Theo Đông y, nhân sâm là dược liệu quý hiếm có vị đắng, không độc, tác dụng đại bổ nguyên khí, bồi bổ sức khỏe, nâng cao thể lực cho con người. Theo y học hiện đại, nhân sâm có các thành phần hợp chất hữu cơ quan trọng cùng với các vitamin, axit béo.
4 loại nhân sâm được xem là tốt nhất thế giới hiện nay đều có bán ở thị trường Việt Nam.
Nhân sâm Hàn Quốc
Nhân sâm Hàn Quốc đã được khoa học chứng minh là có công dụng hồi phục huyết áp, ổn định cơ thể, hỗ trợ điều trị bệnh nhân thiếu máu, viêm dạ dày, hen suyễn hoặc phổi tắc nghẽn mạn tính... Nghiên cứu của bác sĩ Jinsong Geng tại Trường Đại học Y khoa Trung Quốc cho thấy nhân sâm Hàn Quốc cung cấp nhiều năng lượng, tác dụng ngăn ngừa mệt mỏi, kích thích hoạt động thể chất và tinh thần, nâng cao khả năng tư duy và nhận thức.
Nổi tiếng nhất của nhân sâm Hàn Quốc là hồng sâm. Thế giới đã có hơn 5.000 công trình nghiên cứu về công dụng với sức khỏe của hồng sâm. Những kết luận được đưa ra là hồng sâm chứa dưỡng chất giúp cơ thể giảm đường huyết và các triệu chứng chóng mặt, đau đầu. Đặc biệt hồng sâm có thể ngăn tế bào ung thư phát triển, giảm mệt mỏi và ảnh hưởng của xạ trị. Hồng sâm cũng cải thiện các triệu chứng rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh và hỗ trợ đời sống tình dục của phụ nữ.
Tuy nhiên, không phải loại nhân sâm Hàn Quốc nào cũng có tác dụng như nhau. Quý nhất là nhân sâm nghìn năm. Hồng sâm 6 năm tuổi được đánh giá cao về chất lượng. Giá sâm tươi 6 năm tuổi loại 4 củ một kg khoảng 3 triệu đồng, loại 3 củ một kg giá 3,5 triệu đồng...
Sâm Triều Tiên
Nhân sâm Triều Tiên hay còn gọi là sâm Cao Ly, chứa saponin gồm Ginsenosides Ro, Re, Rg1, Rg2, Rg3, Rh1, Rh2, Ra1, Ra2... Các Ginsenosides này có tác dụng giải độc, chống viêm gan, kiểm soát tiểu cầu, hạn chế tiểu đường, xơ cứng động mạch, giảm đau đầu, hạ đường huyết, chống loét dạ dày...
Theo các nghiên cứu khoa học, nhân sâm Triều Tiên tăng cường sinh lực cho đàn ông, trị yếu sinh lý nhờ công dụng làm hưng phấn tuyến thận. Loại nhân sâm này cũng được chứng minh là kích thích tái tạo da, dưỡng ẩm, làm mờ vết thâm, căng da, mềm da.
Đều được trồng trên bán đảo Triều Tiên và chất lượng tương đương, sâm Cao Ly lại có một số đặc điểm khác nhân sâm Hàn Quốc. Cụ thể, phần thân và củ sâm Hàn Quốc có hình dáng rất giống người, trọng lượng nặng hơn so với những loại nhân sâm khác. Sâm Hàn Quốc có mùi thơm nức đặc trưng và mùi lan tỏa kể cả trong hơi thở người dùng. Sâm Triều Tiên có mùi thơm dịu nhẹ, giá trên thị trường 2-3 triệu đồng cho 3 củ.
Sâm Ngọc Linh
Sâm Ngọc Linh còn được gọi là sâm Việt Nam, sâm K5, sâm Trúc, được dược sĩ Đào Kim Long phát hiện vào năm 1973 trên núi Ngọc Linh. Đây là loại nhân sâm thứ 20 được tìm thấy trên thế giới. Các nhà nghiên cứu đánh giá sâm Ngọc Linh là loại sâm tốt nhất thế giới hiện nay.
Theo kết quả nghiên cứu của Bộ Y tế Việt Nam, thân và rễ của sâm Ngọc Linh có tới 52 saponin, một thành phần quan trọng chứa nhiều dưỡng chất. Trong khi đó, sâm Triều Tiên, sâm Mỹ, sâm Nhật Bản chỉ có 26 saponin.
Sâm Ngọc Linh được sử dụng như một bài thuốc cầm máu, lành vết thương, thuốc bổ, thuốc trị sốt rét, đau bụng. Đến nay, nghiên cứu lâm sàng cho thấy bệnh nhân sử dụng sâm Ngọc Linh đều ăn ngon, ngủ tốt, lên cân, tăng thị lực, cải thiện suy nhược thần kinh và suy nhược sinh dục, nâng cao huyết áp cho người bị huyết áp thấp.
Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Thới Nhâm, người thẩm định giá trị của sâm Ngọc Linh, cho biết loại sâm này có những tác dụng mà sâm Triều Tiên hay Trung Quốc không có như tính kháng khuẩn, chống trầm cảm, giảm lo âu.
Sâm Ngọc Linh tươi và khô đều có thể ăn trực tiếp bằng cách cắt lát mỏng rồi ngậm, mỗi ngày dùng khoảng 10 g. Sâm tươi có thể bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh 2-3 tuần hoặc ngâm trong mật ong lâu dài.
Đây là loại sâm quý hiếm nên giá thành khá cao. Giá sâm Ngọc Linh dao động từ vài chục đến vài trăm triệu một kg, tùy vào tuổi cây. Sâm Ngọc Linh rất tốt với trẻ suy dinh dưỡng. Trẻ dưới 16 tuổi phát triển thể chất bình thường, khỏe mạnh thì không nên sử dụng vì có thể làm xáo trộn quá trình dậy thì.
Sâm Mỹ
Sâm Mỹ có hình dáng xù xì, gân guốc, sinh trưởng chủ yếu ở Mỹ và Canada. Loại sâm này có công dụng tốt cho sức khỏe tuổi trung niên.
Nhân sâm Mỹ được dùng phổ biến dưới dạng cắt lát ngậm. Hiện nay, nhiều hãng dược chiết xuất nhân sâm Mỹ và đóng thành viên nang. Người dùng liều lượng phù hợp sẽ tăng sức bền, giảm mệt mỏi, duy trì phong độ, cải thiện hiệu quả công việc. Nhiều sản phẩm giảm cân có chứa sâm bởi quá trình giảm cân kèm giảm khẩu phần ăn nhưng lại cần đảm bảo năng lượng để cơ thể không bị mệt mỏi. Sâm Mỹ là một lựa chọn thích hợp trong chế độ ăn giảm cân, ăn kiêng vì không cung cấp thêm chất béo nhưng vẫn đảm bảo đủ năng lượng cho cơ thể.
Phụ nữ tuổi trung niên trải qua giai đoạn tiền mãn kinh, thường xuyên bốc hỏa, mệt mỏi. Sâm Mỹ có tính mát, cung cấp dưỡng chất giúp phái đẹp duy trì sức khỏe và sắc vóc.
Thúy Quỳnh