Khi nói về sự phát triển của bóng đá nữ, tôi lại nghĩ đến trận Thái Lan - Mỹ trong kỳ World Cup vừa rồi.
Trận đấu kết thúc với tỉ số 13-0. Trong cuộc họp báo sau trận, bà HLV Thái Lan chỉ lắp bắp được mấy câu "chúng tôi chấp nhận kết quả", "chúng tôi phải phát triển thêm", "trong bóng đá ai cũng muốn ghi bàn, chúng tôi chấp nhận". Khi được phóng viên Mỹ hỏi về điều kiện ăn tập và số lượng cầu thủ, trông bà HLV càng quýnh quáng hơn. Bà nói, liên đoàn luôn tạo điều kiện tốt nhất cho đội, rồi thêm là về lượng cầu thủ thì ở Thái rất ít. Các phóng viên trong phòng, chủ yếu là Mỹ, không hỏi thêm nữa. Bà HLV Thái chắp tay vái chào rồi đi ra.
Ở chiều ngược lại, các phóng viên hỏi HLV Mỹ và ngôi sao Alex Morgan là tại sao họ lại ghi nhiều bàn như vậy? Sao lại ăn mừng tưng bừng cho dù đã ghi tới cả chục bàn? Làm như vậy không phải là thiếu tôn trọng đối thủ sao? Cả HLV lẫn cô Morgan đều ngạc nhiên trước những lời trách móc từ các phóng viên nước nhà. Sau đó cô Morgan nói là cách đối xử này chỉ xảy ra bởi vì họ là cầu thủ nữ.
Sự khác biệt về đối xử trong bóng đá nam và nữ được phác họa rõ nét nhất bởi những phóng viên Mỹ. Khi Đức hạ Brazil 7-1, hay Bồ Đào Nha thắng Triều Tiên 7-0 ở World Cup, chẳng ai hỏi xem vì sao đội thắng không "tha" cho đội thua mà lại nỡ lòng nào thắng nhiều như vậy. Ai cũng biết rằng, bóng đá là một trận đấu để phân định thắng thua, chứ không phải là chỗ để thương xót lẫn nhau. Khi các phóng viên Mỹ đưa ra những câu hỏi như vậy, trong lòng họ đã mặc định rằng phụ nữ thì không nên "dữ tợn" và phải biết "thương yêu" đối thủ. Nói cách khác, phụ nữ mà cư xử như nam giới là không được, cho dù là khi họ tham gia thi đấu thể thao.
>> 'Tạo được văn hóa chơi bóng đá để tuyển nữ Việt Nam phát triển'
Sự phát triển của bóng đá nữ chỉ mới xảy ra gần đây. Các hoạt động bóng đá nữ ở tầm quốc tế bắt đầu khoảng năm 1985, tới năm 1991 mới có World Cup nữ lần đầu. Mỹ là nước đi đầu trong phát triển bóng đá nữ. Nguyên nhân là do Mỹ có ban hành đạo luật Title IX, nó nói rằng trường học phải dành ngân sách cho thể thao nam và nữ như nhau. Khi đó các trường thi nhau phát triển bóng đá nữ. Bóng đá vốn cần nhiều cầu thủ và sân bãi, chỉ cần một đội bóng là khoản tiền chi đã tăng lên, đáp ứng yêu cầu của luật pháp.
Để làm cho người hâm mộ quan tâm bóng đá nữ, cái cần làm đầu tiên là phải có bóng đá nữ cho khán giả xem. Sau đó là nâng cao chất lượng chuyên môn và kêu gọi sự quan tâm của mọi người. Kỳ SEA Games này, Việt Nam đạt huy chương vàng bóng đá nữ thứ sáu. Nhưng điều đáng mừng nhất là lượng khán giả trên sân đông hơn hẳn. SEA Games 2017, ông Mai Đức Chung cảm ơn 2 khán giả tới coi một trận vòng loại. Lần này thì sắc đỏ đã nhuộm một góc khán đài.
Đáng nói hơn, báo chí và truyền thông trong nước cũng tường thuật trực tiếp, đưa tin họp báo, đưa các tin về lực lượng, tính toán chuyên môn, lịch sử đối đầu, nhận định của chuyên gia... Đây chính là cơ sở để bóng đá nữ phát triển. Người ta thường hay nói là bóng đá nữ ai không ai coi. Nhưng không có truyền thông, không có quảng cáo thì ai hay mà tới coi.
