Trả lời:

Nhện là loài vật sống ở mọi nơi, đặc biệt là vùng ẩm ướt, mát mẻ, trong góc tối. Ở Việt Nam, nhện giăng tơ ở nhiều nơi như trần nhà, đặc biệt nhà mái ngói, nhà kho, nhà để xe, góc cầu thang, gầm giường, trên cây... Có nhiều giống nhện khác nhau, bao gồm cả nhện lành và nhện độc, song con nhện khi cắn người không gây ra bệnh uốn ván.

Vi khuẩn uốn ván có mặt ở mọi nơi trong môi trường tự nhiên, có thể tồn tại dưới dạng bào tử nhiều năm. Mầm bệnh này xâm nhập vào cơ thể người qua vết thương hở dù rất nhỏ như vết trầy xước, dẫm phải đinh, dằm, gai... Do đó, vết nhện cắn có thể là "cửa ngõ" cho vi khuẩn uốn ván xâm nhập. Thực tế, theo dữ liệu thống kê của CDC Mỹ, giai đoạn 1998 - 2000, nước này từng ghi nhận một bệnh nhân mắc uốn ván từ vết thương do nhện cắn.

Để đảm bảo an toàn, sau khi bị nhện cắn, bạn nên rửa sạch vết thương với nước và xà phòng, sau đó đến trung tâm tiêm chủng gần nhất để được bác sĩ đánh giá tình trạng vết thương và tư vấn lịch tiêm ngừa phù hợp.

Bệnh uốn ván biểu hiện đặc trưng là co cứng cơ, thường bắt đầu từ cứng hàm, khó mở miệng, nhai và nuốt, đầu tiên là cơ hàm, sau đó co thắt vùng hầu họng, đến cơ ngực, lưng, bụng và tứ chi. Người bệnh uốn ván nặng có nguy cơ tử vong do bị suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật, viêm phổi nặng...

Hiện uốn ván có thể phòng ngừa nhờ vaccine, với nhiều loại như mũi uốn ván đơn và vaccine kết hợp như: 6 trong 1; 5 trong 1; 4 trong 1 phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt; 3 trong 1 phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván; 2 trong 1 phòng bạch hầu, uốn ván.

Bạn là người lớn, không nhớ rõ lịch sử tiêm chủng cần tiêm ba mũi và tiêm nhắc sau 10 năm hoặc khi có vết thương sâu, bẩn, rộng.

Ngoài ra, trẻ em cần hoàn thành lịch tiêm cơ bản trước hai tuổi, sau đó tiêm nhắc khi đủ 4-6 tuổi và nhắc lại sau mỗi 10 năm hoặc khi có vết thương nguy cơ cao. Phụ nữ mang thai nên tiêm ngừa uốn ván giúp bảo vệ khi sinh nở và truyền kháng thể thụ động cho em bé.

Bên cạnh đó, để phòng ngừa bị nhện và các loại côn trùng khác cắn, khi dọn vườn hoặc làm các công việc ở ngoài vườn, bạn nên mặc quần áo dài, đeo găng tay, đi ủng. Đồng thời, bạn cần đi bệnh viện nếu vết thương hoại tử, sưng tấy và đau nhiều, sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn...

Bác sĩ Nguyễn Như Điền
Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC