Tối 13/10, Bộ Y tế hướng dẫn địa phương phân loại từng địa bàn theo bốn cấp độ: Cấp 1 (nguy cơ thấp - bình thường mới), màu xanh; cấp 2 (nguy cơ trung bình), màu vàng; cấp 3 (nguy cơ cao), màu cam; cấp 4 (nguy cơ rất cao), màu đỏ. Bộ Y tế yêu cầu không chỉ định xét nghiệm với việc đi lại của người dân; chỉ thực hiện đối với trường hợp đến từ địa bàn có dịch ở cấp độ 4 hoặc vùng phong tỏa và trường hợp nghi ngờ đến từ địa bàn cấp độ 3.
Trong khi đó, Bộ Giao thông Vận tải vẫn giữ quy định hành khách đi máy bay phải tiêm đủ liều vaccine phòng Covid-19 hoặc F0 khỏi bệnh, có kết quả xét nghiệm âm tính. Khách đi tàu hỏa từ vùng nguy cơ cao cũng phải xét nghiệm và tiêm đủ liều, khách từ vùng nguy cơ thấp cần xét nghiệm. Quy định với người dân đi xe khách liên tỉnh cũng tương tự.
Đại diện Bộ Giao thông Vận tải giải thích, theo hướng dẫn mới của Bộ Y tế, hành khách đi máy bay, tàu xe phải chứng minh được mình ở vùng xanh, vàng thì không cần xét nghiệm, nếu đỏ thì phải xét nghiệm. Tuy nhiên, hiện nay các địa phương chưa công bố cấp độ dịch nên hành khách và các đơn vị vận tải rất khó xác định được khách đi từ vùng nguy cơ nào.
Nếu ngành giao thông bỏ quy định xét nghiệm với hành khách khi các tỉnh chưa công bố cấp độ dịch thì khách sẽ phải xin xác nhận của xã, phường nơi cư trú về tình trạng dịch, như vậy sẽ gây khó cho khách.
Do đó, Bộ Giao thông Vận tải tạm thời chưa thay đổi quy định hành khách đi máy bay, tàu xe cần xét nghiệm Covid-19 đến hết giai đoạn thí điểm (20/10) để chờ địa phương ban hành cấp độ dịch. Khi có đầy đủ thông tin từ địa phương, các đơn vị vận tải biết được hành khách đi từ vùng nào, là diện cần xét nghiệm hay không thì Bộ mới ban hành hướng dẫn thống nhất.
Hành khách đi máy bay tại sân bay Nội Bài. Ảnh: Giang Huy
Trả lời câu hỏi đến 20/10 các địa phương vẫn chưa ban hành đầy đủ cấp độ dịch thì xử lý thế nào, đại diện Bộ Giao thông Vận tải cho biết đã tính đến khả năng này và đang nghiên cứu giải pháp hài hòa, đảm bảo quyền lợi của hành khách và quy định phòng chống dịch. "Chúng tôi kiến nghị Bộ Y tế có bản đồ số phân loại các vùng dịch và cập nhật để người dân biết mình ở vùng dịch nào và doanh nghiệp dễ theo dõi hành khách đi từ đâu", đại diện Bộ nói.
Theo Bộ Giao thông Vận tải, trong giai đoạn thí điểm vận chuyển khách, các tiêu chí đặt ra chặt chẽ nhằm chọn ra "hành khách xanh" để giảm nguy cơ lây nhiễm, đồng thời có tiêu chí cho cảng hàng không, nhà ga, "người phục vụ xanh". Đầu vào chặt thì hành khách không phải cách ly tập trung tại địa phương nơi đến mà chỉ theo dõi y tế tại nhà.
Với góc nhìn chuyên gia, ông Bùi Doãn Nề, Tổng thư ký Hiệp hội hàng không Việt Nam (VABA), cho rằng Bộ Giao thông Vận tải đã hướng dẫn những người đi máy bay cần tiêm đủ liều và xét nghiệm âm tính để đi lại, đây là biện pháp cần thiết vì nhiều người đã tiêm rồi vẫn có thể dương tính.
Tuy nhiên, mới đây Bộ Y tế đã yêu cầu chỉ xét nghiệm đối với người dân từ vùng nguy cơ cao nên Bộ Giao thông Vận tải cần tuân thủ hướng dẫn để thống nhất, những người khu vực nguy cơ thấp không cần thiết xét nghiệm khi đi máy bay. "Nhu cầu đi lại của người dân là có, chúng ta cần giảm phiền hà cho người dân càng sớm càng tốt", ông Nề nói.
Ông Bùi Danh Liên, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Hà Nội, nói: "Đi tàu hỏa, xe khách tốn tiền xét nghiệm thì nhiều người sẽ không muốn đi, cần giảm chi phí xã hội cho dân". Tiêu chí vùng xanh, vùng đỏ để chính quyền địa phương có biện pháp quản lý tại khu vực đó, còn việc đi lại xuyên tỉnh, quốc gia cần Chính phủ quy định thống nhất. Người dân đi tàu hỏa qua nhiều tỉnh thì địa phương nơi đến cần kiểm tra, giám sát, chứ không nên yêu cầu xét nghiệm từ điểm đầu.
Về phía doanh nghiệp, ông Khúc Hữu Thanh Hải, Giám đốc Công ty CP Vận tải, Thương mại và Dịch vụ Đất Cảng (Hải Phòng) đề nghị Bộ Giao thông Vận tải nên bỏ quy định xét nghiệm với lái xe khi đã tiêm đủ 2 mũi vaccine nếu không đi vào vùng dịch (nguy cơ cao), chỉ nên áp dụng với lái xe từ vùng dịch đến các nơi khác. Bởi việc xét nghiệm đại trà gây lãng phí, ảnh hưởng tinh thần lái xe và tăng chi phí cho doanh nghiệp vận tải trong lúc khó khăn.
Ông Hải cũng đề nghị bỏ quy định xét nghiệm với hành khách đã tiêm vaccine khi đi lại tại các vùng nguy cơ thấp, còn với người chưa tiêm vẫn cần xét nghiệm để giảm nguy cơ lây nhiễm, thay vì yêu cầu xét nghiệm đối với tất cả hành khách tại các vùng nguy cơ thấp hay cao hiện nay.
Từ ngày 10/10, Bộ Giao thông Vận tải đã mở lại 19 đường bay trong cả nước; từ 13/10 khai thác tàu Bắc Nam, Hà Nội - Hải Phòng và nhiều tuyến xe khách liên tỉnh phục vụ người dân đi lại trong giai đoạn bình thường mới.