"Ở bệnh nhân ung thư, tử vong do tim mạch tăng hơn gấp đôi bình thường, nguy cơ cao nhất trong năm đầu phát hiện ung thư và giảm dần sau đó", TS. BS Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định, nói tại hội nghị khoa học kỹ thuật, ngày 25/11.
Theo bác sĩ Hải, bệnh tim mạch và ung thư là hai nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Ở các nước phát triển, ca tử vong do ung thư đang có xu hướng tăng gấp đôi so với tử vong do tim mạch. Tiên lượng của cả bệnh ung thư và tim mạch rất xấu, khi có sự kết hợp cả hai thì càng xấu hơn.
Nhiều nghiên cứu gần đây ghi nhận mối liên kết giữa hai bệnh này. Cụ thể, một nghiên cứu năm 2018 cho thấy 87% bệnh nhân ung thư vú có yếu tố nguy cơ về tim mạch. Trong đó, tỷ lệ rung nhĩ cao gấp đôi và nguy cơ tử vong cao gấp ba lần người bình thường.
Một nghiên cứu khác ghi nhận bệnh nhân có yếu tố nguy cơ tim mạch thấp thì nguy cơ ung thư cũng thấp. Ngược lại, bệnh nhân có yếu tố nguy cơ tim mạch cao thì nguy cơ ung thư cũng tăng hơn. Điều này chứng tỏ bệnh nhân ung thư và tim mạch cùng chia sẻ các yếu tố nguy cơ chung, đòi hỏi bác sĩ phải chú ý khi điều trị.
Một bác sĩ điều trị bệnh nhân suy tim, chỉ tập trung điều trị làm sao cho bệnh nhân suy tim không tái nhập viện, không tử vong, có thể quên rằng bệnh nhân suy tim thì nguy cơ mắc ung thư cao hơn người bình thường. Ngược lại, bác sĩ khi điều trị bệnh nhân ung thư, nhất là trong giai đoạn hóa trị, xạ trị, không chỉ quan tâm bệnh này mà còn phải để ý đến các yếu tố nguy cơ tim mạch để làm giảm biến cố.
Thời gian qua, Bệnh viện Nhân dân Gia Định và Ung bướu TP HCM ghi nhận nhiều bệnh nhân huyết khối tĩnh mạch, thuyên tắc phổi trong thời gian điều trị ung thư, ảnh hưởng tính mạng. Chẳng hạn, một người phụ nữ 55 tuổi sau 10 ngày mổ ung thư cổ tử cung đã rơi vào nguy kịch do thuyên tắc phổi, huyết khối tĩnh mạch chi dưới, may mắn được bác sĩ phẫu thuật cứu sống kịp thời.
Theo bác sĩ Phan Thị Hồng Đức, Trưởng Khoa Nội 4, Bệnh viện Ung bướu TP HCM, một số thuốc, phác đồ điều trị ung thư có nguy cơ ảnh hưởng tim mạch như kháng thể đơn dòng, thuốc nhắm trúng đích... Đặc biệt, ung thư vú, ung thư huyết học gây ảnh hưởng tim mạch khá cao.
Do đó, trước khi điều trị ung thư, bác sĩ cần đánh giá các yếu tố nguy cơ tim mạch của bệnh nhân để có chiến lược phù hợp, có thể hội chẩn với bác sĩ tim mạch khi cần. Đặc biệt, bệnh nhân ung thư lớn tuổi, bệnh nền tim mạch, bác sĩ phải hết sức thận trọng khi sử dụng thuốc hóa trị do có nguy cơ huyết khối, co thắt mạch, thiếu máu cục bộ cơ tim, nhồi máu cơ tim, suy tim...
Lê Phương