Anup Katyal, bác sĩ khoa điều trị tích cực ở Missouri cuối cùng đã có thời gian nghỉ ngơi sau khi điều trị cho hàng trăm bệnh nhân Covid-19 vì tình hình dịch tại Mỹ đã cải thiện. Nhưng sau đó, thảm họa ập xuống Ấn Độ, quê hương của ông.
Kể từ đó, mỗi sáng thức dậy, ông đọc tin nhắn từ 20 người thân, bạn bè và các bác sĩ ở Ấn Độ xin tư vấn y tế. Trước khi đi ngủ, ông dùng phần mềm Zoom để trò chuyện với một gia đình ở New Delhi. Họ tìm đến ông - bác sĩ cách họ hơn 12.000 km vì các bác sĩ địa phương đã tắt điện thoại và đóng văn phòng.
Làn sóng Covid-19 mới ở Ấn Độ đã tàn phá hệ thống y tế của đất nước, hàng nghìn người chết trong khi đang chờ giường bệnh hoặc oxy y tế. Ngay cả trước khi tình trạng của họ trở nên tồi tệ, nhiều người Ấn Độ mới nhiễm virus cũng chật vật tìm kiếm dịch vụ chăm sóc y tế khi các bệnh viện ở thành thị đã quá tải còn cơ sở y tế tại nông thôn và làng mạc không đủ tiêu chuẩn. Các thông tin sai lệch về phương pháp chữa trị, như dùng nước cốt chanh, được chia sẻ lan tràn khi người dân cố gắng tìm cách tự chống đỡ.
"Tình hình nghiêm trọng đến mức các cơ sở 'ngã gục'", Achintya Moulick, giám đốc điều hành sinh ra tại Ấn Độ của CarePoint Health, chuỗi bệnh viện ở New Jersey, người đã giữ liên lạc với các lãnh đạo bệnh viện ở Ấn Độ, cho biết.
Các bác sĩ trong cộng đồng Ấn kiều đang cố gắng lấp đầy khoảng trống này từ xa thông qua các kênh có tổ chức và không chính thức. Một số chia sẻ với các đồng nghiệp Ấn Độ kinh nghiệm từ tuyến đầu chống dịch của Mỹ. Những người khác gọi điện video cho bạn bè và người thân để kiểm tra tình trạng và chỉ dẫn cách chăm sóc.
Những nỗ lực này tuy không thể tạo ra tác động lớn với cuộc khủng hoảng tồi tệ ở Ấn Độ, nhưng họ đã giúp đỡ được cho hàng nghìn gia đình tuyệt vọng. Các bác sĩ người Mỹ gốc Ấn cũng không còn cảm giác bất lực khi chứng kiến sự kinh hoàng đang diễn ra tại quê hương.
Katyal đã đến Mỹ vào năm 1993 sau khi hoàn thành việc học tại Ấn Độ. Ông là bác sĩ khoa điều trị tích cực (ICU) tại Bệnh viện Mercy ở St. Louis. Trong những tuần gần đây, khoa ICU tại bệnh viện của ông điều trị cho chưa đến 10 bệnh nhân Covid-19 mỗi ngày.
"Khi chúng tôi có thời gian nghỉ ngơi ở đây, thật không thể chịu nổi khi thấy những gì đang diễn ra ở Ấn Độ", Katyal, 54 tuổi, cho biết.
Ông tình cờ thấy một bài đăng trên Facebook quảng cáo về nền tảng chữa bệnh từ xa miễn phí do Hiệp hội Bác sĩ Mỹ gốc Ấn tổ chức, nhằm kết nối các bác sĩ tình nguyện ở nước ngoài với những bệnh nhân nhiễm nCoV ở mức độ nhẹ đến trung bình ở Ấn Độ.
Trong vài tuần, Katyal đã liên lạc với gia đình Garg trên nền tảng và thông qua email, WhatsApp. Ông gọi cho họ sau khi kết thúc ca trực ICU ban đêm. Các thành viên gia đình Garg cho phép Washington Post xem nội dung một số cuộc trò chuyện nhưng yêu cầu được giấu tên.
