Sáng ngày mùng hai Tết năm nay, tôi chọn một quán vắng để nhâm nhi tách cà phê đầu năm. Đang mơ màng thì một bàn tay da nhăn nheo nổi đầy gân chìa xấp vé số mời. Tôi ngước nhìn lên thì cụ già mỉm cười, nụ cười thật hiền hậu. Hỏi ra mới biết, bà cụ năm nay 76 tuổi, có ba người con trai nhưng không ai nuôi nổi (hoặc không chịu nuôi) mẹ già.
"Vợ chồng mấy đứa con tôi ngày nào cũng cãi vả, chửi bới nhau nên tôi không ở với đứa nào, tự làm tự sống chú ơi" - cụ già nói với tôi. Ngày thường tôi không mua vé số, nhưng hôm nay mua vài tờ, gọi là vừa lấy lộc, vừa ủng hộ bà cụ.
Có thể giả định rằng bà cụ tôi gặp sẽ không phải bươn chải đi bán từng tờ vé số ở tuổi gần 80 vào những ngày thường chứ đừng nói đến những ngày Tết nếu gia đình của các con cụ hoà thuận. Tất nhiên, có nhiều cặp vợ chồng hạnh phúc nhưng vẫn làm ngơ trước cuộc sống của cha mẹ già. Nhưng ta cứ nghĩ theo hướng nếu cả ba người con của cụ đều hạnh phúc hôn nhân thì chuyện lễ nghĩa, hiếu thảo với cha mẹ sẽ ít nhiều khó bị xem nhẹ.
Chuyện vợ chồng lục đục, cãi vả nhau rất có thể là do họ không có tinh thần "tương kính như tân" (tôn trọng như thuở ban đầu), sống với nhau nhưng áp đặt, muốn người bạn đời của mình phải phục tùng, luôn làm theo ý mình chẳng hạn.
Và bằng kinh nghiệm, tôi thấy rằng những cặp vợ chồng này thường không đồng điệu về tâm hồn. Có thể ví von là không cùng "pha". Nguyên nhân bắt đầu sự lệch pha là do không dành nhiều thời gian tìm hiểu nhau thật kỹ trước khi tiến tới quyết định kết hôn.
"Pha" ở đây là hoàn cảnh, xuất thân gia đình, là trình độ học vấn, là ngành nghề làm việc liên quan. "Pha" cũng là sở thích, thói quen sống, cùng là fan của một dòng nhạc, một ca sĩ, thích một món ăn hay thích một thú vui giải trí. Sở dĩ người ta gọi người phối ngẫu là bạn đời, vì ngoài ràng buộc hôn nhân, họ còn là người bạn tâm tình, chia sẻ những vui buồn, âu lo với nhau trong cuộc sống. Bạn bè lệch pha thì đã không chơi với nhau rồi, huống gì bạn đời mà lại lệch pha nhau?
Ngày nay, không hiếm những bạn trẻ sống vội, yêu cũng vội mà kết hôn cũng vội. Nhờ mạng xã hội, họ đã yêu từ cái nhìn đầu tiên, hẹn hò sau vài dòng chat, ăn trái cấm sau vài lượt đi chơi hoặc kết hôn sau vài tháng quen biết. Có thể tình yêu sét đánh là có thật. Nhưng đó chỉ là cảm xúc thoáng qua ban đầu. Còn vợ, chồng sẽ là người sống mãi cùng ta đến suốt đời. Vậy vội vàng gì mà lựa ẩu, chọn đại để sau khi cùng về một mái nhà thì thay phiên hành hạ nhau?
Khi bà cụ bán vé số rời đi, tôi nghĩ về cuộc sống của người già và hạnh phúc gia đình. Ai cũng biết, gia đình là tế bào xã hội vậy nên một xã hội văn minh bắt nguồn từ những gia đình "khoẻ mạnh". Muốn gia đình khoẻ mạnh thì vợ chồng phải đồng điệu với nhau. Một cặp vợ chồng luôn khẩu chiến, chửi bới nhau thì làm sao nghĩ đến chuyện báo hiếu cha mẹ già?
Hôm nay mùng ba Tết, cũng là lễ tình nhân Valetine, tôi nghĩ bạn trẻ nào chưa, sắp hoặc đang tính đến chuyện kết hôn nên cân nhắc kỹ. Bởi sự hoà thuận của một cặp vợ chồng sẽ ảnh hưởng đến người thân, xã hội chứ không chỉ là chuyện của mỗi cá nhân với nhau.
Lê Trung Bảo
>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.