Ở Mỹ, cứ đến mùa thuế là người dân lại ùn ùn kéo nhau đi kê khai. Người ta thường hay đùa với nhau rằng, ai được hoàn thuế thì đi khai sớm, ai phải đóng thêm thì đi khai trễ.
Một trong những tiêu chí về sự giảm thuế của người dân là người phụ thuộc, tương đương với giảm trừ gia cảnh ở Việt Nam. Ai cũng được phép dùng một phần tiền mình kiếm được để nuôi thân và nuôi người phụ thuộc mà không phải đóng thuế.
Ở Mỹ, mức giảm trừ cá nhân là 12.550 USD cho năm 2021 và sẽ tăng lên 12.950 USD cho năm 2022. Đây thực ra không phải là số tiền có thể sống được của một người ở nước Mỹ. Nó chỉ là mức giảm đối với một người mà chính phủ đã định ra, vậy thôi.
>> Gia đình cần 15 triệu đồng mỗi tháng để sống ở Sài Gòn, Hà Nội
Tuy vậy, luật thuế của Mỹ có "child tax credit", tạm dịch là "tiền khấu trừ thuế cho con", tức là mức tiền thuế được xem như là đã trả cho mỗi đứa trẻ. Chẳng hạn như gia đình đó có cha mẹ tổng thu nhập bị đánh thuế là 140.000 USD một năm, theo luật thì họ phải trả mức thuế 25%, tức là 35.000 USD.
Tuy vậy, nếu gia đình đó có hai con dưới 18 tuổi, họ sẽ khấu trừ mỗi con là 3.600 USD. Sau khi tính "child tax credit" vào, gia đình này chỉ phải đóng 27.800 USD tiền thuế.
Việc áp dụng "child tax credit" khiến mức thuế đóng được giảm đi rất nhiều cho các bậc cha mẹ. Điều này được khuyến khích do tỷ lệ sinh giảm - là một vấn đề của nước Mỹ.
Mặt khác nuôi trẻ rất tốn kém, còn các bậc già cả đa phần đều có tiền an sinh xã hội (Social security) nên người già thường không được tính vào phần giảm trừ gia cảnh. Thay vào đó, người già thường không phải khai thuế hay tự khai riêng nếu có thu nhập.
Nói cách khác, mức giảm trừ gia cảnh của Việt Nam được tính khác ở Mỹ. Ở Việt Nam, miễn trừ gia cảnh có nghĩa là số tiền dùng để nuôi một người trẻ hay già trong gia đình sẽ không bị đánh thuế.
>> Nuôi con 'tốn 10 triệu là tốt, 5 triệu cũng xong'
Còn ở Mỹ, giảm trừ gia cảnh có nghĩa là cứ có một con thì sẽ bớt được một khoản thuế (3.600 USD), cho dù bạn có tốn bao nhiêu tiền cho con đi nữa. Vì vậy gánh nặng nuôi con nhỏ sẽ bớt được phần nào cho các gia đình Mỹ.
Ở Việt Nam, mức giảm trừ gia cảnh thường bị phàn nàn là quá thấp, không phù hợp với biến động kinh tế. Điều này lại càng gây khó khăn hơn khi rất nhiều gia đình còn phải nuôi thêm cha mẹ già, do mức độ "phủ sóng" bảo hiểm xã hội còn quá thấp.
Thay đổi mức giảm trừ gia cảnh là điều cần thiết ở thời điểm hiện tại. Lạm phát tăng cao ở khắp nơi, bao gồm cả Mỹ, khiến mức giảm trừ cá nhân ở Mỹ cũng phải tăng lên. Mức tiền thuế khấu trừ cho trẻ con Mỹ (child tax credit) cũng tăng từ 3.000 USD lên 3.600 USD.
Việt Nam cũng nằm trong vòng xóay kinh tế thế giới với lạm phát tăng cao. Vì vậy mức giảm trừ gia cảnh cho người Việt cũng nên thay đổi.
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.