấp điều đó, Trump tuyên bố cuộc bầu cử "còn lâu mới chấm dứt", trong khi Giuliani vẫn tổ chức họp báo và nói rằng "một số lá phiếu trông đáng ngờ", thậm chí cáo buộc thành phố Philadelphia nằm dưới sự điều hành của "một bộ máy Dân chủ mục nát".
"Những phiếu bầu qua thư đó có thể mới được điền hôm qua, bởi trò mèo của phe Dân chủ khắp trung tâm hội nghị (nơi Philadelphia tổ chức kiểm phiếu)", Giuliani nói, cam kết sẽ kiện tới cùng. "Đây sẽ là một vụ kiện rất, rất thuyết phục".
Justin Levitt, giáo sư Trường Luật Loyola tại bang California, cho rằng các vụ kiện của Trump "nguy hiểm".
"Đây chỉ là một màn diễn phụ, nhưng là màn diễn độc hại. Việc không ngừng đưa ra những tuyên bố vô căn cứ thực sự đang ảnh hưởng đến một số lượng người Mỹ đáng kể. Họ đang tạo điều kiện khiến các cuộc bầu cử trong tương lai không còn hoạt động hiệu quả", Levitt nhận định.
Dù không một tòa án nào nhận thấy sự xác đáng trong những cáo buộc pháp lý cốt lõi từ chiến dịch của Trump, Giuliani và các cộng sự vẫn tiếp tục gửi khoảng 20 đơn kiện nhằm thách thức chiến thắng của Biden tại Pennsylvania. Các luật sư của Tổng thống phản đối quyết định cho phép kiểm đếm những phiếu bầu qua thư đến sau cuộc bầu cử tối đa 3 ngày, phàn nàn về công tác giám sát kiểm phiếu, liên tục khẳng định có gian lận.
"Tôi cảm thấy có sự gian lận đang ngấm ngầm diễn ra", Lisette Tarragano, một người giám sát bầu cử tại thành phố Philadelphia, phát biểu trong cuộc họp báo của Giuliani hôm 7/11. Trên thực tế, ủy ban bầu cử Philadelphia do một đảng viên Cộng hòa điều hành và văn phòng này bị đe dọa sau khi Trump tăng cường chỉ trích cuộc bầu cử.
Một tòa phúc thẩm thậm chí đánh giá quyết định kéo dài thời gian nhận phiếu qua thư của Pennsylvania là đáng khen ngợi, trong bối cảnh Covid-19 gây ra nhiều gián đoạn và trì hoãn đối với công tác bầu cử.
Cũng không thẩm phán nào tìm thấy bằng chứng gian lận ở Pennsylvania, hay bất kỳ bang nào khác mà chiến dịch của Trump gửi đơn kiện, bao gồm Michigan, Wisconsin, Arizona, Nevada và Georgia. Các thẩm phán tại Michigan và Arizona đã từ chối yêu cầu ngăn chặn các địa phương xác nhận kết quả bầu cử. Nhiều công ty luật đại diện cho chiến dịch của Trump bắt đầu rút lui.
Do đó, trách nhiệm dồn lên vai Giuliani, cựu công tố viên liên bang và cựu thị trưởng New York, người đã không tranh luận trước tòa trong vụ kiện nào suốt ba thập kỷ. "Bạn có thể nói rất nhiều điều trong họp báo, nhưng không thể làm như vậy trước tòa", luật sư Mark Aronchick, người đại diện cho giới chức bầu cử tại Philadelphia, Pittsburgh và một số địa phương khác trong các vụ kiện ở Pennsylvania, cho biết.
Hôm 17/11, Giuliani bước vào phòng xử án tại thành phố Williamsport sau khi các luật sư thuộc Porter Wright Morris & Arthur, công ty luật dẫn dắt cuộc chiến pháp lý của Trump tại Pennsylvania, quyết định rút lui. Cựu thị trưởng New York yêu cầu thẩm phán Brann hoãn chứng nhận 6,8 triệu phiếu bầu của Pennsylvania, do phiếu bầu qua thư của hai cử tri Cộng hòa bị từ chối vì lỗi kỹ thuật.
"Tôi lặng người khi nghe thấy điều đó", Aronchick kể lại. "Chúng tôi đã sẵn sàng để tranh luận, nhưng ông ấy lại cư xử như thể đang tổ chức sự kiện mở rộng của cuộc họp báo hôm 7/11. Chúng không có bất cứ sự liên quan nào với thực tế".
Giuliani gặp khó khăn khi trả lời ngay cả những câu hỏi pháp lý cơ bản, nhưng lại nỗ lực thúc đẩy giả thuyết về âm mưu gian lận bầu cử. "Mô tả tốt nhất về tình hình này là sự gian lận cử tri toàn quốc, trên diện rộng", ông lập luận.
