Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phát biểu như trên tại hội nghị toàn quốc tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng giai đoạn 2013-2020.
Ông nói, từ sau khi thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (tháng 2/2013) đến nay, nhất là trong nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, "công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng đã được lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, bài bản, đi vào chiều sâu, có bước tiến mạnh, đạt nhiều kết quả cụ thể rất quan trọng, toàn diện, rõ rệt".
Kết quả phòng, chống tham nhũng để lại dấu ấn tốt, tạo hiệu ứng tích cực, lan toả mạnh mẽ trong toàn xã hội và thực sự "đã trở thành phong trào, xu thế".
Trong quá trình này, Ban Chỉ đạo thực sự là "tổng chỉ huy", là "nhạc trưởng" của công tác phòng, chống tham nhũng.
Theo Tổng bí thư, Chủ tịch nước, không phải như một số ý kiến cho rằng nếu quá tập trung vào chống tham nhũng, xây dựng, chỉnh đốn Đảng sẽ làm giảm sự đổi mới, sáng tạo, làm "chùn bước" những người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung và làm "chậm" sự phát triển đất nước. Ngược lại, chính nhờ làm tốt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng đã góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, giữ vững ổn định chính trị, tăng cường quốc phòng, an ninh và đối ngoại.
"Hơn thế nữa, chúng ta càng cần phải kiên quyết đấu tranh phản bác luận điệu của các thế lực thù địch, chống đối cho rằng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, xử lý cán bộ đảng viên sai phạm là "đấu đá nội bộ," "phe nọ cánh kia," nhất là vào dịp chuẩn bị để tiến tới Đại hội XIII của Đảng", ông nói.
Ông cũng nêu rõ, đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng và xây dựng, chỉnh đốn Đảng chỉ làm "chùn bước" những ai có động cơ không trong sáng, "chùn bước" những người nhỡ "nhúng chàm" và những người không nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng, thiếu kiến thức, kinh nghiệm, bản lĩnh và dũng khí.
"Theo kết quả điều tra dư luận xã hội do Ban Tuyên giáo Trung ương tiến hành mới đây, tuyệt đại đa số ý kiến người dân (93%) bày tỏ tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, khiến cho mọi sự xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch đều trở nên vô nghĩa, nực cười", Tổng bí thư, Chủ tịch nước nói.
Một trong những thành công nổi bật của công tác phòng, chống tham nhũng thời gian qua, là công tác phát hiện và xử lý tham nhũng được chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả, tạo bước đột phá và khẳng định quyết tâm rất cao của Đảng, Nhà nước, "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai, không chịu sức ép của bất kỳ cá nhân nào".
Giai đoạn 2013 đến 2020, cấp uỷ, Uỷ ban kiểm tra các cấp đã kỷ luật hơn 131.000 đảng viên. Riêng từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII đến nay, trên 80.000 cán bộ, đảng viên đã bị kỷ luật; trong đó, trên 3.200 đảng viên bị kỷ luật liên quan đến tham nhũng. Trong đó, hơn 110 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý đã bị kỷ luật, bao gồm 27 Uỷ viên, nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng; 4 Uỷ viên Bộ Chính trị, nguyên Uỷ viên Bộ Chính trị; hơn 30 sĩ quan cấp tướng.
Công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế "được tiến hành kiên quyết, không khoan nhượng, không nương nhẹ, không làm oan, không bỏ lọt tội phạm, rất nghiêm minh, nhưng cũng rất nhân văn, có lý, có tình".
Nhiều vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, cả những vụ tồn đọng, kéo dài từ nhiều năm trước được xử lý dứt điểm, với nhiều cán bộ cấp cao bị xử lý hình sự, cả Uỷ viên Bộ Chính trị, bộ trưởng, thứ trưởng, chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, tướng lĩnh trong lực lượng vũ trang.
"Tôi đã nhiều lần nói rằng, việc xử lý nghiêm nhiều cán bộ, kể cả cán bộ cấp cao sai phạm là điều không ai mong muốn, thậm chí rất đau xót, rất đau lòng, nhưng vì sự nghiệp chung..., và ý nguyện của nhân dân, chúng ta phải làm, và kiên quyết làm. Kỷ luật một vài người để cứu muôn người", Tổng bí thư, Chủ tịch nước nói và nhấn mạnh "sẽ còn phải tiếp tục làm quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới".