Cơn ác mộng của gia đình bắt đầu vào ngày lẽ ra là dịp vui của họ, khi con trai thứ hai chào đời. Bệnh viện đầu tiên từ chối tiếp nhận vì thai phụ chưa làm xét nghiệm nCoV. Bệnh viện thứ hai xét nghiệm nhanh ra kết quả dương tính và từ chối tiếp nhận cô. Người chồng phải lái xe chở cô đi tìm sự trợ giúp trong khi cô chịu những cơn đau đẻ. Cuối cùng, họ tìm được một bác sĩ sẵn sàng đỡ đẻ cho gia đình.
Trong vài ngày sau, bố mẹ chồng, chồng và con trai 4 tuổi của cô gái đều nhiễm nCoV. Họ phải nhờ họ hàng chăm sóc cho em bé sơ sinh cho đến khi các thành viên trong gia đình bình phục.
Tìm bác sĩ để chỉ dẫn cách phục hồi là một thách thức. Họ đã tiếp cận một số người trên WhatsApp, nhưng tất cả đều chỉ khuyến nghị một số loại thuốc giống nhau mà không kiểm tra từng thành viên trong gia đình. Gia đình đã phải trả một khoản phí lớn để nhờ một kỹ thuật viên phòng thí nghiệm lấy mẫu máu tại tòa nhà chung cư của họ, nơi cư dân cố gắng bố trí giường bệnh tạm thời và lập khu cách ly trong một khu vực chung.
"Mọi người đều quá tải và các bác sĩ có kinh nghiệm đều ít khi có thời gian rảnh ", người chồng nói. "Bạn không thể đến một số bệnh viện nếu bạn là bệnh nhân Covid-19. Họ sẽ không tiếp nhận mà nói rằng bạn cần đến nơi chuyên điều trị Covid-19".
Trong những ngày đầu bị nhiễm nCoV, người cha chồng nghe theo những lời khuyên mâu thuẫn từ bạn bè và những người khác không phải là bác sĩ, họ chia sẻ các mẹo từ cách bản thân họ chiến đấu với Covid-19.
Các bác sĩ Ấn Độ có rất ít thời gian để trò chuyện sâu với người nhà bệnh nhân về cách theo dõi và chăm sóc tốt nhất. Salim Saiyed, giám đốc điều hành Trung tâm Y tế Đại học Pittsburgh, cho biết các bác sĩ Mỹ có thể lấp đầy khoảng trống này bằng cách cung cấp thông tin đáng tin cậy.
Saiyed đã chứng kiến lợi ích của việc nới lỏng quy tắc cấp phép để các bác sĩ trong bệnh viện của ông có thể tư vấn xuyên bang ở Mỹ. Nhưng khi làm điều đó ở tầm quốc tế, họ cần phải chú ý đến quy định của Ấn Độ về tư vấn y tế và cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế. Saiyed cho rằng chính phủ Ấn Độ nên nới lỏng quy định để thêm nhiều bác sĩ ở nước ngoài có thể giúp sức.
Một số bác sĩ "đang phải bất đắc dĩ vi phạm các quy tắc và quy định. Họ hy vọng chính phủ sẽ không truy cứu vì đó là tình huống khẩn cấp", Saiyed nói.
Katyal không thể kê đơn thuốc cho gia đình Garg. Thay vào đó, ông hướng dẫn cách sử dụng steroid và các loại thuốc khác mà họ có được thông qua các mối quan hệ cá nhân, cách đọc các triệu chứng và kết quả xét nghiệm.
Trong buổi Zoom thứ tư của họ vào đầu tháng này, Jatin Garg, thành viên gia đình sống ở Texas, đã cập nhật cho Katyal về tình trạng của nhà Gard tại New Delhi. Em trai Jatin xuất hiện trên màn hình với ống thở oxy trong mũi, một máy đo oxy được kẹp vào ngón tay.
Katyal chú ý đến nhịp thở và khả năng nói của bệnh nhân, hỏi về nồng độ oxy và thời gian lên cơn sốt. Ông khuyên bệnh nhân nên tăng gấp đôi liều lượng steroid, đồng thời cảnh báo rằng vợ anh này, người đã cải thiện tình trạng, đang tiến đến mốc hai tuần mà steroid có thể gây hại nhiều hơn có lợi.
