Nhân bài viết "Nghỉ việc rút BHXH một lần để 'chạy luật'", tôi xin chia sẻ một chút trường hợp thực tế của công ty tôi. Tôi đã và đang làm việc cho một công ty nước ngoài (ở một khu công nghiệp ở tỉnh Bắc Ninh) được 10 năm.
Chức danh công việc của tôi là Chuyên viên Nhân sự. Khoảng ba năm trở lại đây, công ty tôi dường như không hề tuyển mới lao động hay có người lao động cũ nghỉ việc.
Vậy mà gần đây, tôi liên tục giải quyết các câu hỏi câu hỏi liên quan đến việc "Rút BHXH một lần khi Luật Bảo hiểm mới có hiệu lực".
Hiện tại, đã có một số lao động xin nghỉ việc vì lý do này. Với vai trò là nhân sự của công ty. Tôi đã giải thích rất nhiều quyền lợi của mọi người nếu như không rút BHXH một lần mà để hưởng lương hưu.
Tuy nhiên, dường như đa phần người lao động (nhất là công nhân lao động sản xuất) đều mong muốn được rút BHXH một lần sau khi nghỉ việc. Những nỗi lo chung của mọi người mà tôi được biết như sau:
Thứ nhất, vấn đề thời gian làm việc đủ để hưởng lương hưu thực sự không phải là vấn đề quan tâm của họ. Vì hiện tại, họ đi làm ở các xí nghiệp, nhà máy từ rất sớm. Tới năm 40-45 tuổi họ thừa năm đóng bảo hiểm để hưởng lương hưu. Cái họ quan tâm đó là độ tuổi để hưởng lương hưu quá dài, tỷ lệ hưởng lương hưu không hấp dẫn.
Họ so sánh việc rút BHXH một lần rồi gửi ngân hàng với việc hương lương hưu thì họ thà chọn rút để gửi ngân hàng. Hơn nữa, họ lo sợ sau này quy định lại thay đổi thế nào không biết được. Như vậy, họ thà cầm chắc tiền trong tay còn hơn là tiền ở một nơi khác mà họ không tin tưởng.
Thứ hai, với công nhân sản xuất, một khi độ tuổi càng cao mà bị sa thải thì cơ hội xin việc càng thấp. Họ lo lắng rằng, nếu 40- 45 tuổi mà mất việc thì họ không biết sẽ làm thế nào để có thu nhập lo cho gia đình trong thời gian chờ lương hưu.
Vì sao? Vì độ tuổi này xin làm công nhân thì hầu như là rất khó. Thị trường lao động khắc nghiệt sẽ có sự đào thải liên tục. Lao động trẻ hàng năm rất nhiều, họ lại có lợi thế về sức khỏe và sự nhạy bén. Vậy những lao động có tuổi cạnh tranh sao nổi? Việc phải chờ đợi thêm 15-20 năm mới được hưởng lương hưu với họ là quá dài. Trong khi đó, ở cuộc sống hiện tại họ cần tiền lo cho bản thân, cho con cái và chi tiêu sinh hoạt hàng ngày.
Một số còn chia sẻ với tôi rằng, nếu như con cái, gia đình có người ốm đau ngặt nghèo cần tiền chữa trị mà họ lại đang không có việc làm. Vậy họ sẽ xoay sở ở đâu? Cuộc sống hiện tại họ lo không xong thì sao có tâm trí lo cho tương lai.
Thứ ba, người lao động của công ty tôi còn làm bài toán nếu xin nghỉ việc thì hiện tại họ không còn trẻ nhưng không phải quá già (độ tuổi trung bình lao động bên tôi là 33 tuổi). Ít ra trong thời gian nghỉ việc để chờ rút BHXH một lần họ còn được tiền bảo hiểm thất nghiệp. Họ có thể xin vào các công ty làm các công việc không phải đóng bảo hiểm. Dù cho các công việc đó không ổn định, nhưng ít nhất họ cũng có sự hỗ trợ từ tiền BH thất nghiệp và có thu nhập nên không quá lo lắng.
Hơn nữa, sau khi rút BHXH một lần, cơ hội quay trở lại xin làm công nhân của họ cũng cao hơn sau này đã 40-45 tuổi và họ lại được đóng bảo hiểm, sau này khi bị sa thải thì sẽ tiếp tục rút bảo hiểm thất nghiệp và BHXH một lần.
Đây là những ý kiến tôi được nghe từ các công nhân của công ty tôi. Các bạn cũng đừng nói rằng sao không biết tích lũy, có kế hoạch khi thất nghiệp này nọ. Hay là nói rằng về già lấy gì mà sống.
Thực sự, đa phần cuộc sống của những người làm công nhân không dễ dàng. Có nhiều người từ nơi xa tới, tiền lương thì ít, họ phải thuê trọ, tiền ăn uống sinh hoạt, rồi có khi con nhỏ, học hành. Có những gia đình, bố mẹ làm ca 12 tiếng ngày đêm nên con cái gửi trẻ ở nhà cô giáo cả ngày lẫn đêm.
Bên cạnh đó, hiện nay nhiều công ty ít việc hoặc hết việc họ phải nghỉ không lương. Không có thu nhập, thu nhập thấp vậy làm gì có tiền mà tích lũy?
Năm nay tôi 34 tuổi, đóng bảo hiểm được 12 năm. Tôi chưa từng có ý định sẽ rút BHXH một lần vì bên cạnh BHXH tôi đã có bảo hiểm nhân thọ, tài sản tích lũy từ đất và tiền tiết kiệm đủ để lo cho gia đình và bản thân khi về già.
Tuy nhiên, nếu tôi trong hoàn cảnh của nhiều bạn công nhân công ty tôi thì phương án rút BHXH một lần sẽ được tôi để ý đến. Sống trong cái hoàn cảnh hiện tại còn lo không xong thì tương lai đâu còn ý nghĩa. Hoặc có chăng, lo tương lai thì cũng thà đánh đổi tương lai của bản thân lo cho tương lai của con cái.
Thanh Nam
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.