Sáng 9/3, ông Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh tiếp tục bị cách ly khỏi các bị cáo khác để đại điện VKSND Tối cao xét hỏi các bị cáo trong vụ án sai phạm ở dự án Ethanol Phú Thọ.
Sau 10 năm từ khi diễn ra sai phạm đấu thầu, bị cáo Vũ Thanh Hà, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP hóa dầu nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB), vẫn nhớ phần lớn nội dung và mốc ngày tháng các văn bản mình đã ký và quyết sách liên quan.
Trong gần một giờ trả lời chất vấn, ông Hà tỏ ra bức xúc, nhiều lần khẳng định không cố tình làm sai luật mà chỉ "không có năng lực chuyên môn", dù là đại diện chủ đầu tư của dự án TK05 có tổng trị giá hơn 59 triệu USD.
Ông Hà khai với vai trò Tổng giám đốc PVB đã thành lập Tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu. Đây là đơn vị có nhiệm vụ lập hồ sơ yêu cầu, lựa chọn nhà thầu và trình mình phê duyệt. "Tôi chỉ có chuyên môn công nghệ, không biết về các thủ tục thầu nên không có khả năng xem xét có thiếu sót không", bị cáo nói.
Về việc tự ý thay đổi hình thức đánh giá, từ "đạt", "không đạt", sang "chấm điểm", ông Hà nói toàn bộ trách nhiệm thuộc về Tổ chuyên gia. "Tôi tuyệt đối tin tưởng chuyên môn của họ, vì tôi không kiến thức gì về đấu thầu".
Nghe đến đây, đại diện VKS trích dẫn lời khai tại cơ quan điều tra thể hiện ông Hà thừa nhận biết rõ Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) có định hướng chỉ định thầu cho liên danh PVC. Bị cáo vì thế chỉ đạo các phó tổng giám đốc của PVB cùng Tổ giúp việc đấu thầu và Tổ thẩm định thầu "bằng mọi cách thực hiện chủ trương để chỉ định thầu cho liên danh PVC".
Đáp lại, ông Hà lần thứ ba trả lời "do không có chuyên môn", cũng "không tham dự xây dựng một tiêu chí nào" dẫn tới việc ký quyết định phê duyệt hồ sơ yêu cầu mà không có các tiêu chí về năng lực nhân sự và kinh nghiệm của nhà thầu. Ông khai "không có chuyên môn" nhưng ngày 8/6/2009 vẫn bị HĐQT của PVB yêu cầu lập tờ trình chứng minh năng lực của liên danh nhà thầu PVC. "Làm như vậy cốt đổ hết trách nhiệm lên đầu tôi", ông Hà trình bày.
Sau lời khai bị cáo Hà, hai trong số 3 thành viên của Tổ chuyên gia cũng khai "không có năng lực chuyên môn" khi trình bày về các sai phạm khi lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực.
Ông Lê Thanh Thái, Trưởng phòng kinh doanh PVB, nói "không biết mình là thành viên Tổ chuyên gia" do quyết định thành lập do ông Hà lập là quyết định không số, chưa từng phát hành.
"Toàn bộ quá trình điều tra, bị cáo đều thừa nhận vai trò của mình trong Tổ chuyên gia, thực hiện chỉ đạo của bị cáo Hà nhằm chỉ định thầu sai quy định cho liên danh PVC, tại sao hôm nay phủ nhận?", đại diện cơ quan công tố nghiêm khắc hỏi. Bị cáo Thái nói "không chuyên môn gì", hơn nữa cũng không được giao nhiệm vụ thẩm định nhà thầu nên không biết và cũng không có ý kiến gì về việc chỉ định nhà thầu trái quy định.
Thành viên còn lại của Tổ chuyên môn, ông Khương Anh Tuấn cũng nói "không có chuyên môn đấu thầu". Nhiệm vụ của bị cáo chỉ liên quan dịch thuật hồ sơ từ tiếng Việt sang tiếng Anh và ngược lại.
"Không biết gì về đấu thầu tại sao lại ký tên vào hồ sơ thẩm định nhà thầu?", đại diện VKS chất vấn. "Tôi nhắc lại, chữ ký của tôi chỉ liên quan đến phần chuyển ngữ. Tôi không biết gì cả", bị cáo nói.
Theo cáo trạng, năm 2007 ông Thăng ký nghị quyết chấp thuận chủ trương đầu tư Nhà máy sản xuất Ethanol khu vực phía Bắc. Cuối năm 2007, Công ty Cổ phần hoá dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) được thành lập để làm chủ đầu tư dự án, vốn điều lệ ban đầu hơn 405 tỷ đồng.
Tháng 8/2008, PVB và Công ty cổ phần thiết kế Công nghiệp hoá chất (CECO) ký hợp đồng tư vấn lập dự án đầu tư xây dựng công trình và hồ sơ mời thầu. Tháng 2/2009, dự án được phê duyệt xây dựng tại huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ với tổng mức đầu tư hơn 1.300 tỷ đồng, thực hiện trong 18 tháng.
Thực hiện chỉ đạo của ông Thăng về việc chỉ định thầu, PVB không tổ chức đấu giá theo kế hoạch mà chuyển sang chỉ định thầu cho liên danh của PVC. Tháng 3/2013, PVC đơn phương dừng thi công dự án, chưa có hạng mục nào hoàn thành.
Cáo trạng xác định, biết PVC chưa từng thực hiện dự án nào về Ethanol và tình hình tài chính đang khó khăn, ông Thăng vẫn "quyết liệt" định hướng giao thầu cho PVC. Hành vi làm trái của ông Thăng, Thanh và các bị can dẫn đến thiệt hại cho PVB 543 tỷ đồng.
Chiều nay, phiên toà tiếp tục.
Thanh Vân