Công văn gửi Bộ Xây dựng do Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên ký, phân tích, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới năm 2003, được xếp hạng là di tích, danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt theo quyết định của Thủ tướng năm 2009. Tháng 1/2014, Việt Nam trình hồ sơ Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng đề nghị UNESCO công nhận lần 2 là Di sản thiên nhiên thế giới theo tiêu chí đa dạng sinh học.
Do đó, việc quản lý, bảo vệ di sản này phải được thực hiện nghiêm túc theo Hướng dẫn thực hiện Công ước di sản thế giới. Việc xây dựng tuyến cáp treo ở đây phải được thực hiện theo quy định của Luật Di sản văn hóa năm 2001 (sửa đổi, bổ sung năm 2009), nghị định số 98, nghị định 70 quy định về thẩm quyền, trình tự lập, phê duyệt quy hoạch... và Hướng dẫn thực hiện Công ước về Bảo vệ di sản văn hóa, thiên nhiên thế giới mà Việt Nam phê chuẩn năm 1987.
Ánh sáng rọi xuống những khối đá trong hang Sơn Đoòng. Ảnh: National Geographic.
Trong Hướng dẫn thực hiện Công ước về Bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, đoạn 172 nêu rõ: "Ủy ban Di sản thế giới mời các quốc gia thành viên của công ước thông báo với Ủy ban thông qua Ban thư ký, dự định tiến hành hoặc cho phép tiến hành ở một khu vực được Công ước bảo hộ, việc tu bổ lớn hay những hoạt động xây dựng mới có thể tác động đến giá trị nổi bật toàn cầu của di sản. Quốc gia phải thông báo càng sớm càng tốt (trước khi soạn thảo văn kiện dự án) và trước khi đưa ra những quyết định khó có thể rút lại, để Ủy ban giúp đỡ tìm kiếm các giải pháp phù hợp nhằm đảm bảo giá trị nổi bật toàn cầu của di sản được bảo tồn đầy đủ".
Dựa trên những quy định đó, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cho rằng, do chưa được nghiên cứu và xin ý kiến của chuyên gia trong-ngoài nước, đặc biệt là các chuyên gia của trung tâm Di sản thế giới và cơ quan tư vấn của UNESCO là Hiệp hội bảo tồn thiên nhiên thế giới (IUCN), nên chưa thể bổ sung tuyến cáp treo vào quy hoạch chung Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng.
Trước đó, UBND tỉnh Quảng Bình đã lên kế hoạch xây tuyến cáp treo dài 10,6 km vào hang Sơn Đoòng thuộc khu danh thắng, di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Dự án này đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ các chuyên gia và dư luận.
Quỳnh Trang