Các phiên tư vấn trực tuyến bắt đầu bằng việc các bác sĩ tình nguyện viên và bệnh nhân đăng nhập vào Zoom, trước khi các nhà tổ chức kết nối những người nói cùng ngôn ngữ với nhau và để họ trò chuyện riêng.
Sudhakar Jonnalagadda, chủ tịch nhóm bác sĩ người Mỹ gốc Ấn, cho biết các tình nguyện viên như Katyal đang cố gắng giảm bớt áp lực cho các bệnh viện. Tổ chức của ông có thể hỗ trợ tối đa 100 bệnh nhân cùng một lúc trong các phiên Zoom được thực hiện suốt cả ngày trên nền tảng eGlobalDoctors. Đây là nền tảng có độ bảo mật cao và chịu trách nhiệm pháp lý. Jonnalagadda đã kêu gọi Đại sứ Ấn Độ tại Mỹ giảm bớt các quy định về trách nhiệm pháp lý để khuyến khích thêm bác sĩ tham gia. Đại sứ quán Ấn Độ không trả lời yêu cầu bình luận.
"Hầu hết bệnh nhân mắc bệnh nhẹ. Họ sợ rằng mình sắp chết", Jonnalagadda nói. "Biện pháp tư vấn sẽ giúp họ yên tâm rằng họ có thể ở nhà và không phải đến bệnh viện".
Vào buổi Zoom thứ năm, em trai của Jatin Garg xuất hiện trên Zoom mà không cần thở oxy, tươi tỉnh sau một đêm ngon giấc. Vợ anh này đã cảm thấy gần như bình thường. Mẹ anh không còn bị sốt trong 4 ngày còn bé trai 4 tuổi không có triệu chứng nặng. Nhưng cha anh vẫn ở trong một bệnh viện nhỏ, không thể sử dụng Zoom. Bệnh tiểu đường và cuộc phẫu thuật tim trước đó khiến ông có nguy cơ cao không chống chọi được với virus. Tuy nhiên, các kết quả xét nghiệm cho thấy cách điều trị đang đi đúng hướng.
"Tôi thực sự muốn hỏi câu hỏi này: Bố tôi đã thoát khỏi cơn nguy hiểm chưa?", Jatin Garg hỏi.
"Với Covid-19, tôi sẽ rất thẳng thắn: Nếu ai đó nói rằng họ có thể dự đoán chính xác thì họ không nói sự thật", Katyal trả lời.
Câu trả lời của ông đã thành sự thực. Mặc dù tình trạng của bố Jatin Garg tiếp tục được cải thiện, nồng độ oxy của em trai Jatin đã giảm xuống dưới mức chấp nhận được sau một đêm.
Mặc dù bệnh nhân trông vẫn ổn, Katyal lo ngại tình trạng có thể xấu đi nhanh chóng và thúc giục anh đến bệnh viện để có thể nhận được remdesivir, loại thuốc giúp rút ngắn thời gian hồi phục. Anh bắt taxi đến bệnh viện nhỏ đã tiếp nhận cha mình, người đã xuất viện vào hôm 17/5.
Phương pháp điều trị có hiệu quả. Anh trở về nhà hôm 19/5 và đoàn tụ với con trai sơ sinh vào hôm sau. Không có lễ ăn mừng, các thành viên trong gia đình vẫn còn yếu và đang hồi phục. Nhưng lần đầu tiên sau ba tuần, cả nhà được ở bên nhau và không trở thành một câu chuyện bi thảm khi số ca tử vong hàng ngày vì Covid-19 ở Ấn Độ cao kỷ lục. Họ xem bác sĩ như một thành viên mới của gia đình.
"Hãy tưởng tượng cảnh bạn đến văn phòng bác sĩ, bác sĩ chỉ bước ra khỏi phòng khám vài phút và không trả lời bất kỳ câu hỏi nào của bạn", Jatin Garg nói. "Ngược lại, Katyal rất quan tâm. Ông ấy dành cho chúng tôi rất nhiều thời gian, sẵn sàng trả lời bất cứ lúc nào".
Phương Vũ (Theo Washington Post)