>> Vì sao tuyển nữ Việt Nam về nước trong lặng lẽ
Làm bóng đá phần nào cũng giống như làm thương hiệu, phải quảng cáo nhiều và được người ta biết tới. Sau đó là phải nâng cao chất lượng và đáp ứng nhu cầu khán giả. Khán giả thích bóng đá, nhưng đó phải là bóng đá thắng như ông Park nói. Điều này thì bóng đá nữ Việt Nam đã làm được ở tầm Đông Nam Á. Nâng cao chuyên môn thì đang làm và có chút tiến bộ, nhưng cái này thì đòi hỏi hàng chục năm đầu tư. Bóng đá nam chẳng hạn, phải rèn luyện cho ăn từ nhỏ, trải qua hàng chục năm bây giờ mới có các cầu thủ tương đối cao to, chạy khỏe hơn trước.
Thể thao nữ có một đặc điểm mà người làm bóng đá ít nhắc tới. Đó là, sắc đẹp của các cầu thủ sẽ góp phần kéo khán giả tới. Các bạn xem qua phần bình luận bóng đá nữ sẽ thấy có rất nhiều người quan tâm tới nhan sắc của cầu thủ và trọng tài. Điều này thì các nền bóng đá nữ phát triển đều có quan tâm tới. Họ làm âm thầm nhưng rất hiệu quả.
Các đội bóng nữ châu Á thì nhìn hơi giống các anh còn các cầu thủ Âu Mỹ lại rất nữ tính nhưng khả năng chuyên môn rất tốt. Điểm khác biệt là sự quan tâm chăm sóc tới nhan sắc. Các cầu thủ dù xuất phát điểm không quá đẹp thì họ cũng biết cách chăm sóc cho nhan sắc coi được.
Các cầu thủ da trắng bao năm thi đấu dưới nắng nhưng họ luôn dùng kem chống nắng, dưỡng da, son môi giữ ẩm chống nắng, tóc dài được buộc lên cẩn thận hay thắt bím. Tóc mai rủ vào mắt thì cài bờm, vừa đẹp vừa tiện dụng. Các chị da đen cũng dưỡng da, tết tóc rất đẹp. Họ sơn móng tay cẩn thận, kẻ lông mày, thậm chí còn trang điểm nhẹ ở quần mắt, tất cả đều là sản phẩm không bị trôi đi, cho dù có đổ mồ hôi đầm đìa.
Thậm chí trang phục thi đấu cũng được thiết kế cẩn thận để tôn vinh vóc dáng của phụ nữ. Nếu để ý các bạn sẽ thấy quần áo đấu của tuyển nữ Mỹ được thiết kế hơi bó sát nhưng được làm từ nguyên liệu nhẹ, uyển chuyển để không cản trở di chuyển.
>> Khi cầu thủ U22 Việt Nam sai lầm cá nhân và sa sút thể lực
Khi không thi đấu thì họ ăn mặc xinh đẹp, tóc dài ngang vai, chụp hình áo tắm, quảng cáo thời trang... Những hoạt động mà người Việt cho là showbiz, ngoài chuyên môn lại chính là các hoạt động đưa cầu thủ nữ tới gần khán giả, quảng cáo hình ảnh và tôn vinh vẻ đẹp.
Đó cũng là cách kiếm thêm tiền để đầu tư trang trải cho các cầu thủ nữ. Có tiền quảng cáo họ sẽ có dinh dưỡng tốt hơn, có trang thiết bị tốt hơn, có thời gian tập luyện thay vì phải đi bán bánh mì.
Thể thao là một mặt hàng giải trí đặc biệt mà con người tạo ra. Vì là giải trí nên nó phải tuân theo ý thích của người tiêu dùng. Bóng đá nữ sinh sau đẻ muộn, chưa có nhiều khán giả thì phải tìm hướng đi riêng để phát triển. Bóng đá nữ Mỹ thành công nhất thế giới nhưng không phải chỉ về danh hiệu. Thành công lớn nhất là World Cup nữ vừa rồi tuyển Mỹ đi tới đâu cũng có vài chục ngàn khán giả nhà đi theo.
Bóng đá nữ Việt Nam còn nhiều điều để làm, nhưng ở cấp độ đội tuyển thì ngoài việc đầu tư chuyên môn như phía bóng đá nam, thì làm thương hiệu và đầu tư hình ảnh cũng là một hướng đi mang tới nhiều thành công. Liên đoàn có lẽ cũng nên xem xét điều này.
>> Chia sẻ bài viết của bạn cho trang Ý kiến tại đây.
