Hạm đội Thái Bình Dương của hải quân Mỹ ngày 21/6 cho biết hai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt và USS Nimitz đã bắt đầu triển khai hoạt động chung tại Biển Philippines. Hai nhóm tàu sân bay có kế hoạch cùng diễn tập phòng không, giám sát, tiếp tế trên biển, huấn luyện tấn công tầm xa và các khoa mục khác nhằm phô diễn khả năng vận hành nhiều nhóm tàu sân bay cùng lúc trong phạm vi gần của hải quân Mỹ.
"Đây là cơ hội tuyệt vời để chúng tôi huấn luyện cùng nhau trong kịch bản phức tạp. Khi cùng làm việc trong môi trường này, chúng tôi sẽ cải thiện kỹ năng chiến thuật và sẵn sàng đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong khu vực cũng như từ Covid-19", chuẩn đô đốc Doug Verissimo, chỉ huy Nhóm tác chiến Tàu sân bay 9, cho biết trong thông cáo.
Tàu sân bay USS Theodore Roosevelt tiến vào Biển Philippines, ngày 17/6. Ảnh: US Navy.
Cùng ngày, Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ cũng công bố loạt ảnh hoạt động của nhóm tác chiến USS Ronald Reagan tại Biển Philippines, trong đó có bức ảnh chụp một tiêm kích F/A-18E Super Hornet chuẩn bị cất cánh từ tàu sân bay này hôm 18/6, nhằm góp phần "bảo vệ lợi ích hàng hải chung của các đồng minh và đối tác ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương".
Hiện chưa rõ vị trí cụ thể của ba nhóm tàu sân bay Mỹ trên Biển Philippines và liệu cả ba nhóm tàu này có cùng tiến vào Biển Đông hay không. Biển Philippines nằm ở phía đông Philippines, là cửa ngõ vào Biển Đông thông qua eo Luzon nằm giữa Philippines và đảo Đài Loan.
Đây là lần đầu tiên kể từ 2017 hải quân Mỹ điều ba tàu sân bay tới hoạt động gần Biển Đông, trong bối cảnh căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh tiếp tục gia tăng. Giới chuyên gia nhận định động thái này của hải quân Mỹ phát đi thông điệp mạnh mẽ tới Trung Quốc rằng quân đội Mỹ sẽ tiếp tục duy trì hiện diện trong khu vực bất chấp Covid-19 đang diễn ra.
Vị trí Biển Philippines, Biển Đông và Eo Luzon. Đồ họa: Google Map.
Hải quân Mỹ nhiều lần triển khai hoạt động tuần tra tự do hàng hải và huấn luyện gần các thực thể Trung Quốc chiếm đóng trái phép tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam. Mỹ nhiều lần kịch liệt chỉ trích Trung Quốc vì hoạt động bồi đắp đảo nhân tạo, xây dựng sân bay quân sự và triển khai vũ khí phi pháp lên các thực thể này.
Mỹ lo ngại các tiền đồn của Trung Quốc có thể được sử dụng để cản trở tự do hàng hải trên tuyến đường biển quan trọng qua Biển Đông, với khoảng 3.000 tỷ USD hàng hóa toàn cầu đi qua mỗi năm.
Truyền thông Trung Quốc chỉ trích việc Mỹ triển khai ba tàu sân bay cùng lúc tới Biển Đông. "Với việc tập trung các tàu sân bay này, Mỹ đang cố gắng chứng minh cho khu vực và cả thế giới rằng họ vẫn là lực lượng hùng mạnh nhất, khi có thể tiến vào Biển Đông và đe dọa quân đội Trung Quốc tại đây cũng như các tàu thuyền đi qua vùng biển gần đó", chuyên gia quân sự Li Jie tại Bắc Kinh cho biết trong bài viết trên Global Times.
Lie Jie cho rằng Trung Quốc có thể đáp trả hoạt động của Mỹ bằng cách tổ chức tập trận hải quân tại Biển Đông, đồng thời nhắc đến một số vũ khí trong biên chế quân đội Trung Quốc có khả năng vô hiệu hóa tàu sân bay như tên lửa đạn đạo chống hạm DF-21D và DF-26.
Quân đội Mỹ gần đây chật vật đối phó với Covid-19 để duy trì hiện diện quân sự ở tây Thái Bình Dương nhằm trấn an đồng minh và ngăn Trung Quốc lợi dụng tình hình đại dịch để gia tăng ảnh hưởng trong khu vực. Hải quân Mỹ khôi phục năng lực tác chiến sau đợt bùng phát dịch trên các chiến hạm, trong đó có cả ba tàu sân bay đang hoạt động tại Biển Philippines.
"Các hoạt động của chúng tôi thể hiện tính kiên cường và sẵn sàng chiến đấu của lực lượng hải quân, là thông điệp mạnh mẽ về cam kết của chúng tôi với an ninh và ổn định trong khu vực khi bảo vệ các quyền lợi, tự do và sử dụng hợp pháp vùng biển này vì lợi ích của các quốc gia", chuẩn đô đốc James Kirk, chỉ huy Nhóm tác chiến Tàu sân bay 11, cho biết trong thông cáo.
Tiêm kích F/A-18F Super Hornet chuẩn bị cất cánh từ tàu sân bay USS Ronald Reagan trên Biển Philippines, ngày 21/6. Ảnh: US Navy.
Hải quân Mỹ nhiều lần cho hai nhóm tàu sân bay hoạt động cùng lúc ở tây Thái Bình Dương, trong đó có Biển Đông, Biển Hoa Đông và Biển Philippines. Tham gia các hoạt động này thường là nhóm tác chiến tàu sân bay được triển khai từ Yokosuka, Nhật Bản và một nhóm tác chiến tàu sân bay của Hạm đội 7 ở bờ tây Mỹ.
Lần cuối Mỹ triển khai cùng lúc ba tàu sân bay tới tây Thái Bình Dương vào tháng 11/2017, khi ba tàu sân bay Reagan, Roosevelt và Nimitz tới khu vực giữa lúc căng thẳng Mỹ - Triều leo thang. Ba nhóm tác chiến tàu sân bay diễn tập cùng oanh tạc cơ chiến lược B-1 trong 4 ngày ở vùng biển giữa Hàn Quốc và Nhật Bản.
Nguyễn Tiến (Theo Japan Times)