Đạo diễn Lê Hiếu - con trai cả cố nghệ sĩ - nhớ trước khi ra đi hôm 4/8, bố anh minh mẫn, cẩn thận dặn dò mọi người chuyện hậu sự. Trong di chúc để lại, ông muốn được chôn cất cùng cây đàn guitar, điếu xì gà, bài hát ông yêu thích.
Trong khu vườn nghệ sĩ tự tay chăm bón suốt 30 năm, các con dựng không gian tưởng nhớ ông. Các anh chị em thu thập kỷ vật của bố, nâng niu từ chiếc ghế ông từng nằm, những cuốn băng đĩa cũ cho đến từng bộ trang phục biểu diễn ông để lại. Trong khu tưởng nhớ, họ dự định sắp xếp góc diễn viên, góc thợ cơ khí, góc nông dân, góc lái xe đường dài - những công việc từng gắn bó với bố. Sinh thời, ngoài công việc diễn xuất, nghệ sĩ còn lái xe Bắc - Nam, sửa chữa xe máy mưu sinh.
Chưa thể tổ chức lễ truy điệu cho bố vì dịch, Lê Hiếu cũng thu thập hình ảnh, tư liệu, những câu chuyện bạn bè kể về ông, chia sẻ qua fanpage với người hâm mộ. NSƯT Phạm Thanh Hà kể kỷ niệm năm 1985, ông đi xem buổi thi tuyển diễn viên ở Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. Khi ấy, Giang Còi được giám khảo ra đề tình huống đúng với hoàn cảnh ngoài đời: Một nam sinh chỉ cao 1,59 mét, không đủ điều kiện thi tuyển diễn viên vẫn gắng thuyết phục hội đồng. Nghệ sĩ tấu hài thông minh, từ năn nỉ đến cãi cùn ban giám khảo. Lối diễn linh hoạt của ông chinh phục được giám khảo Trà Giang, Hoàng Sự.
Nhiều thước phim từ những năm 2000 được các đồng nghiệp của Giang Còi hay khán giả gửi về. Thời mới vào nghề, ông đóng những vai phụ, đôi khi còn chẳng có tên. Ông đã cần mẫn làm việc, đi lên từ những vai nhỏ đến lúc được khán giả ghi nhận với những tiểu phẩm hài.
Nhà quay phim Trần Quốc Dũng sưu tầm được trích đoạn cố nghệ sĩ đóng phim Hai Bình làm thủy điện, quay bằng máy phim Kodak. Nhân vật của Giang Còi là một anh ve chai, chỉ xuất hiện vài phút. Dù vai ngắn, ông để lại ấn tượng với Trần Quốc Dũng bởi thái độ làm việc nghiêm túc, không quản vất vả, lối diễn xuất thông minh, thoại cuốn hút.
Các con nghệ sĩ không nguôi nỗi nhớ cha. Sinh thời, ông trải qua hai cuộc hôn nhân đổ vỡ, "gà trống" nuôi bốn con đẻ và hai con gái nuôi. Từ khi bố mất, ba con gái thỉnh thoảng lại bỏ bữa, trốn vào một góc khóc, mắt đỏ hoe. Để không khí gia đình bớt quạnh quẽ, Lê Hiếu hay rủ các em cùng xem lại những thước phim của bố. Nhiều bộ phim nghệ sĩ đóng trước cả khi các con ra đời. "Khi xem lại, chúng tôi cảm giác như bố vẫn hiện diện đâu đây", anh nói.
Trong ký ức của các con, nghệ sĩ Giang Còi nghiêm khắc nhưng tình cảm. Ông đặc biệt quan tâm chuyện học hành, đặt ra quy định: điểm 7 bị đánh một roi, điểm 6 hai roi, 5 điểm thì ăn đòn không xuể. Một lần, nghệ sĩ đưa con trai đi học bơi, thấy con nhút nhát không dám xuống nước, ông ném anh xuống ao để tự vùng vẫy.
Sau vẻ ngoài nghiêm khắc, ông chu đáo, ân cần, luôn đứng sau hỗ trợ các con. Khi Lê Hiếu làm phim ngắn đầu tay lấy bối cảnh một quán bi-a, Giang Còi tự đo đạc, thiết kế rồi gia công cho con từng đạo cụ nhỏ. Lê Hiếu đang viết dở kịch bản phim kinh dị cùng bố. Anh học được từ ông tinh thần lăn xả với nghề, không nề hà bất cứ việc gì. Khi bố đóng phim 500 nhịp yêu do anh đạo diễn năm 2019, hai người làm việc ăn ý bởi hợp nhau về tư duy phim ảnh hiện đại.
Các con tránh nhắc đến những tháng ngày chống chọi bạo bệnh của nghệ sĩ bởi họ luôn ghi nhớ lời ông dặn: "Khi chào đời, mỗi chúng ta đều cất tiếng khóc trong nụ cười của những người xung quanh. Hãy sống để đến khi lìa đời, ta có thể mỉm cười trong những giọt nước mắt".
Lê Hiếu nói: "Tôi muốn một năm sau hay 5, 10 năm nữa, mỗi khi nhắc đến bố tôi, khán giả sẽ chỉ nhớ đến những nụ cười".
Hà Thu