Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Y Dược TP HCM, cho biết nấm không chỉ là thực phẩm bổ dưỡng, ngon miệng mà còn là vị thuốc giúp nâng cao sức khỏe.
Nấm giàu đạm, acid amin thiết yếu, hàm lượng chất béo ít, nhiều hoạt chất có tính sinh học, góp phần ngăn ngừa và điều trị bệnh. Các polysaccharide trong nấm có khả năng hoạt hóa miễn dịch tế bào, giúp tăng cường hệ miễn dịch. Trên thực nghiệm, hầu hết nấm ăn đều có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Bác sĩ Vũ nêu ba loại nấm ăn bổ dưỡng, trị bệnh, phòng ngừa ung thư, như sau:
Nấm hương
Nấm hương khô. Ảnh: Freepik
Nấm hương còn gọi là nấm đông cô, hương cô, hương tín, hương tẩm, được mệnh danh là "vua của các loại rau" (can thái chi vương). Trong 100 g nấm hương khô có 12-14 g protein (vượt xa so với nhiều loại rau khác), tác dụng điều tiết chuyển hóa, tăng miễn dịch, ức chế tế bào ung thư, phòng ngừa sỏi mật, sỏi tiết niệu. Đây là thực phẩm lý tưởng cho những người bị thiếu máu do thiếu sắt, cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, trẻ em suy dinh dưỡng.
Mộc nhĩ đen
Mộc nhĩ đen. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Mộc nhĩ đen còn gọi là vân nhĩ, thụ kê, mộc nhu, mộc khuẩn, chứa nhiều protid, chất khoáng và vitamin, khả năng ức chế quá trình ngưng tập tiểu cầu, phòng chống đông máu do nghẽn mạch, ngăn cản sự hình thành các mảng vữa xơ trong lòng huyết quản. Ngoài ra, mộc nhĩ đen còn có tác dụng chống lão hóa, chống ung thư và phóng xạ.
Nấm bào ngư
Nấm bào ngư tươi gồm protit 4%, gluxit 3,4%, vitamin C, vitamin PP, axit folic, các axit béo không no. Khi nấm bào ngư dưới dạng sinh khối khô, hàm lượng protein chiếm tới 33-43%, bên cạnh các axit amin như glutamic, valin, isoleucin. Kết quả nghiên cứu dược lý cho thấy trong nấm bào ngư có chất pleutorin, công hiệu kháng khuẩn gram dương và kháng cả tế bào ung thư.
Nấm bào ngư tốt cho sức khỏe. Ảnh: Learn Freshcap
Bên cạnh khả năng phòng ngừa ung thư, nấm ăn có tác dụng điều tiết công năng tim mạch, làm tăng lưu lượng máu động mạch vành, hạ thấp oxy tiêu thụ và cải thiện thiếu máu cơ tim.
Các loại nấm như ngân nhĩ (mộc nhĩ trắng), mộc nhĩ đen, nấm đầu khỉ, nấm hương, đông trùng hạ thảo, giúp điều chỉnh rối loạn lipid máu, hạ cholesterol, triglycerid và beta-lipoprotein trong huyết thanh. Ngoài ra, nấm linh chi, mỡ, rơm, kim châm, ngân nhĩ, mộc nhĩ đen còn có tác dụng làm hạ huyết áp.
Nhiều loại nấm ăn còn có tác dụng an thần, rất có lợi cho việc điều chỉnh hoạt động của hệ thần kinh trung ương. Một số công dụng khác như giải độc và bảo vệ tế bào gan, hạ đường máu, chống lão hóa, kéo dài tuổi thọ.
Đối với nấm ăn đã được phơi hay sấy khô như nấm mèo, hương, ngân nhĩ, tràm, rơm, có thể hầm, xào. Sơ chế bằng cách rửa sơ và loại bỏ đất cát (nếu có), không ngâm nước quá lâu vì có thể thất thoát các chất dinh dưỡng.
Với nấm tươi, chọn theo nguyên tắc nấm càng non càng ngon. Nấm rơm chỉ chọn nấm còn nụ búp tròn, hoặc hơi thuôn hình trứng, nấm còn chắc thịt, không có màu vàng héo. Đối với nấm bào ngư chỉ chọn nấm có mép mũ nấm chưa cong lên, còn dày và không bị vàng héo ở mép. Nếu nấm già mép mũ sẽ vểnh lên.
Thúy Quỳnh