Tuy nhiên, khi thẩm phán hỏi lại, ông lại tuyên bố rằng đơn khiếu nại của họ không có cáo buộc gian lận. Không luật sư nào của Trump tố cáo "gian lận bầu cử" trước tòa, bởi theo luật Mỹ, hành vi gian dối với thẩm phán có thể bị trừng phạt rất nặng.
Thực tế một lần nữa ập đến với Giuliani, khi thông tin Tòa án Tối cao Pennsylvania bác bỏ đơn kháng cáo của chiến dịch về quyền giám sát ở Philadelphia xuất hiện ngay giữa phiên xử. Đây là một trong những cáo buộc cuối cùng còn tồn tại của chiến dịch.
Thẩm phán Brann cho phép phiên điều trần kéo dài, để các bên có thời gian đệ trình những kiến nghị bổ sung. Kiến nghị bổ sung được các luật sư của Trump nộp sau đó đầy rẫy lỗi chính tả, đánh máy, thậm chí còn viết sai "khiếu nại sửa đổi thứ hai" thành "khiếu nại tu chính án thứ hai".
Luật sư Aronchick đã kịch liệt phản đối bản kiến nghị của Giuliani và Marc Scaringi, một phát thanh viên địa phương có xu hướng bảo thủ và từng thừa nhận các vụ kiện của Trump sẽ không giúp đảo ngược kết quả. Tiền đề cốt lõi của bản kiến nghị này là cáo buộc các nhân viên bầu cử, có lẽ làm việc cho "xã hội đen" như lời Giuliani nói, đã âm mưu hủy hoại chiến thắng của Trump.
"Ý ông là một bộ phận nhân viên bầu cử nằm trong một âm mưu? Nó được tiến hành như thế nào? Ai? Ở đâu? Khi nào? Như thế nào?", Aronchick đặt câu hỏi.
Trong phán quyết sau đó, thẩm phán Brann cho biết ông đã kỳ vọng chiến dịch Trump trình bày những "bằng chứng không thể chối cãi" về tình trạng "tha hóa diện rộng" trong công tác kiểm phiếu, khi họ tìm cách loại bỏ hàng triệu phiếu bầu. Thay vào đó, ông chỉ nhận được những thứ chắp vá kỳ dị như "quái vật Frankenstein".
Hy vọng cuối cùng của chiến dịch Trump được đặt vào Tòa phúc thẩm khu vực 3 ở Philadelphia. Tuy nhiên, tòa án này trong phán quyết hôm 13/11 dường như đã thể hiện lập trường của mình, khi tuyên bố rằng "một điều không thể tranh cãi trong tiến trình dân chủ của chúng ta là mọi phiếu bầu được bỏ hợp pháp của mọi công dân cần phải được kiểm đếm".
Trong lúc cuộc chiến của Trump liên tục đuối lý, thế dẫn trước của Biden tại bang Pennsylvania đã được nới rộng, lên hơn 80.000 phiếu. Trong bối cảnh đó, nhóm luật sư của Trump dường như lại mâu thuẫn nội bộ và quay sang chỉ trích nhau.
Giuliani và luật sư Jenna Ellis hôm 22/11 ra tuyên bố chung chỉ trích đồng sự Sidney Powell, cho rằng bà này "đang làm công việc luật pháp một mình" và "không phải thành viên thuộc đội pháp lý của Tổng thống Trump".
Chỉ ba ngày trước, họ cùng xuất hiện trong cuộc họp báo đưa ra loạt cáo buộc về tính toàn vẹn của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, nơi Giuliani đã giới thiệu ông, Ellis, Powell và các luật sư khác "đại diện cho Tổng thống Trump và chiến dịch của ông".
Trong cuộc họp báo này, Powell đã thúc đẩy những giả thuyết phức tạp nhất, cáo buộc cố tổng thống Venezuela Hugo Chavez cấu kết với đảng Dân chủ để gian lận bầu cử. Hai cố vấn giấu tên của Trump cho biết Tổng thống không thích cách Powell đưa ra những cáo buộc như vậy. "Bà ta quá điên rồ, ngay cả với Tổng thống", nguồn tin tiết lộ.
"Hệ thống của chúng tôi phụ thuộc vào khả năng cạnh tranh công bằng và ai cũng có khả năng thua cuộc. Nếu khả năng đó không tồn tại, sẽ không có nền dân chủ. Nước Mỹ là như thế", giáo sư Levitt cho biết.
Ánh Ngọc (Theo AP)
