Tôi nghĩ môi giới bất động sản là nghề nên được tôn trọng chứ không phải nghe những lời tiêu cực. Tôi ở Mỹ có vài căn cho thuê, nên làm việc với môi giới bất động sản vài lần. Mức hoa hồng 2% ở Việt Nam là quá rẻ so với 6% ở Mỹ (môi giới bên mua 3% và môi giới bên bán 3%). Nếu người mua chọn môi giới bên bán cũng là môi giới bên mua thì người môi giới này sẽ được 6%.
Ở Mỹ, nếu ai muốn tự bán nhà đất thì có thể tự làm. Môi giới chỉ bỏ ra thời gian và tiền quảng cáo thì họ xứng với lệ phí được trả. Họ tiếp người mua cũng tốn thời gian, đi lại, nhưng đâu phải ai đến coi nhà đất đều mua ngay đâu.
Không có chuyện coi thường môi giới hay môi giới bị quỵt tiền. Mọi giao dịch cam kết đều có luật và giấy tờ có chữ ký. Những công ty môi giới bất động sản có nguồn thông tin về nhà đất đáng tin cậy. Mọi giao dịch bất động sản phải có bên bán, bên mua, nhà băng (nếu có vay ngân hàng), luật sư khi hoàn tất thủ tục, tòa án thành phố. Nhiêu đó thôi cũng đủ hiểu là không ai có thể quỵt được của ai cả.
Ngoài ra nếu chủ bất động sản có nợ ai trước đó, thì tòa án sẽ lấy tiền bán của chủ bất động sản để trả cho người chủ nợ trước. Tóm lại, người mua trả tiền cho bất động sản, tiền này sẽ do luật sư hoàn tất trả thuế, trả hoa hồng môi giới bên bán bên mua (tổng 6%), trả nợ ngân hàng (nếu có), trả nợ ai đó và chi phí hoàn tất. Phần còn dư ra mới đến tay người bán.
Bàn về môi giới bất động sản, tôi nghĩ cách làm ở Mỹ chặt chẽ hơn và công bằng cho người bán, môi giới, người mua hơn, bởi:
Thứ nhất, giữa người bán và môi giới bán: Người bán sẽ thỏa thuận với môi giới bán về chi phí trong khoảng thời gian thông thường ba hoặc sáu tháng. Môi giới bán sẽ quảng cáo trên diện rộng (cả nước) với số MLS (Multiple Listing Service). Họ có nguồn thông tin đáng tin cậy vì liên kết lịch sử bất động sản với tòa án thành phố tiểu bang.
Thứ hai, giữa người mua và môi giới mua: Môi giới mua đại diện cho người mua và người mua không phải trả chi phí cho môi giới mua. Để đảm bảo môi giới mua không làm việc công không cho người mua thì điều kiện đầu tiên là họ phải có chứng minh đủ tiền để mua bất động sản. Chứng minh tài chính này phải có ngân hàng xác nhận, nếu người mua không có đủ tiền thì phải có giấy chứng nhận của ngân hàng đủ điều kiện để vay số tiền đó. Kế tiếp, để môi giới mua, môi giới bán tin tưởng thì người mua sẽ phải đặt cọc, thông thường khoảng 1.000 USD, sau đó làm giấy tờ giao dịch giữa môi giới bán và môi giới mua.
Thứ ba, quyết định của người mua: sau đặt cọc và đồng ý mua với giá bán, ký giấy tờ cam kết giữa người bán và người mua với một số điều kiện, người mua sẽ dựa vào những điều kiện đó để xem xét bất động sản (chẳng hạn: nhà lún, nhà nứt, đất lở...). Trong vòng 10 ngày, nếu người mua phát hiện ra những điều kiện cần phải sửa, họ có thể liên hệ với môi giới mua để trả giá. Nếu người bán không đồng ý giảm giá thì người mua có thể lấy lại 1.000 USD tiền đặt cọc, nếu đồng ý giảm giá thì quá trình tiếp tục.
Liên hệ giữa môi giới bán và môi giới mua có thể là hai công ty khác nhau, cũng có thể là cùng một công ty. Hoàn tất mua bán thì môi giới bán được 3% giá trị bất động sản và môi giới mua cũng được 3%. Tổng 6% này là do người bán trả.
>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.