Chị Nguyễn Thị Phương Anh (quận Gò Vấp, TP HCM) đưa con 9 tháng đi khám dinh dưỡng định kỳ. Chị cho biết, thấy con có nguy cơ béo phì nên 3 tháng nay chị cắt giảm lượng dầu mỡ trong khẩu phần, vậy mà con vẫn tăng nhanh. Chị đưa con đến gặp bác sĩ dinh dưỡng để nhờ tư vấn, bác sĩ bảo con bị thiếu dinh dưỡng mặc dù thừa cân.
Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2018, nguy cơ béo phì ở tháng thứ 9 với bé gái 9,3 kg và bé trai 9,9 kg. Tuy nhiên, con số này còn thay đổi tùy vào chiều cao của trẻ. Nhiều mẹ Việt khi thấy con có dấu hiệu béo phì thường nghĩ do dầu mỡ, lập tức cắt giảm trong khẩu phần ăn hàng ngày, chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ. Sai lầm này có thể khiến con thiếu dinh dưỡng dù vẫn thừa cân, ảnh hưởng đến quá trình phát triển của cơ thể.
Nếu trẻ dưới 3 tuổi thừa cân mẹ nên thăm khám bác sĩ để tìm nguyên nhân. Ảnh: Shutterstock.
Thừa cân thường xuất phát từ tình trạng dư thừa năng lượng như trẻ ăn nhiều đường bột. Phụ huynh cần xem lại chế độ dinh dưỡng, tư vấn bác sĩ xem bé dư thừa chất nào. Nếu trẻ chưa được bổ sung dầu mỡ, thậm chí đã cắt giảm trong khẩu phần nhưng vẫn thừa cân thì chất béo chưa chắc là nguyên nhân.
Theo Viện Y học ứng dụng Việt Nam, chất béo có vai trò rất quan trọng với trẻ trong 3 năm đầu đời, không nên tự ý cắt giảm. Nhờ có chất béo, các vitamin A, D, E, K mới được hòa tan để cơ thể bé hấp thu. Nếu thiếu chất béo, trẻ có thể thừa cân nhưng vẫn suy dinh dưỡng do thiếu vitamin. Chất béo còn đóng vai trò quan trọng, chiếm 60% chất cấu thành não của trẻ trong 3 năm đầu đời.
Cách bổ sung chất béo vào bữa ăn của trẻ
Theo Viện Y học ứng dụng Việt Nam, trong 6 tháng đầu đời, nguồn chất béo đến từ sữa mẹ và 50-60% năng lượng của trẻ do chất béo cung cấp. Càng lớn bé càng có nhu cầu dinh dưỡng đa dạng nên cha mẹ cần tập cho bé ăn dặm. Nhu cầu chất béo cũng sẽ thay đổi, trẻ 6-11 tháng tuổi, năng lượng từ chất béo cần ở mức 40%, 35-40% ở trẻ 1-3 tuổi.
Chất béo được chia thành 2 loại gồm chất béo bão hoà (có trong bơ, sữa, mỡ động vật..) và chất béo không bão hòa (có trong mỡ các loại cá và dầu thực vật). Một số mẹ thường nghĩ chất béo bão hòa khiến bé khó tiêu, đầy bụng, gây béo phì. Tuy nhiên, trong 3 năm đầu đời, chất béo bão hòa tham gia vào sự hình thành mô, các cơ quan của cơ thể, góp phần tăng cường hệ miễn dịch, giữ ấm cơ thể trẻ. Mẹ cần bổ sung hợp lý chất béo bão hòa theo nhu cầu của trẻ. Chất béo không bão hòa như DHA và EPA (thuộc nhóm Omega 3) - thành phần quan trọng tham gia trực tiếp vào quá trình hình thành, phát triển não bộ trong 3 năm đầu đời.
Cá hồi là một trong những thực phẩm dồi dào DHA, EPA. Ảnh: Shutterstock.
DHA đóng vai trò trọng yếu cho sự phát triển của não bộ và võng mạc, liên quan đến khả năng tiếp thu, sự phát triển cảm xúc và thị giác sau này của trẻ. EPA góp phần vào sự phát triển, chức năng truyền nhận tín hiệu của não bộ, liên quan đến khả năng học và tập trung của trẻ trong tương lai.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Phó Tổng thư ký Tổng Hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, trong giai đoạn 3 năm đầu đời, lượng chất béo tự nhiên có trong thực phẩm thường chưa đủ so với nhu cầu năng lượng của trẻ cũng như không bổ sung đủ lượng DHA và EPA cần thiết cho sự phát triển não bộ. Bổ sung DHA và EPA cần thiết cho sự phát triển não bộ. Chế độ ăn của trẻ hàng ngày cần có dầu ăn, mỡ động vật để cân bằng. Tỷ lệ dầu ăn và mỡ động vật thường là 7/3, tức cứ 2 bữa ăn dầu thì sẽ có một bữa ăn mỡ.
Bác sĩ Hồng Sơn cho biết thêm, mẹ nên bổ sung chất béo vào khẩu phần ăn của trẻ bằng cách mỗi bữa trộn một muỗng dầu ăn dinh dưỡng (tương đương 5ml) vào chén cháo hoặc bột khi vừa nấu xong, tổng cộng 2 muỗng mỗi ngày (tương đương 10ml).Trong các loại dầu ăn dinh dưỡng đặc chế cho trẻ thì dầu ăn cá hồi cung cấp nhiều DHA, EPA góp phần cho sự phát triển não bộ. Nhờ đó, mẹ có thể giúp não bộ của con phát triển, góp phần phòng tránh tình trạng kém hấp thu chất dinh dưỡng ở trẻ trong 3 năm đầu đời.
Kim Uyên
Dầu cá hồi Kiddy giàu hàm lượng DHA, EPA được chiết xuất từ dầu cá hồi nhập khẩu. Công thức mới cải tiến về mùi vị kết hợp cùng các thành phần dầu thực vật cao cấp khác như dầu đậu nành, dầu hạt cải, dầu mè và dầu gạo.
Dầu cá hồi Kiddy được đặc chế riêng cho trẻ, cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng như Omege 3-6-9, các loại vitamin A,E và hơn 20 loại axit béo thiết yếu, góp phần giúp não bộ của trẻ phát triển trong 3 năm đầu đời.