Zam, đại đội trưởng thuộc lữ đoàn cơ giới số 53 Ukraine, trong cuộc phỏng vấn được công bố ngày 14/12 cho biết lực lượng Nga "trong 48 giờ qua dùng 35 máy bay không người lái (UAV) chứa đầy chất nổ" tấn công vị trí mà đơn vị này bảo vệ tại Avdeevka.
Mỗi chiếc UAV nặng gần 1 kg, mang theo 0,5 kg chất nổ, lao vào mục tiêu với tần suất 82 phút một lần. "Giờ là cuộc chiến UAV", phóng viên Ukraine Yury Butusov nhận định. "Đúng vậy", đại đội trưởng Zam nói.
Đại đội trưởng Zam của Ukraine trong ảnh công bố ngày 14/12. Ảnh: Butusov Plus
Lữ đoàn số 53 Ukraine được điều tới Avdeevka từ mùa xuân này, giữ phòng tuyến từ đầu tháng 10 khi quân đội Nga tập trung xe tăng và thiết giáp cho các đợt tấn công nhằm vào thành phố nằm gần thủ phủ Donetsk của tỉnh cùng tên.
Trong hai tháng tiến công, lực lượng Nga tiến khoảng 1,5 km về phía bắc và phía nam Avdeevka, gần đây kiểm soát được khu công nghiệp ở phía đông nam thành phố.
Lực lượng Ukraine nhận định tình thế hiện tại khiến Avdeevka giống "Bakhmut thứ hai", thành phố mà Nga kiểm soát hồi tháng 5 sau chiến dịch tiến công kéo dài hơn 10 tháng.
Tuy nhiên, lực lượng Nga có thể đã mất hàng trăm phương tiện chiến đấu trong chiến dịch tấn công Avdeevka. Theo tình báo Mỹ, khoảng 13.000 quân nhân Nga thiệt mạng hoặc bị thương trong chiến dịch này.
Khi đối mặt với xe tăng và thiết giáp M2 Bradley của Ukraine bên sườn Avdeevka, các chỉ huy Nga chuyển sang chiến thuật tập kích đường không, triển khai ngày càng nhiều UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) mang thuốc nổ và UAV lớn chuyên thả bộc phá vào vị trí đối phương.
Theo đại đội trưởng Zam, Nga sử dụng ít dần UAV thả bộc phá khi tăng số lượng FPV trên chiến trường. Các trận tập kích của FPV Nga nhiều đến mức binh sĩ thuộc lữ đoàn 53 Ukraine ghi nhớ phong cách điều khiển của từng người vận hành.
Hầu hết FPV của Nga đều tấn công ở cự ly gần, song chưa đủ để gây thiệt hại về người cho Ukraine. Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi khi Nga chế tạo và chuyển thêm FPV với giá 500 USD/chiếc ra chiến trường. Tại một số khu vực mặt trận, lực lượng Nga sở hữu lượng FPV nhiều gấp vài lần các đơn vị Ukraine.
Vị trí thành phố Avdeevka và một số đô thị lân cận. Đồ họa: RYV
Đại đội trưởng Zam cho biết lữ đoàn 53 Ukraine đang chật vật tìm cách thích nghi với cuộc chiến UAV. Tiểu đoàn của Zam có một nhóm tác chiến UAV chuyên dụng, song đại đội của ông không có. Một tình nguyện viên dân sự từng hỗ trợ đại đội của Zam, song đã rời mặt trận.
Để lấp khoảng trống trong năng lực tác chiến trên không, đại đội của Zam xin cấp một UAV dân sự phục vụ giám sát và đã nhận được phương tiện. Chiếc UAV giúp đại đội này theo dõi các hướng tấn công tiềm tàng của Nga.
Lực lượng Ukraine cũng có FPV, ít nhất 5 đơn vị UAV độc lập đang đồn trú tại Avdeevka, song họ luôn đối mặt nguy cơ bị Nga áp đảo trong tác chiến đường không. "Chúng tôi cần nhiều hệ thống tác chiến điện tử hơn", đại đội trưởng Zam nói.
Cả Nga và Ukraine đều sử dụng các tổ hợp tác chiến đường không để hạ UAV đối phương. Tuy nhiên, năng lực tác chiến điện tử của Nga được đánh giá là đang áp đảo Ukraine.
Một số dấu hiệu xuất hiện gần đây cho thấy Ukraine có thể đã triển khai đủ thiết bị gây nhiễu ở Avdeevka để kiềm chế FPV của Nga, đồng thời mang lại lợi thế kiểm soát đường không tạm thời cho các đơn vị UAV của họ. Chưa rõ lợi thế tác chiến điện tử của Ukraine có thể tồn tại bao lâu.
Cuộc đấu nhằm kiểm soát vùng trời trên Avdeevka giữa lực lượng Nga và Ukraine đang tiếp tục. Bên nào có thể cho UAV xuất phát nhiều hơn và gây nhiễu phương tiện của đối phương sẽ có lợi thế áp đảo trên mặt đất.
Nguyễn Tiến (Theo Forbes)