Xét nghiệm diện rộng có thể giúp giới chức y tế cộng đồng kịp thời phát hiện ổ dịch, chuỗi lây lan của virus cũng như cân nhắc biện pháp cách ly, phong tỏa. Khi nhu cầu xét nghiệm Covid-19 ngày càng tăng, câu hỏi về các loại xét nghiệm và chi phí cũng được đặt ra ngày càng nhiều.
Mỗi nước có quy định và giá xét nghiệm Covid-19 khác nhau. Tại Mỹ, người xét nghiệm sẽ không phải trả phí nếu đây là yêu cầu của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Những xét nghiệm cần thiết về mặt y tế, như do chuyên gia y tế yêu cầu, được bảo hiểm chi trả hoặc miễn phí cho người không có bảo hiểm, theo Đạo luật Ứng phó với Covid-19 ưu tiên các gia đình (FFCRA) và Đạo luật Viện trợ, Cứu trợ và An ninh kinh tế giữa Covid-19 (CARES).
Các xét nghiệm nằm ngoài phạm vi này, như cá nhân được chủ lao động yêu cầu xét nghiệm trước khi trở lại làm việc, sẽ bị tính phí.
Một khảo sát của Quỹ Gia đình Kaiser cho biết chi phí cho mỗi lần xét nghiệm Covid-19 ở Mỹ dao động từ 20 USD đến 850 USD, tùy theo cách thức xét nghiệm, vùng miền, nhà cung cấp bảo hiểm và các yếu tố khác. 127 USD là mức chi phí trung bình. Hiện tại, tỷ lệ hoàn phí xét nghiệm Covid-19 của bảo hiểm Medicare là khoảng 51-100 USD tùy loại xét nghiệm.
Theo thống kê của trang Statista.com, Mỹ hiện là nước tiến hành nhiều xét nghiệm Covid-19 nhất thế giới, với gần 620 triệu xét nghiệm đã được thực hiện. Với chi phí bình quân 127 USD/xét nghiệm, nước Mỹ đã chi gần 78 tỷ USD cho hoạt động sàng lọc này.
Tại châu Âu, hầu hết các nước đều cung cấp xét nghiệm Covid-19 miễn phí nếu một người xuất hiện các triệu chứng nhiễm virus. Nhưng nhiều nước tính phí xét nghiệm nếu một người không có triệu chứng yêu cầu được xét nghiệm.
Xét nghiệm PCR được cung cấp miễn phí ở Pháp cho công dân và không cần đặt trước. Nhiều trung tâm xét nghiệm lưu động đã được triển khai trên toàn quốc. Người xét nghiệm sẽ nhận được email kết quả sau khoảng 24 tiếng. Tuy nhiên, nếu một người muốn xét nghiệm kháng thể để xem có từng nhiễm nCoV hay không, phí xét nghiệm là 45 USD.
Khách du lịch đến Pháp phải trả hơn 51 USD cho mỗi xét nghiệm PCR và khoảng 30 USD cho mỗi xét nghiệm kháng nguyên.
Tại Hungary, xét nghiệm Covid-19 tại các bệnh viện công hoặc theo chỉ định đều miễn phí. Chính phủ cũng áp mức trần khoảng 65 USD với các xét nghiệm PCR tự nguyện, như với người trở về từ nước ngoài. Xét nghiệm kháng nguyên có mức phí khoảng 30-48 USD.
Italy cung cấp xét nghiệm miễn phí cho tất cả người có triệu chứng Covid-19 và người từng tiếp xúc với ca nhiễm, sau khi gọi đến đường dây hỗ trợ chăm sóc sức khỏe của vùng. Xét nghiệm dịch nhầy mũi cũng được cung cấp miễn phí tại sân bay, nếu một người đến từ quốc gia nằm trong danh sách bắt buộc phải xét nghiệm.
Nếu không muốn mất thời gian chờ đợi, người Italy có thể đặt lịch xét nghiệm riêng, với chi phí dao động từ 49 USD đến 109 USD tùy từng khu vực.
Giống Italy, Anh cũng cung cấp xét nghiệm miễn phí cho người xuất hiện triệu chứng Covid-19 như ho liên tục, sốt hoặc mất vị giác, thông qua Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS). Người dân cũng không phải trả phí nếu cần xét nghiệm để tới bệnh viện hoặc được quan chức chính phủ yêu cầu. Tuy nhiên, NHS sẽ không chi trả chi phí xét nghiệm nếu người đó không có triệu chứng, muốn rời Anh để du lịch hoặc công tác, hay trở về từ quốc gia có nguy cơ dịch cao.
