Các học giả thuộc Học viện Nghiên cứu Hải quân Trung Quốc và Trường khoa học và Công nghệ Hàng hải thuộc Đại học Bách khoa Tây Bắc trong một báo cáo cho rằng các hệ thống không người lái tiên tiến, giá rẻ là "cần thiết để tăng cường sức mạnh" của lực lượng hải cảnh nước này.
Báo cáo "Nghiên cứu thiết bị không người lái để bảo vệ quyền hàng hải" được xuất bản trên tạp chí Nghiên cứu Chiến lược của Học viện Kỹ thuật Trung Quốc vào cuối năm 2020, song chỉ mới được công bố rộng rãi hồi tuần này.
Máy bay không người lái vũ trang phản lực WJ-700 của Trung Quốc trong một lần thử nghiệm. Ảnh: SCMP.
Trung Quốc nêu yêu sách phi lý với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông, đồng thời tham gia tranh chấp nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông với Nhật Bản. Bắc Kinh cũng vừa thông qua Luật Hải cảnh cho phép lực lượng này bắn vào tàu nước ngoài tại các vùng biển tranh chấp.
Báo cáo của các học giả Trung Quốc thừa nhận nước này "không đủ số lượng tàu hải cảnh cùng máy bay để bảo vệ và tuần tra trên phạm vi rộng lớn", song các hệ thống không người lái có thể lấp đầy khoảng trống này.
"Thiết bị không người lái thông minh có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau với những lợi thế riêng biệt mà các phương tiện có người lái không sở hữu. Chúng đang cho thấy tiềm năng tham gia các hoạt động thực thi pháp luật hàng hải", báo cáo cho biết.
Các học giả Trung Quốc đề xuất chế tạo những hệ thống tương tự máy bay không người lái (UAV) ScanEagle của Mỹ với kích thước nhỏ, độ bền cao và hoạt động tầm thấp, cùng phương tiện mặt nước không người lái Wave Glider của Nhật Bản với khả năng hoạt động trên biển dài ngày để thu thập dữ liệu về đại dương.
Trung Quốc là một trong các quốc gia dẫn đầu thế giới trong phát triển phương tiện không người lái, đặc biệt là UAV dân sự và quân sự được sử dụng rộng rãi cho hoạt động hậu cần, giao hàng, trinh sát và giám sát. Trung Quốc cũng phát triển nhiều tàu lặn không người lái có thể đo độ sâu chính xác của đáy đại dương và thu thập dữ liệu về điều kiện nhiệt độ nước biển.
Tàu lặn không người lái HSU-001 của Trung Quốc trong lễ duyệt binh tại Bắc Kinh, tháng 10/2019. Ảnh: Xinhua.
Timothy Heath, chuyên gia an ninh của hãng phân tích RAND, cảnh báo việc tăng cường sử dụng UAV có thể "làm tăng đáng kể khả năng quấy rối và gây sức ép đối với các bên tranh chấp với Trung Quốc".
Malcolm Davis, chuyên gia chiến lược và quốc phòng tại Viện Chính sách Chiến lược Australia, cảnh báo Trung Quốc sẽ vấp phải phản ứng mạnh mẽ nếu thúc đẩy sử dụng các hệ thống không người lái trên các vùng biển tranh chấp.
"Hành động của Trung Quốc trong khu vực sẽ bị thách thức bởi các quốc gia khác", Davis nói và cho biết Australia cùng Mỹ và Nhật Bản cũng đã triển khai lực lượng hải quân cùng không quân đi qua Biển Đông để khẳng định quyền tự do hàng hải ở các vùng biển quốc tế.
Nguyễn Tiến (Theo SCMP)