‘Youth’ – tuổi trẻ và tuổi già qua câu chuyện của những quý ông

Paolo Sorrentino là một gã trung niên thích làm phim về tuổi già. Tuy nhiên, đó không phải là tuổi già bất kỳ, không phải những thân phận tỉnh lẻ, những kiếp sống ngoài lề, những kẻ thua cuộc – kiểu nhân vật mà anh bạn đồng nghiệp Alexander Payne ưa chuộng. Paolo Sorrentino thích làm phim về tuổi già của những quý ông, những người thuộc giới tinh hoa, những kẻ đã giành được tột đỉnh vinh quang khi còn trẻ.

Danh vọng, tiền tài, trí tuệ… là những thứ người ta theo đuổi khi còn ở tuổi 20. Nhưng ở tuổi xế chiều, khi đã có tất cả những thứ đó trong tay, con người cảm nhận thế nào về cuộc đời? Họ có thỏa mãn không? Đó dường như là những câu hỏi mà Sorrentino quan tâm.

Ở tác phẩm rất thành công trước đó là The Great Beauty, Sorrentino kể câu chuyện về nhà báo Jep Gambardella, 65 tuổi. Jep khôn khoan, tỉnh táo, lịch lãm nhưng chán chường với cuộc sống xung quanh và luôn tìm kiếm một La Grande Bellezza (Vẻ đẹp vĩ đại). Bộ phim đem lại cho Sorrentino một giải Oscar, một giải Quả Cầu Vàng và một giải BAFTA cùng ở hạng mục “Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất”.

Youth có nhiều điểm tương đồng với The Great Beauty. Bộ phim mới kể về đôi bạn già Fred và Mick cùng đi nghỉ dưỡng tại một khách sạn sang trọng dưới chân núi Alps. Fred là một soạn giả, chỉ huy dàn nhạc nổi danh nay đã nghỉ hưu. Mick là một đạo diễn phim, từng giúp nhiều diễn viên vụt sáng và đoạt giải Oscar. Cả hai đều đã đi qua thời kỳ đỉnh cao từ lâu. Nhưng nếu Fred chấp nhận sự thật và chỉ muốn sống an phận thì Mick vẫn làm việc không ngừng nghỉ để tạo ra “một tác phẩm để đời”.

Mặc cho những khác biệt trong tính cách, Fred và Mick rất thân nhau. Họ cùng quan sát những người trẻ, cộng đồng dân cư kỳ quặc tại khu nghỉ dưỡng, cùng tham gia những trò cá cược, cùng rình mò những đôi tình nhân trong rừng sâu, thi thoảng cãi cọ, thỉnh thoảng đồng tình. Khán giả chứng kiến tình bạn già, đôi khi bật cười vì vài chi tiết hài hước, đôi khi lặng người vì cảm động.

“Khi bạn còn trẻ, mọi thứ trông thật gần. Đó là tương lai. Khi bạn đã già, mọi thứ trông thật xa xôi. Đó là quá khứ”. Quá khứ trĩu nặng trên vai của những người bước vào “hoàng hôn” trong cuộc đời. Tuổi trẻ lẫy lừng đã ở lại sau lưng, người ta buộc phải tìm cho mình một lý do nào đó để tiếp tục sống và tồn tại. Có người thay đổi để thích nghi, có kẻ chấp nhận hài lòng, người sống nương vào quá khứ, kẻ cố chấp tự lừa gạt chính mình. Mỗi người một cách ứng xử khác nhau khi đi trên đoạn cuối của cuộc đời.

Youth có tiết tấu chậm rãi, dễ chịu và không quá khó xem. Bộ phim có những khoảng khắc tuyệt vời như cảnh Fred chỉ huy một dàn nhạc giao hưởng bằng tiếng bò kêu, tiếng chuông reo, tiếng chim bay… - những âm thanh sống động của tự nhiên. Ở một cảnh khác, Mick thấy lại tất cả những nhân vật trong các phim mà ông từng đạo diễn cùng xuất hiện trên đồng cỏ. Khán giả cũng sẽ thấy thích thú trước cảnh Fred và Mick cùng nấp gốc cây rình mò chuyện người khác hoặc cùng há hốc mồm trước cảnh một cô gái đẹp khỏa thân trườn mình xuống hồ bơi. Lời thoại phim luôn có chút hóm hỉnh để khán giả bật cười, chút gì đó gợi suy ngẫm.

Youth quy tụ một dàn diễn viên trong mơ. Michael Caine, Jane Fonda và Rachel Weisz đều từng giành giải Oscar về diễn xuất. Harvey Keitel cũng từng nhận được một đề cử.

Michael Caine sau một thời gian chuyên đóng vai phụ trong các phim bom tấn như Kingsman: The Secret Service, Interstellar, series The Dark Knight, Inception… cuối cùng cũng có một vai trung tâm trong một phim nghệ thuật. Ông vào vai chỉ huy dàn nhạc Fred Ballinger - một quý ông lịch lãm, phớt tỉnh Ăng lê, giàu tình cảm nhưng rất ít thể hiện điều đó. Caine vào vai với một sự đĩnh đạc tuyệt vời. 

Jane Fonda xuất hiện thoáng chốc  nhưng để lại những ấn tượng dữ dội trong vai người đàn bà đẹp Brenda Morel tuổi xế chiều. Vai diễn này khiến bà trở thành ứng viên sáng giá cho danh hiệu “Nữ diễn viên phụ xuất sắc” của mùa Oscar tới.

Mỹ nhân “xác ướp Ai Cập” Rachel Weisz vẫn rất mặn mà quyến rũ tuổi 45 với những đường cong hoàn hảo trên cơ thể. Trong Youth, cô vào vai con gái của Fred Ballinger - một người chịu nhiều bất hạnh trong cuộc sống riêng tư, luôn dồn nén và chỉ chực vỡ òa.

Để lại nhiều ấn tượng nhất trong phim là Harvey Keitel. Ông vào vai Mick Boyle - một đạo diễn Hollywood luống tuổi nhưng còn rất ngây thơ và hào hứng với cuộc đời. Vai diễn được xem là tốt nhất trong nhiều năm qua của Harvey Keitel.

Youth có tất cả: dàn diễn viên trong mơ, nhạc nền hay, cảnh đẹp, lời thoại đắt giá, những khoảng khắc tuyệt vời… nhưng xét về tổng thể, bộ phim hơi rời rạc, thiếu sợi dây cảm hứng xuyên suốt từng làm The Great Beauty trở nên kỳ diệu.

Youth là câu chuyện về những kẻ loay hoay không biết làm thế nào để vượt qua chính mình trong quá khứ. Phải chăng đó cũng chính là trường hợp của đạo diễn Paolo Sorrentino? Trong phim, Mick Boyle cùng cộng sự luôn trăn trở tìm kiếm một cái kết hoàn hảo cho bộ phim sắp tới nhưng vẫn không tìm được. Điều tương tự cũng đã xảy ra với Sorrentino trong Youth.

Anh Trâm

• ‘The Great Beauty’ và hành trình truy tìm cái đẹp