Mấy năm gần đây, việc sở hữu nhà vườn ở ngoại ô, theo kiểu "ngôi nhà thứ hai" đã trở nên dễ dàng hơn với một cơ số người. Thế nhưng, không phải cứ mặc định "bỏ phố về vườn" là thành công, hoặc có thể bám trụ được lâu dài.
Từng nhiều lần tự tay lựa chọn, thiết kế và hoàn thiện vài khu nhà vườn, tôi cho rằng, chỉ yêu thích và đam mê thôi thì chưa đủ. Cần có nhiều sự chuẩn bị và cả quyết tâm, thì mới mong chăm dưỡng và duy trì một ngôi vườn ưng ý.
Điều kiện đầu tiên, vị trí bạn chọn cho khu nhà vườn chỉ nên cách nơi mình sinh sống lý tưởng trong khoảng một giờ di chuyển. Bạn có phương tiện giao thông phù hợp để đi lại, gắn bó dài lâu chứ? Nếu bạn ở TP HCM thì nên chọn địa điểm trong bán kính 50km để tăng giá trị trong tương lai. Ở gần, thì mới thuận tiện cho việc chăm sóc và tận hưởng, còn nếu xa xôi, bạn sẽ dễ nản lòng.
Nếu để ý, bạn sẽ thấy, tại các nước phát triển, người dân có khuynh hướng làm việc ở trung tâm và sống ở ngoại ô, các vùng ven. Vậy các yếu tố nào cần để một vùng ven trở thành lựa chọn tối ưu?
Đầu tiên là hạ tầng giao thông như đường xá, phương tiện công cộng, các loại hình dịch vụ, điện nước... phải có khả năng phát triển. Cần có kinh nghiệm chọn đất có thổ nhưỡng tốt, màu mỡ, có kiến thức về trồng trọt để canh tác, phân biệt đất phèn hay nhiễm mặn, đất thịt, đất ngọt...
Sau nữa, bạn phải có cái nền căn bản về kiến trúc, xây dựng, thậm chí cả kiến thức làm nông chẳng hạn. Ít nhiều cũng phải hiểu công năng bố trí thiết kế ra sao, lên luống khơi mương thế nào.
Bởi bạn có thể đi thuê ở mỗi công đoạn, nhưng nếu chẳng nắm gì về chuyên môn, sẽ rất khó khi vận hành một ngôi nhà vườn, bởi các đặc thù riêng của nó. Mỗi chút mỗi phát sinh sẽ dễ khiến bạn thấy nghề chơi quá công phu, phức tạp, gây tâm lý muốn bỏ cuộc.
Bạn từng đến thăm nhiều khu nhà vườn nhưng chẳng thấy đọng lại điều gì? Là bởi chúng na ná nhau, không có ấn tượng đặc biệt. Dù lắm khi, chủ nhà rất chịu đầu tư, chi tiền. Nhà vườn không có điểm nhấn sẽ trở nên làng nhàng rất chán, quanh quẩn là vài hòn đá non bộ cực to, cái hồ cá Koi đắt đỏ, rồi căn nhà lợp ngói đỏ, lót gạch tàu. Hết.
Không riêng gì khách khứa, mà bản thân bạn cũng rất dễ thấy nhạt nhòa ít hứng thú. Nhà vườn đôi khi hay ho chỉ nhờ một cái hồ lớn, hàng cây lạ, cái đồi nhân tạo be bé, màu sắc trang trí đặc biệt... chẳng hạn.
Ý tưởng chủ đạo của cả khu vườn phải độc đáo chút. Đừng ngại ngần phá cách, càng chớ lo ngại việc "không giống ai" khi chơi nước sơn màu tím hoa sim, hoặc dành phần lớn diện tích khu nhà vườn cho một cái hồ hoành tráng, thêm một dãy trồng dừa nghiêng bóng... tại sao không?
Ngoài tiền mua đất thì khoản chi phí cải tạo cũng rất lớn, bạn phải dự trù trước. Ai sẽ là người chăm sóc trực tiếp, bạn tính tới chưa? Thời gian không phải tính tháng tính ngày, mà là về lâu dài, luôn cần có người túc trực, coi ngó. Linh hồn của nhà vườn là cây cối, hoa lá, nếu không chuẩn bị nhân sự, bạn sẽ thấy mỗi lần ghé lại là mỗi lần cây chết, cỏ héo, cằn cỗi tan hoang.
Những hình ảnh hoa trái xum xuê xanh mướt mà bạn từng thấy trên mạng, không phải đơn giản là có sẵn, như ta vẫn thường mơ mộng ảo tưởng đâu. Xây dựng một khu nhà vườn để thi thoảng về thăm chơi giải trí, hay nhằm mục đích kinh doanh đầu tư, hoặc là chốn để bạn và gia đình chuyển hẳn về sinh sống - bạn phải xác định rõ.
Chớ vội theo trào lưu "buông bỏ" để rồi cả thèm chóng chán. Đừng tới lúc hoang mang dứng giữa cảnh vắng vẻ bóng người, mới nhận ra mình không biết cầm cuốc, sợ sâu và dị ứng phấn hoa, tá hỏa hiểu rằng một mùa cây trái trị giá chẳng bằng một bữa họp online, và áp lực công việc trước đây chẳng là gì so với một con... rắn nước đang bơi tung tăng và khiến bạn kinh hoàng.
Tóm lại, để có một khu nhà vườn lý tưởng, bạn cần chuẩn bị cả tinh thần, thời gian, tiền bạc, công sức. Mọi thứ, chứ không riêng gì tâm huyết, thì mới có thể tạo nên một tác phẩm tuyệt vời hữu dụng được.
An Nhơn Nguyễn
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.