Trả lời:
Ít ai cúng mâm cơm Tết với thời gian vài tiếng trên bàn thờ rồi mới ăn, mà đa phần chỉ sau khoảng 30 phút đã hạ mâm cho con cháu sum vầy, cùng ăn mâm cơm cúng rằm hoặc tất niên, chào đón năm mới.
Vì vậy, với những thực phẩm an toàn và thời gian cúng như đã nói trên thì ăn không gặp vấn đề gì. Hơn nữa, thời tiết dịp Tết không quá nóng, ngược lại ở miền Bắc còn lạnh nên quá trình phân hủy thức ăn diễn ra chậm hơn.
Vấn đề là mâm cơm sau cúng thường bị nguội, có những món ăn không còn được ngon miệng, ví dụ như món canh hay đĩa xào sẽ không còn hấp dẫn. Do vậy trước khi cúng, chỉ nên xào đồ ăn ở mức vừa tới, cúng xong có thể xào lại nhanh tay cho nóng hổi và không bị nát. Với món canh, tốt nhất cúng xong cho vào một nồi riêng nấu lại cho nóng, không nên đổ cả vào nồi to, dễ hỏng cả nồi. Còn những món khác như thịt gà, giò chả... sử dụng nguội vẫn ngon.
Nhìn chung, mâm cơm cúng nên lựa chọn những món ăn phù hợp nhưng thể hiện sự sang trọng như thịt gà, giò chả, thịt luộc, thịt đông. Một số món như nộm (gỏi) không nên bày biện lên mâm cúng, bởi nếu để lâu quá sẽ bị nhũn, ăn không ngon.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh
Nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội