Vị trí nhóm tháp A, H và K tại Thánh địa Mỹ Sơn, huyện Duy Xuyên, Quảng Nam. Đồ họa: Tiến Thành
Cũng tại nhóm tháp A, quá trình trùng tu phát hiện đài thờ ghép từ 17 khối sa thạch xếp thành năm lớp chồng lên nhau, cao 226 cm, dài 258 cm, rộng 258 cm.
Linga đường kính 55 cm, cao 57 cm hình trụ tròn, được mài nhẵn, đường gờ chạy vòng quanh linga. Yoni dài 225 cm, rộng 169 cm, dày 31 cm. Đài thờ là hiện vật gốc, độc bản có hình dáng độc đáo, hoàn chỉnh, có Linga - Yoni liền khối lớn nhất trong điêu khắc Chămpa cho đến nay.
Đài thời được công nhận bảo vật quốc gia vào cuối tháng 12/2021.
Một bức tường được trùng tu. Quá trình thực hiện, các nhà khảo cổ sử dụng gạch mới. Đây là số gạch được UNESCO mua tại một cơ sở sản xuất gần Mỹ Sơn để trùng tu tháp G, nay chuyên gia Ấn Độ lấy loại gạch này làm.
Chuyên gia bóc tách những vị trí liên kết không vững chắc và những bộ phận bị biến dạng, đồng thời gia cố tu những phần lộ diện theo đúng yếu tố gốc. Số gạch cũ khai quật bị hư hỏng, bề mặt bị biến dạng, được cắt, mài cho đúng khuôn để phục hồi bức tường theo số thứ tự.
Các viên gạch trước khi xây dựng được phủ một lớp dầu rái trộn với bột gạch rồi mới lắp ghép.
Nguyên liệu trùng tu có vôi, dầu trái, vạch vỡ được đập nát, sàng lọc lấy bột.
Qua trình khai quật nhóm tháp A, H, K phát hiện hơn 700 hiện vật Chămpa, được chọn trưng bày ngay tại hiện trường để phục vụ khách tham quan.
Ông Subhash Prasad Gupta, Phó Đại sứ Ấn Độ tại Việt Nam, cho biết đây là điểm khởi đầu trong việc trùng tu các tháp Chăm ở Việt Nam. Sắp tới Ấn Độ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trùng tu tôn tạo nhóm tháp F tại Mỹ Sơn và Phật viện Đồng Dương (huyện Thăng Bình) và tháp Nhạn (Phú Yên).
Du khách tham quan nhóm tháp A trong ngày mở cửa.
Thánh địa Mỹ Sơn thuộc xã Duy Phú (huyện Duy Xuyên, Quảng Nam) cách TP Đà Nẵng khoảng 70 km và cách quốc lộ 1A khoảng 30 km về hướng tây. Đây là tổ hợp bao gồm nhiều đền đài Chăm Pa, trong một thung lũng đường kính khoảng 2 km, bao quanh bởi đồi núi.
Năm 1999, Thánh địa Mỹ Sơn được UNESCO công nhận là di sản thế giới. Đây cũng là một trong 23 di tích quốc gia đặc biệt quan trọng.
Chuyên gia Ấn Độ trùng tu Mỹ Sơn. Video: Đắc Thành