"Tổng thống đắc cử Joe Biden và Phó tổng thống đắc cử Kamala Harris đang tập trung vào nhiệm vụ chuẩn bị nhậm chức ngày 20/1 của họ và sẽ để Phó tổng thống Mike Pence, nội các cùng quốc hội hành động khi cảm thấy phù hợp", Andrew Bates, phát ngôn viên nhóm chuyển tiếp Biden, nói ngày 8/1 khi được hỏi về vấn đề xem xét miễn nhiệm hoặc phế truất tổng thống theo Tu án chính thứ 25.
Các đảng viên Dân chủ tại Hạ viện Mỹ đã sẵn sàng làm thủ tục xem xét miễn nhiệm Trump lần hai vào tuần tới, trợ lý Chủ tịch Hạ viện Katherine Clark cho biết. Trước đó, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tuyên bố cơ quan này sẽ xem xét bãi nhiệm Trump lần hai, kêu gọi Phó tổng thống Pence và và các thành viên nội các hợp lực để phế truất Tổng thống Mỹ dù nhiệm kỳ của ông còn chưa đầy hai tuần.
Pelosi nói Trump phải chịu trách nhiệm khi những người ủng hộ Tổng thống Mỹ tràn vào tòa nhà quốc hội 6/1, trong lúc cơ quan này chứng thực kết quả bầu cử của đại cử tri đoàn với chiến thắng của Biden. Ít nhất 5 người thiệt mạng trong vụ bạo động, trong đó có một cảnh sát quốc hội Mỹ, nhiều người khác bị thương.
Tổng thống đắc cử Joe Biden tại buổi họp báo về Covid-19 ở Wilmington, Delaware, Mỹ, tháng 12/2020. Ảnh: Reuters.
Điều 4 trong Tu án chính 25 của Hiến pháp Mỹ quy định phó tổng thống với sự ủng hộ của đa số quan chức cấp cao trong nội các có thể nộp văn bản lên lưỡng viện quốc hội Mỹ tuyên bố tổng thống không thể thực thi quyền lực và nhiệm vụ của mình. Khi đó, phó tổng thống sẽ lập tức trở thành quyền tổng thống.
Tuy nhiên, Phó tổng thống Pence được cho là phản đối kích hoạt Tu án chính 25 để phế truất Trump. Một cố vấn của Pence cho biết lập trường của Phó tổng thống Mỹ được một số thành viên nội các ủng hộ. Các quan chức này nhận định "nỗ lực phế truất tổng thống có thể làm tăng hỗn loạn tại thủ đô Washington hơn là ngăn chặn nó".
Hạ viện Mỹ từng xem xét miễn nhiệm Trump hồi tháng 12/2019, sau khi Tổng thống Mỹ từ chối viện trợ cho Ukraine để gây sức ép buộc các quan chức nước này mở cuộc điều tra nhằm vào Joe Biden và con trai, Hunter Biden. Thượng viện Mỹ sau đó bác bỏ những cáo buộc đó.
Chưa rõ quá trình xem xét miễn nhiệm Trump lần hai sẽ diễn ra ra sao khi lưỡng viện Quốc họi Mỹ đều nghỉ đến 20/1. Chủ tịch Hạ viện Pelosi cũng chưa cho biết liệu có sẽ sàng triệu tập các nghị sĩ trở lại để xem xét bãi nhiệm hay không. Nếu Hạ viện Mỹ xem xét miễn nhiệm Trump, Thượng viện cũng không đủ thời gian để xem xét các điều khoản miễn nhiệm trước khi Tổng thống Mỹ kết thúc nhiệm kỳ.
Nguyễn Tiến (Theo Reuters)