Chị Quyên mắc sốt xuất huyết lần một, chồng chị mắc bệnh lần hai hồi tháng 2/2025, với biểu hiện sốt, nhức mỏi người, đau hốc mắt, chán ăn. Bước sang ngày bệnh thứ tư, hai vợ chồng hạ sốt, giảm triệu chứng đau nhức. Song đến tối, cả hai đều cảm thấy nóng lạnh, rét run, chảy máu chân răng nên đến Bệnh viện đa khoa Thủ Đức, TP HCM điều trị.

Chị Quyên bệnh nhẹ hơn, chỉ phải bù dịch bằng đường uống, kết hợp truyền nước, được xuất viện sớm. Còn chồng chị Quyên có dấu hiệu rơi vào sốc sốt xuất huyết, phải truyền bù dịch chống sốc, theo dõi biến chứng chảy máu trong 10 ngày. Nhờ nhập viện sớm, đáp ứng phương pháp điều trị, anh may mắn thoát cơn nguy kịch. Bác sĩ khuyến cáo, vợ chồng chị có thể tiếp tục bị sốt xuất huyết do virus có 4 type huyết thanh gây bệnh, không nên chủ quan và nên tiêm vaccine sau 6 tháng khỏi bệnh.

Vợ chồng chị Quyên và hai con đến Trung tâm Tiêm chủng VNVC Đặng Văn Bi, phường Thủ Đức, TP HCM tiêm vaccine sốt xuất huyết và vaccine cúm phòng bệnh sáng ngày 8/8. Chị cho biết đến hiện tại vẫn sợ hãi với bệnh sốt xuất huyết nên tìm nhiều cách phòng ngừa. Mỗi tháng chị thuê người đến xịt hóa chất diệt muỗi một lần, dọn dẹp sạch sẽ nước đọng ở xung quanh nhà. Người mẹ dặn các con mặc quần áo dài vào sáng sớm và chiều muộn cũng như tránh ra khỏi nhà vào thời gian này để không để bị muỗi chích.

"Bác sĩ nói ai mắc sốt xuất huyết lần hai cũng dễ bị nặng. Chồng tôi may được cứu kịp, nếu không biết sẽ thế nào", chị Quyên chia sẻ và cho biết, hậu sốt xuất huyết hai vợ chồng cũng phải chịu di chứng như rụng tóc, đau nhức khớp, mất ngủ kéo dài.

Còn chị Phan Kim Nhật, 39 tuổi, ở phường Tăng Nhơn Phú, TP HCM, cho biết đến nay vẫn ám ảnh câu nói của bác sĩ: "Nếu bé không vượt qua được ngày thứ 4, bệnh viện chỉ còn cách trả về" vào 3 năm trước khi con trai lớn 10 tuổi mắc sốt xuất huyết lần hai lúc 8 tuổi, năm 2022. Chị Nhật cho biết con trai mắc sốt xuất huyết lần một khi 5 tuổi, bé chỉ biểu hiện sốt, bứt rứt, quấy khóc, kém ăn, buồn nôn. Bác sĩ chẩn đoán thể nhẹ, theo dõi ở nhà, con hết bệnh sau 7 ngày.

Ở lần mắc hai, sau 3 ngày sốt cao 39-40 độ C liên tục, bé bớt sốt nhưng than mệt, nhức đầu, được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi đồng 1 cấp cứu. Tại đây, bé có tình trạng tụt huyết áp, máu cô đặc, rối loạn chức năng đông máu, được chẩn đoán sốc sốt xuất huyết, nguy cơ tổn thương đa cơ quan. Nhờ được tích cực truyền dịch chống sốc, hỗ trợ hô hấp và hồi sức tích cực, bé thoát nguy kịch sau 2 ngày nhập viện.

Sau lần mắc bệnh "thập tử nhất sinh" của con, vợ chồng chị Nhật sợ con mắc thêm lần nữa, tránh muỗi đốt bằng cách chuyển từ nhà trên mặt đất lên chung cư ở. Khi Việt Nam có vaccine sốt xuất huyết, chị đăng ký tiêm ngay cho cả nhà 4 người.

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, lây truyền từ người bệnh sang người lành thông qua vết đốt của muỗi vằn, chủ yếu là Aedes aegypti mang virus.

Theo BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm, Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, sốt xuất huyết có 4 type huyết thanh gây bệnh là Den-1, Den-2, Den-3 và Den-4. Một người có thể mắc bệnh 4 lần với 4 type khác nhau, lần mắc sau có nguy cơ nặng hơn lần trước.

Bác sĩ Cầm giải thích, sau khi mắc sốt xuất huyết lần đầu, cơ thể sẽ tạo ra kháng thể đặc hiệu dài hạn chống lại type virus Dengue, có tác dụng bảo vệ chéo với các type khác, thường khoảng 6 tháng. Sau thời gian này, người bệnh vẫn có nguy cơ cao mắc sốt xuất huyết lần nữa do một type virus Dengue khác. Ở lần mắc sau, các kháng thể cũ sẽ liên kết với virus Dengue mới, song không đủ khả năng trung hòa và tiêu diệt virus. Thay vào đó, chúng tạo điều kiện để virus xâm nhập vào các tế bào miễn dịch dễ dàng hơn, làm tăng mức độ phản ứng viêm, từ đó dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết nặng và sốc. Đây được gọi là hiện tượng "tăng cường phụ thuộc kháng thể" (ADE).

Bác sĩ Cầm khuyến cáo hiện dịch sốt xuất huyết tại nước ta đang có diễn biến phức tạp, với hơn 40.000 ca mắc, nhiều ca bị biến chứng xuất huyết nội tạng, xuất huyết não, suy đa tạng, tử vong. Trong khi bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, mọi người cần phòng bệnh thông qua các biện pháp như diệt muỗi, loăng quăng như phát quang bụi rậm, loại bỏ các vật dụng chứa nước trong và xung quanh nhà. Mọi người cũng cần mặc quần áo dài, ngủ màn cả ban ngày, phun xịt thuốc, thắp nhang muỗi, cho trẻ nhỏ mặc tã quần và khăn lau xua muỗi.

Sốt xuất huyết có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine. Việt Nam đã có vaccine Qdenga do hãng dược Takeda sản xuất, chỉ định cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn. Lịch tiêm gồm hai mũi, cách nhau 3 tháng. Vaccine ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh trên 80% và nguy cơ nhập viện trên 90%. Phụ nữ nên tiêm vaccine trước mang thai tốt nhất ba tháng hoặc tối thiểu một tháng.

Bác sĩ Cầm cho biết thời gian qua, hơn 230 trung tâm tiêm chủng VNVC trên cả nước ghi nhận lượng khách hàng đến tiêm vaccine tăng 150%. Ngoài số người chủ động tiêm phòng bệnh, còn ghi nhận nhiều khách hàng từng mắc sốt xuất huyết, có người thân, hàng xóm, bạn bè, đồng nghiệp mắc nặng nên có ý thức phòng bệnh như hai trường hợp ở trên.

Công Nguyên