Khi Joaquin Phoenix xướng tên Anthony Hopkins thắng Oscar "Nam chính xuất sắc" tối 25/4 tại Mỹ, "lão tướng" đang say giấc nồng ở Wales (Anh). Tài tử 84 tuổi nói với Michael Baker - đồng chủ tịch đơn vị phát hành phim: "Việc đạt được thành tựu này ở tuổi của tôi giống như một món quà".
Với vai ông bố mất trí Anthony trong The Father, diễn viên thể hiện đầy đủ các cung bậc, từ phẫn nộ đến hoài nghi. Ông cố chấp, không chấp nhận bệnh tình ở đầu phim nhưng lộ dần vẻ yếu đuối, suy sụp. Nhân vật được xây dựng với nhiều nét giống Anthony Hopkins ngoài đời, từ tên gọi, sở thích hội họa, âm nhạc cho đến gu thời trang.
Tình yêu với người cha phần nào giúp ông hóa thân trọn vẹn. Một ngày trước lễ trao giải Oscar, Anthony Hopkins đến thăm mộ cha, đọc bài thơ Do not go gentle into that good night của Dylan Thomas. Tác phẩm được viết năm 1947 cho người cha đang hấp hối của tác giả, ca ngợi tinh thần chiến đấu đến cùng, không gục ngã trước cái chết. Trên tờ SMH, ông nói khi nhìn lại vai diễn của mình qua màn ảnh, ông nhớ đến người cha quá cố - một người thợ làm bánh, cuối đời phải vật lộn với bệnh tim. Khi lâm bệnh, bố ông trở nên chán chường, cáu kỉnh, bơ phờ và hay thích tranh luận. Bệnh tật, nỗi đau khiến ông trở nên cố chấp, làm tổn thương người thân.
Tờ The Guardian đánh giá sự nghiệp của Anthony Hopkins "thăng hoa" ở tuổi ngoài 80. Ông diễn "ngọt" vai những người già có nội tâm phức tạp. Trong The Two Popes (2019), khai thác hậu trường Vatican sau bê bối rò rỉ một số tài liệu tham nhũng của Giáo hội, ông vào vai Giáo hoàng Benedict. Nhà phê bình Wendy Ide nhận xét dù xoay quanh đề tài chính trị, phim hấp dẫn chủ yếu nhờ diễn xuất của hai diễn viên gạo cội - Anthony Hopkins và Jonathan Pryce (vai Giáo hoàng Francis). Hopkins khắc họa Giáo hoàng thân thiện, hài hước nhưng vẫn thể hiện sự uy nghiêm, thông thái, với nụ cười luôn nở trên môi - mang về cho ông đề cử Oscar "Nam diễn viên phụ xuất sắc".
Năm 2017, Anthony Hopkins tham gia "bom tấn" Transformers: The Last Knight. Tờ Insider khi ấy viết: "Đừng xem phim vì Mark Wahlberg hoặc Megan Fox (hai diễn viên gắn với series Transformers). Hãy xem nó vì sự xuất hiện của Anthony Hopkins. Nếu không có ông, bộ phim sẽ giảm một nửa điểm". Điệu bộ lúng túng, hài hước khi không kiểm soát được đám robot của ông gây cười. Nhân vật còn khiến khán giả hồi hộp khi đối đầu robot quản gia Cogman - kẻ mắc chứng rối loạn đa nhân cách. Phim đạt doanh thu 605 triệu USD.
Cùng năm, ông đóng thần Odin trong Thor: Ragnarok. Ông xuất hiện ít nhưng để lại ấn tượng khi khắc họa người cha nghiêm khắc nhưng hiền từ, bao dung. Ở phân đoạn Odin bị con nuôi là Loki đóng giả, ông diễn hài hước với ánh mắt lộ vẻ tinh ranh, cử chỉ xấc xược. Phim thu 853,9 triệu USD.
Trước khi thành danh, Anthony Hopkins trải qua tuổi thơ sóng gió, từng mắc chứng tự kỷ. Sinh năm 1937 ở vùng ngoại ô xứ Wales, trong gia đình lao động. Dù gia đình không có ai theo nghệ thuật, từ nhỏ, ông bộc lộ năng khiếu vẽ tranh, chơi đàn piano và ca hát nhưng không bị cấm cản. Ông đọc kém, không có bạn bè ở trường, từng bị tự kỷ. 12 tuổi, bố mẹ gửi ông vào học nội trú ở một trường nam sinh để rèn tính kỷ luật. Ông từng nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2002: "Tôi học hành kém cỏi, điều đó khiến tôi bị chế giễu và luôn mặc cảm. Tôi lớn lên và tin rằng mình thật ngu dốt". Ông viết trong một cuốn sách: "Tôi từng bị bắt nạt khi còn bé - như bao đứa trẻ khác, nhưng hy vọng tất cả chúng ta tiếp tục sống và trưởng thành".
Cuộc gặp gỡ với Richard Burton - một diễn viên đồng hương - năm 15 tuổi tạo động lực để ông theo đuổi nghệ thuật. Ông tốt nghiệp Học viện Nghệ thuật Sân khấu Hoàng gia, khởi đầu sự nghiệp với vai trò diễn viên kịch. Dù thu được những thành công nhất định ở mảng sân khấu, ông dần chán việc diễn đi diễn lại một vài vai suốt nhiều đêm. Thập niên 1970, Anthony Hopkins dấn thân đóng phim điện ảnh, truyền hình. Với vai chính trị gia David Lloyd George trong Young Winston (1972) và vai sĩ quan quân đội John Frost trong A Bridge Too Far (1977), ông được đạo diễn Richard Attenborough gọi là "diễn viên vĩ đại nhất thế hệ của ông".
Một đỉnh cao khác trong sự nghiệp diễn xuất của ông là vai Tiến sĩ ăn thịt người Hannibal, phim The silence of the lambs. Chỉ xuất hiện 16 phút nhưng nhân vật trở thành tên sát nhân ám ảnh, khiến khán giả lạnh gáy qua từng cái nhếch mép, ánh mắt như dã thú vờn mồi, giọng nam trầm và thần thái sắc lạnh. Chuyên gia phê bình Roger Ebert viết: "Đôi mắt của Hopkins tinh quái như quỷ dữ, nhưng cũng đầy vẻ tò mò, hứng khởi như trẻ thơ".
Trên Instagram, Anthony Hopkins hay than thở về sự nhàm chán khi phải cách ly ở nhà. Ở tuổi 84, ông vẫn khao khát được cống hiến trên phim trường. Nghệ sĩ từng nói: "Chúng ta không thể nắm giữ thời gian, đó là suy nghĩ khiến tôi bị mê hoặc". Nhưng những gì Hopkins đạt được đã chứng minh thời gian có thể bị khuất phục bởi ý chí của con người.
Hà Thu