Ngày 31/3, tại hội nghị về lập dự án đối tác công tư trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, ông Phạm Đức Tùng, chuyên viên Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) cho biết, khi quyết định 71 về thí điểm hợp tác đầu tư Công - Tư (PPP) ra đời năm 2010 đã có 38 dự án được đề xuất, song chưa dự án nào được triển khai. Chỉ có các dự án BOT, BT, BTO chiếm ưu thế với gần 400 dự án được thực hiện. Trong khi đó, dự thảo về nghị định về PPP sẽ được trình Chính phủ vào tháng 5 tới.
Theo ông Tùng, sau dự thảo lần 3, nhiều thứ đã rõ ràng hơn nhưng các nhà đầu tư nước ngoài vẫn chưa thấy minh bạch nên chưa thu hút được tư nhân tham gia. Do đó, nghị định cần chứng minh đủ sức thu hút với nhà đầu tư tư nhân và đảm bảo họ thấy quyền lợi khi đầu tư. Khi sửa đổi các điều kiện đầu tư PPP cũng cần đổi mới trong lĩnh vực đầu tư công.
PPP được xem là giải pháp hiệu quả để phát triển hạ tầng trong bối cảnh nguồn ngân sách còn hạn hẹp hiện nay. Ảnh: Hữu Công
Trong khi đó, theo Sở Giao thông Vận tải TP HCM, hiện mỗi năm thành phố cần hơn 23.700 tỷ đồng đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, ngân sách mới chỉ đáp ứng được 3.400 tỷ đồng (15% nhu cầu). Tính cả vốn vay ODA và vốn ngoài ngân sách cũng chỉ được khoảng 8.000 tỷ đồng (30% vốn). Vì vậy, thành phố phải huy động thêm các nguồn khác, trong đó PPP được xem là một trong những giải pháp hiệu quả và đã được nhiều quốc gia áp dụng nên việc hoàn thiện khung pháp lý về PPP là hết sức cần thiết.
Đại diện Sở Tài chính TP HCM cho rằng, lẽ ra ở các dự án, nhà đầu tư phải là người đề xuất vì họ là người cần gì và muốn gì, khi trình dự án cho các cơ quan nhà nước họ phải có phần giải trình về tài chính. Còn để các cơ quan nhà nước đề xuất, có thể bị cho là gượng ép vì không biết nhà đầu tư muốn gì và cần gì.
"Khi nghị định được ban hành còn phải có thông tư hướng dẫn cụ thể. Như vậy, phải mất thời gian khá dài nữa thì mới có khung pháp lý về hình thức đầu tư PPP", vị đại diện đặt vấn đề.
Ở góc độ nhà đầu tư, ông Lê Quốc Bình, Tổng giám đốc Công ty đầu tư hạ tầng, kỹ thuật TP HCM (CII), chia sẻ hiện khung pháp lý với hình thức PPP chưa hoàn chỉnh nên nhà đầu tư rất cần sự hỗ trợ của nhà nước. Ông dẫn ví dụ về dự án mở rộng xa lộ Hà Nội, cửa ngõ phía Đông vào TP HCM được đầu tư từ năm 2009 nhưng đến 2019 mới được thu phí và đến năm 2045 mới kết thúc. Như vậy, rất khó để thu hồi vốn, nếu không có sự hỗ trợ từ nhà nước thì nhà đầu tư không làm được.
Theo ông Bình, để thu hút nhà đầu tư tư nhân tham gia vào các dự án hạ tầng, nhà nước phải có cam kết mốc thời gian bàn giao cụ thể mặt bằng, nếu hết mốc thời gian quy định mà mặt bằng chưa giải tỏa xong thì phải trả lại tiền cho nhà đầu tư.
"Bên cạnh đó, nhà nước phải có tiêu chí đánh giá năng lực tài chính của chủ đầu tư. Chứ một nhà đầu tư chỉ có vốn 50 tỷ đồng mà giao cho dự án 2.500 tỷ đồng thì không có cách nào dự án hoàn thành đúng tiến độ", ông Bình nêu ý kiến.
|
PPP (Public - Private Partner) là mô hình hợp tác mà theo đó nhà nước cho phép tư nhân cùng tham gia đầu tư vào các dịch vụ hoặc công trình công cộng của nhà nước. Nhà nước sẽ thiết lập các tiêu chuẩn về cung cấp dịch vụ và tư nhân được khuyến khích cung cấp bằng cơ chế thanh toán theo chất lượng dịch vụ. Đây là hình thức hợp tác tối ưu hóa hiệu quả đầu tư và cung cấp dịch vụ công cộng chất lượng cao, nó sẽ mang lại lợi ích cho cả nhà nước và người dân vì tận dụng được nguồn lực tài chính và quản lý từ tư nhân, trong khi vẫn đảm bảo lợi ích cho người dân. |
Hữu Công