Khô miệng, cần chăm sóc miệng tốt bằng cách:
- Súc miệng: Trộn nửa muỗng cà phê muối hoặc baking soda với một cốc nước. Súc từ 4 đến 5 lần mỗi ngày.
- Tránh dùng các nước súc miệng bán ngoài thị trường có chứa cồn.
- Ăn thức ăn mềm kèm nước sốt, nước thịt.
- Nhai kẹo cao su để kích thích tuyến nước bọt.
- Dùng món tráng miệng dạng đông đá.
- Luôn mang nước theo mình để làm ẩm miệng.
- Tránh dùng đồ uống và thức ăn chứa nhiều đường.
- Sử dụng ống hút để uống.
Đau miệng:
Đau miệng có thể dẫn đến viêm hoặc chảy máu, làm cho việc ăn uống trở nên khó khăn hơn. Bằng cách chọn thức ăn thích hợp và chăm sóc răng miệng cẩn thận, bệnh nhân có thể ăn uống dễ dàng hơn, chẳng hạn như:
- Ăn thức ăn nhẹ, nguyên chất hoặc lỏng để hạn chế nhai.
- Tránh thực phẩm có thành phần từ cam hoặc khoai tây.
- Tránh đồ ăn khô, cứng hoặc thô như bánh quy, bánh mì ổ, rau củ thô …
- Tránh đồ ăn cay hoặc mặn.
- Tránh đồ ăn chưa nhiều axit như dấm, đồ ủ chua…
- Cố gắng tăng lượng calorie và protein với đồ ăn bổ sung vi chất.
Mất khẩu vị
Bệnh nhân đang trong quá trình hóa trị thường than phiền về sự thay đổi khẩu vị, cảm giác vị đắng nhiều hơn, bỗng nhiên không thích một số loại đồ ăn. Trong trường hợp này, nên:
- Súc miệng với nước trước khi ăn.
- Ăn trái cây thuộc họ cam quýt như cam, quýt, chanh, bưởi (trừ khi bạn đang bị đau miệng).
- Ăn các bữa ăn nhỏ và thức ăn nhẹ giàu năng lượng nhiều lần trong ngày.
- Ăn khi đói hơn là ăn theo bữa.
- Dùng dụng cụ bếp nhựa nếu cảm thấy đồ ăn có vị kim loại.
- Thịt heo thường sẽ thấy vị đắng hơn, thay thế bằng thịt gà, cá, trứng và phô mai.
- Ăn các nguồn rau nhiều protein như gluten, đậu hũ, đậu…
- Ăn thịt với thứ gì đó có vị ngọt dịu như sốt cranberry, mức hoặc sốt táo.
Bạch cầu thấp
Bệnh nhân có số lượng bạch cầu thấp sẽ tăng nguy cơ bị nhiễm trùng. Những lưu ý sau đây có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng khi lượng các tế bào máu trắng thấp:
- Luôn kiểm tra hạn sử dụng của thực phẩm trước khi mua và dùng.
- Rã đông thực phẩm trong tủ lạnh, không bao giờ rã đông ở nhiệt độ phòng.
- Nấu thực phẩm ngay sau khi rã đông.
- Để tất cả thức ăn thừa vào tủ lạnh trong vòng 2 giờ sau khi nấu ăn và ăn trong vòng 24 giờ.
- Giữ thức ăn nóng luôn nóng, thức ăn lạnh luôn lạnh.
- Tránh sử dụng các loại trái cây và rau quả mốc và hư hỏng.
- Tránh dùng đậu phụ không bao bì bán trong thùng để mở.
- Nấu chín kỹ tất cả các loại thịt, cá. Tránh dùng trứng sống hoặc cá sống.
- Mua thực phẩm đóng gói đủ một phần ăn duy nhất để tránh thức ăn thừa để lại qua bữa.
- Không nên dùng salad và ăn các mọn tự chọn bên ngoài.
- Tránh nơi đông người và những người có bệnh truyền nhiễm.
- Thường xuyên vệ sinh cá nhân.
Nếu sau khi áp dụng biện pháp trên mà các triệu chứng vẫn không cải thiện, bạn hãy đến gặp chuyên gia dinh dưỡng để được hỗ trợ và tư vấn phù hợp hơn.
Lưu ý: Ăn uống thông qua đường miệng là phương pháp được khuyến khích đối với mọi bệnh nhân ung thư. Tuy nhiên với một số người bị ung thư đầu, cổ, thực quản hoặc dạ dày không thể hấp thụ đủ lượng thức ăn bằng miệng do biến chứng từ bệnh hoặc quá trình điều trị ung thư. Trong trường hợp này bệnh nhân có thể được cho bổ sung dinh dưỡng trực tiếp qua đường ruột (bằng ống). Công thức dinh dưỡng hoàn chỉnh sẽ được chuyên gia dinh dưỡng tính toán phụ thuộc vào nhu cầu của từng bệnh nhân và phương pháp cho ăn cụ thể.
Thi Ngoan