Ngày 20/8, đại diện Bộ Giao thông Vận tải cho hay vừa trình Chính phủ dự thảo Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Trong đó, Bộ đưa ra danh mục dự án quan trọng quốc gia gồm các tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông từ Lạng Sơn đến Cà Mau; các tuyến cao tốc kết nối liên vùng khu vực phía Bắc, kết nối miền trung với Tây Nguyên, khu vực Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long; các đường vành đai thủ đô Hà Nội và TP HCM.
25 dự án quan trọng được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên gồm cao tốc Bắc – Nam (4 đoạn) là Bãi Vọt- Cam Lộ; Hòa Liên - Túy Loan; Quảng Ngãi - Nha Trang; Cần Thơ - Cà Mau.
9 dự án tiếp theo là vành đai 3 TP HCM; vành đai 4 Hà Nội; cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng – Trần Đề (Sóc Trăng); An Hữu (Tiền Giang) – Cao Lãnh (Đồng Tháp); Chơn Thành (Bình Phước) – Đức Hòa (Long An); Mỹ An – Cao Lãnh (Đồng Tháp); Cao Lãnh – Lộ Tẻ - Rạch Sỏi (Kiên Giang); Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) – Vân Phong (Nha Trang); Biên Hòa – Vũng Tàu;
15 tuyến đường bộ khác được đề xuất ưu tiên đầu tư là TP HCM – Mộc Bài (Tây Ninh); TP HCM – Chơn Thành (Bình Phước); Dầu Giây – Tân Phú (Đồng Nai) – Bảo Lộc (Lâm Đồng); cửa khẩu Hữu Nghị - Lạng Sơn; Chợ Mới – Bắc Cạn; Hà Giang - cao tốc Nội Bài Lào Cai; Hòa Bình – Mộc Châu (Sơn La); Đồng Đăng (Lạng Sơn) – Trà Lĩnh (Cao Bằng); vành đai 4 TP HCM; vành đai 5 Hà Nội; Bảo Lộc – Liên Khương (Lâm Đồng); Vinh – Thanh Thủy (Nghệ An); Mộc Châu – Sơn La; Phú Thọ - Chợ Bến (Hòa Bình); Hà Tiên – Rạch Giá (Kiên Giang).
Cao tốc Dầu Giây - Tân Phú - Bảo Lộc sẽ kết nối với cao tốc Long Thành - Dầu Giây hiện nay. Ảnh: Quỳnh Trần.
Theo dự thảo, Bộ Giao thông Vận tải đưa ra định hướng quy hoạch hệ thống cao tốc cả nước gồm 41 tuyến, chiều dài hơn 9.000 km; hệ thống quốc lộ gồm 172 tuyến với chiều dài khoảng gần 30.000 km đến năm 2030.
Đến năm 2030, Việt Nam sẽ hình thành được hệ thống đường cao tốc kết nối các trung tâm kinh tế, chính trị, các vùng kinh tế trọng điểm, cảng biển và cảng hàng không cửa ngõ quốc tế, các cửa khẩu quốc tế chính có nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa lớn, các đô thị loại đặc biệt, loại I; kết nối thuận lợi các tuyến quốc lộ đến các cảng biển loại II, sân bay quốc tế, cảng đường thủy nội địa lớn, các ga đường sắt đầu mối.
Dự kiến nguồn vốn đầu tư mạng đường bộ đến năm 2030 là khoảng 900.000 tỷ đồng, chiếm 48% nhu cầu vốn đầu tư toàn ngành.
Bộ Giao thông Vận tải xác định sẽ ưu tiên ngân sách nhà nước hỗ trợ các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư với vai trò là vốn mồi, đầu tư các dự án không thu hút được nguồn vốn ngoài ngân sách, các dự án ở các vùng khó khăn. Nhiều cơ chế chính sách sẽ được sửa đổi để huy động mọi người lực và rút ngắn tiến độ đầu tư hạ tầng.
Bàn về các mục tiêu trên, PGS.TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam(VARSI), cho rằng, Nhà nước cần có cơ chế đột phá và ưu tiên nguồn lực để phát triển hạ tầng giao thông. 5 năm qua, không có dự án hạ tầng giao thông theo hình thức PPP nào được triển khai vì các nhà đầu tư phụ thuộc vào vốn tín dụng, trong khi các ngân hàng hạn chế cho vay các dự án hạ tầng.
Ông Chủng cho rằng, doanh nghiệp có thể huy động vốn từ phát hành trái phiếu, khơi thông nguồn lực tài chính trong xã hội, từ chính các chủ thể quan tâm tới dự án thông qua trái phiếu thay vì chỉ chờ đợi vốn tín dụng. Các nhà đầu tư có thể góp vốn với tư cách là nhà thầu thi công, doanh nghiệp xây khu đô thị, khu công nghiệp cạnh cao tốc, đầu tư các dự án khác hình thành do chính con đường cao tốc tạo ra.
"Để xây dựng 5.000 km cao tốc đến năm 2030, chúng ta cần có đột phá huy động nguồn lực xã hội và cơ chế chính sách", ông Chủng nói.