Trả lời:
Capybara còn gọi là chuột lang, thuộc họ chuột, có vú máu nóng. Theo CDC Mỹ, bất kỳ động vật có vú nào cũng có thể chứa virus dại. Dù các loại gặm nhấm nhỏ như sóc chuột, chuột cống, chuột hamster, chuột nhắt và chuột lang chưa ghi nhận lây truyền bệnh dại sang người, song chúng có thể tiềm ẩn virus dại. Con người có thể nhiễm virus dại nếu bị con vật cào, cắn, liếm. Để đảm bảo an toàn, bạn nên tiêm ngừa dại cho con và không nên để con vật cào, cắn, liếm.
Hiện Việt Nam có hai loại vaccine dại gồm Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ). Trường hợp bị cắn cào, nếu chưa chủng ngừa trước đó, phác đồ gồm 5 mũi vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28, có thể chỉ định dùng thêm huyết thanh kháng dại nếu vết thương sâu, chảy máu. Con vật cần được theo dõi trong 10 ngày, nếu khỏe mạnh, bác sĩ sẽ chỉ định ngừng tiêm mũi dại tiếp theo. Khi đã tiêm đủ mũi vaccine dại, trường hợp tiếp tục bị cào, cắn lần sau chỉ cần tiêm thêm hai mũi mà không cần tiêm huyết thanh.
Có thể tiêm dự phòng vaccine dại trước khi bị cào, cắn, không cần chờ lúc bị phơi nhiễm. Điều này mang lại nhiều lợi ích: tiêm ba mũi vào các ngày 0-7-21 hoặc 0-7-28. Nếu bị cào, cắn, chỉ cần tiêm thêm hai mũi, không cần bổ sung huyết thanh kháng dại dù vết thương nặng.
Capybara cũng là động vật có vú máu nóng chứa virus dại, truyền sang người qua vết cắn, cào. Ảnh: Khương Nguyễn
Dại là bệnh truyền nhiễm do virus dại truyền động vật sang người, tỷ lệ tử vong gần 100% khi lên cơn dại. Bệnh có các triệu chứng như đau đầu, sốt, mệt mỏi, giãn đồng tử, tăng tiết nước bọt, vã mồ hôi, hạ huyết áp, liệt cơ hô hấp. Hiện bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tiêm vaccine và huyết thanh kháng dại sau khi bị cắn, cào, liếm là cách phòng ngừa hiệu quả. Vaccine có khả năng kích hoạt hệ thống miễn dịch và tạo ra các kháng thể nhận diện virus và tiêu diệt chúng, bảo vệ cơ thể.
Khi bị động vật cắn, cào, cách xử trí đúng để ngăn bệnh dại gồm: rửa sạch vết thương dưới vòi nước trong 15 phút nhằm loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn, virus dại tại vết cắn, cào; sau đó sát khuẩn vết thương bằng cồn iốt hoặc cồn 45-70 độ.
Người bị cào, cắn cần đến cơ sở y tế để được bác sĩ xử trí vết thương, tiêm vaccine dại và huyết thanh kháng dại phù hợp. Vết thương không cần băng bó hoặc điều trị dại theo mẹo dân gian do sẽ tạo điều kiện cho virus dại xâm nhập vào cơ thể gây bệnh dễ dàng hơn.
Bác sĩ Nguyễn Như Điền
Quản lý Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Độc giả đặt câu hỏi tư vấn vaccine để bác sĩ trả lời tại đây.