TS. Nguyễn Đỗ Vân Anh, Trưởng khoa Dinh dưỡng Học đường, Viện Dinh dưỡng quốc gia, nói tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ em đang ngày càng phổ biến, trở thành mối lo ngại của nhiều gia đình. Khi trẻ có dấu hiệu này, việc kiểm soát cân nặng là rất quan trọng để giúp con phát triển cân đối giữa chiều cao và cân nặng, đồng thời hình thành những thói quen sống lành mạnh lâu dài.
Việc chỉ định giảm cân cần dựa trên đánh giá toàn diện về sức khỏe, mức độ béo phì và các yếu tố liên quan, nhằm cải thiện sức khỏe hiện tại, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh mạn tính trong tương lai, hỗ trợ trẻ phát triển hài hòa về cả thể chất lẫn tinh thần.
Dưới đây là 4 bí quyết giúp phụ huynh hỗ trợ trẻ béo phì kiểm soát cân nặng:
Xây dựng chế độ ăn hợp lý
Gia đình nên hạn chế các thực phẩm giàu năng lượng nhưng nghèo dinh dưỡng như đồ chiên, xào nhiều dầu mỡ, thay thế bằng các món luộc, hấp. Để thực đơn thêm hấp dẫn, thay vì chỉ luộc rau đơn thuần, các mẹ có thể sáng tạo nhiều món mới như gà hấp lá chanh, cá hấp gừng, hay bắp cải cuộn thịt. Việc trình bày món ăn sinh động, chẳng hạn cắt rau củ thành hình thù ngộ nghĩnh, cũng sẽ khuyến khích trẻ hào hứng hơn với các món ăn lành mạnh
Cần giảm thiểu thức ăn nhanh, đồ ngọt, nước uống có đường và không nên dự trữ các loại bánh kẹo trong tầm mắt của trẻ. Thay vào đó, hãy ưu tiên sữa không đường hoặc ít béo. Đồng thời, cha mẹ cần khuyến khích trẻ ăn ít nhất 250 g rau củ và trái cây mỗi ngày, cũng như uống đủ nước lọc thay cho các loại nước ngọt đóng chai. Uống đủ 1.200 ml nước/ngày. Cách tính lượng nước như sau: Lượng nước (ml) = Cân nặng (kg) x 30. Ví dụ, nếu con bạn nặng 20 kg, lượng nước cần mỗi ngày của bé sẽ là: 20 kg × 30 ml = 1.600 ml.
Một cách hiệu quả là để trẻ cùng tham gia vào việc chuẩn bị bữa ăn, vì khi được tự tay làm, trẻ sẽ có xu hướng muốn thử món ăn mình tạo ra hơn.
Tăng cường hoạt động thể lực
Khuyến khích trẻ vận động, không nên ép buộc: Tập cho trẻ hoạt động thể lực ít nhất 60 phút/ngày như chạy, nhảy dây, đá bóng, bơi, đạp xe, leo cầu thang bộ, trông em, chơi đùa với vật nuôi,... thay vì ngồi tĩnh tại. Cha mẹ nên thu xếp để trẻ có thời gian chơi ngoài trời, cùng trẻ tham gia các hoạt động thể chất để theo dõi và khuyến khích trẻ hoạt động.
Không để trẻ ngồi yên trên ghế, trước màn hình quá 1giờ/lần. Giới hạn thời gian sử dụng thiết bị điện tử nghe nhìn dưới 1 giờ/ngày, càng ít càng tốt.
Thay đổi thói quen sinh hoạt
Hãy cho trẻ ăn đúng giờ, đủ bữa, ăn nhiều hơn vào buổi sáng, giảm dần về chiều tối và không ăn sau 8 giờ tối. Giấc ngủ cũng cần được đảm bảo, trẻ nên ngủ đủ từ 10-13 giờ mỗi ngày và đi ngủ trước 9 giờ tối. Duy trì một lịch sinh hoạt đều đặn cho việc ăn, ngủ, và chơi sẽ tạo ra một nếp sống khoa học.
Theo dõi và tư vấn chuyên gia
Đưa trẻ đi kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi cân nặng, chiều cao và các chỉ số liên quan. Nếu cần, hãy tìm đến các chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chế độ ăn phù hợp cho trẻ. Kiểm soát cân nặng ở trẻ béo phì cần sự kết hợp giữa chế độ ăn hợp lý, tăng cường hoạt động thể chất và thay đổi thói quen sinh hoạt. Việc can thiệp sớm sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến béo phì trong tương lai.
Lê Nga