Khác với nhiều quốc gia châu Âu khác, Anh không đặt mức trần về chi phí xét nghiệm. Một xét nghiệm riêng tại nhà và trả kết quả trong 24 giờ có thể tốn tới 476 USD. Tuy nhiên, các xét nghiệm PCR tiêu chuẩn có sẵn ở hiệu thuốc có giá khoảng 163 USD.
Không giống hầu hết nước láng giềng châu Âu, Đức không có các trung tâm xét nghiệm quy mô lớn. Xét nghiệm ở Đức cũng không miễn phí, trừ khi người đó là nhân viên thiết yếu được chính phủ phê duyệt.
Chi phí xét nghiệm ở Đức khác nhau tùy từng khu vực. Xét nghiệm do Centogene và EcoCare thực hiện ở các thành phố chính và sân bay có mức phí dao động 70-90 USD, trong khi xét nghiệm do Coronatest thực hiện ở Berlin, Frankfurt, Hanover và Cologne có phí gần 60 USD. Du khách đến Đức phải trả khoảng 80 USD phí xét nghiệm PCR nếu muốn sớm hết cách ly.
Một số quốc gia châu Âu khác như Đan Mạch, Iceland và Hà Lan cung cấp xét nghiệm miễn phí cho cả khách du lịch.
Tại châu Á, Trung Quốc kiên trì với chiến lược xét nghiệm diện rộng để dập dịch.
Trung Quốc mới đây cập nhật quy trình xét nghiệm diện rộng nhằm phản ứng tốt hơn trước biến chủng Delta có khả năng lây lan mạnh. Theo quy trình mới, một thành phố hơn 5 triệu dân phải hoàn thành xét nghiệm toàn dân trong vòng ba ngày. Với thành phố dưới 5 triệu dân, thời gian hoàn thành xét nghiệm được giữ nguyên là hai ngày như phiên bản trước đây của quy trình được công bố hồi tháng hai.
Cơ quan Quản lý An ninh Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHSA) tuần trước yêu cầu giới chức y tế các tỉnh thành giảm giá xét nghiệm. 30 tỉnh thành Trung Quốc đã giảm chi phí xét nghiệm xuống 60 tệ (khoảng 9,3 USD) hoặc thấp hơn cho mỗi lần xét nghiệm axit nucleic với một người. Để giảm chi phí, người dân Trung Quốc có thể xét nghiệm gộp 10 mẫu một lần, với chi phí tối đa là 15 tệ một người.
Tỉnh Giang Tô hồi tháng 8 đã tiến hành tổng cộng 12 đợt xét nghiệm diện rộng cho toàn bộ dân số trong tỉnh trong thời gian ba tuần. Với chi phí xét nghiệm mẫu gộp là 20 tệ (khoảng 3 USD) mỗi người, chỉ riêng thành phố Dương Châu với dân số 2 triệu người ở tỉnh này đã chi khoảng 3,5 tỷ tệ (hơn 541 triệu USD) cho công tác xét nghiệm chỉ trong 20 ngày. Trung Quốc hiện chưa công bố tổng số tiền mà nước này đã bỏ ra để xét nghiệm.
Các nước đang áp dụng ba loại xét nghiệm chính để sàng lọc Covid-19, gồm xét nghiệm sinh học phân tử (PCR), xét nghiệm nhanh kháng nguyên và xét nghiệm kháng thể. Trong đó, xét nghiệm PCR là phương thức phổ biến và chính xác nhất để xác định người nhiễm nCoV.
Xét nghiệm PCR có độ nhạy cao, thông qua phân tích mẫu dịch nhầy từ mũi hoặc họng để phát hiện virus, nhưng thời gian trả kết quả nghiệm khá lâu, dao động từ 12 đến 48 tiếng.
Xét nghiệm nhanh kháng nguyên có thời gian trả kết quả nhanh trong vòng chưa đầy một giờ. Quá trình cũng tương tự xét nghiệm PCR khi người xét nghiệm sẽ được lấy dịch nhầy mũi hoặc cổ họng. Tuy nhiên, phương pháp này có độ nhạy thấp hơn PCR nên có nguy cơ bỏ sót ca nhiễm. Xét nghiệm kháng nguyên thường được sử dụng ở các sân bay để sàng lọc một nhóm người lớn.
Cách sàng lọc Covid-19 thứ ba là xét nghiệm kháng thể. Trong khi xét nghiệm PCR hay xét nghiệm kháng nguyên nhanh được sử dụng để phát hiện virus đang hoạt động trong cơ thể, xét nghiệm kháng thể giúp phát hiện người từng nhiễm thông qua xác định kháng thể nCoV trong hệ miễn dịch.
Thanh Tâm (Theo JHU, Xinhua, HealthGuide)