Đi đôi với tập trung chỉ đạo phát hiện, xử lý tham nhũng, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế - xã hội và phòng, chống tham nhũng cũng được đẩy mạnh, từng bước hoàn thiện cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để bảo đảm "không thể", "không dám", "không muốn", "không cần" tham nhũng.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Tổng bí thư, Chủ tịch nước cũng thẳng thắn nhìn nhận công tác phòng, chống tham nhũng vẫn còn những tồn tại, hạn chế.
"Tham nhũng vẫn là một trong những nguy cơ đe doạ sự tồn vong của Đảng và chế độ ta", ông nói.
Từ thực tiễn công tác phòng, chống tham nhũng thời gian qua, Tổng bí thư, Chủ tịch nước nêu 6 bài học, trong đó "mọi quyền lực phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế, quyền lực phải được ràng buộc bằng trách nhiệm, quyền lực đến đâu trách nhiệm đến đó, quyền lực càng cao trách nhiệm càng lớn; lạm dụng, lợi dụng quyền lực cũng phải bị truy cứu trách nhiệm và xử lý vi phạm".
"Nói phải "nhốt" quyền lực trong "lồng" cơ chế là với ý nghĩa như vậy", ông giải thích.
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đưa ra 5 lưu ý về phương hướng, nhiệm vụ đấu tranh phòng chống tham nhũng trong thời gian tới, đặc biệt nhấn mạnh đây là cuộc đấu tranh vô cùng khó khăn, phức tạp, lâu dài, do đó, tuyệt nhiên không được chủ quan, thoả mãn, không được ngập ngừng, chờ đợi, mà phải tiếp tục đẩy mạnh, quyết liệt, thường xuyên, kiên trì, liên tục, với quyết tâm cao hơn, mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn.
Ông nêu rõ thể chế nói chung, thể chế về phòng, chống tham nhũng nói riêng cùng với chuẩn mực đạo đức trên các lĩnh vực và cơ chế kiểm soát quyền lực là yếu tố cơ bản, nền tảng, có tác dụng ngăn chặn từ gốc hành vi tham nhũng.
"Đấu tranh chống tham nhũng phải gắn liền với chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" bởi vì hai mặt này có quan hệ rất chặt chẽ với nhau", Tổng bí thư, Chủ tịch nước nói.
Tham luận tại Hội nghị, Thứ trưởng Công an Lê Quý Vương nói phương châm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai" có tác dụng răn đe, xử lý dứt điểm, nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế đặc biệt nghiêm trọng thời gian qua.
Theo ông, kinh nghiệm trong quá trình điều tra cho thấy, hành vi phạm tội có sự đan xen, gắn kết giữa vi phạm trật tự quản lý kinh tế, chức vụ và hành vi tham nhũng. Người phạm tội có chức vụ, quyền hạn, có cả cán bộ cấp cao, cán bộ trong lực lượng chống tham nhũng, có kiến thức, có kinh nghiệm, dùng mọi thủ đoạn đối phó và né tránh, che giấu sai phạm, tiêu hủy chứng cứ... gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý.
Do đó, quá trình điều tra, xử lý phải đánh giá đúng bản chất của vụ án, phân hóa vai trò, trách nhiệm để quyết định xử lý phù hợp, thấu tình, đạt lý; xử lý nghiêm những người chủ mưu, cầm đầu có hành vi sai phạm vì động cơ vụ lợi, cá nhân.
Nêu các giải pháp để tăng cường phát hiện và xử lý sai phạm về tham nhũng, kinh tế qua công tác thanh tra, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm chỉ rõ cần đảm bảo tiến độ, thời gian ban hành kết luận thanh tra các vụ việc có dấu hiệu vi phạm đặc biệt nghiêm trọng được Ban Chỉ đạo giao; kịp thời thu hồi tài sản ngay trong quá trình tiến hành thanh tra.
Tới đây, ngành Thanh tra sẽ tiếp tục tập trung thanh tra những ngành, lĩnh vực nhạy cảm dễ xảy ra tham nhũng tiêu cực; nhất là những khâu, lĩnh vực đã xảy ra vi phạm hoặc có nhiều dư luận và biểu hiện nhũng nhiễu, tiêu cực gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.
"Chúng tôi kiên quyết kiến nghị xử lý nghiêm đối với các trường hợp qua thanh tra phát hiện có dấu hiệu tội phạm, không để tham nhũng vặt ngày hôm nay trở thành tham nhũng lớn của ngày mai", ông Liêm nói.