Yingluck tại Bangkok tháng 9/2015. Ảnh: Reuters.
Cựu thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra tuần này gây chú ý khi báo Trung Quốc Caixin đưa tin bà được bổ nhiệm làm chủ tịch kiêm đại diện pháp lý của công ty cảng container quốc tế Sán Đầu (SICT) ở Quảng Đông, Trung Quốc. SICT hoạt động tại khu vực cảng Sán Đầu, điểm trung chuyển hàng hóa quan trọng tới phía đông Quảng Đông, tỉnh công nghiệp giàu có ở phía nam Trung Quốc.
Yingluck bị lật đổ trong cuộc đảo chính năm 2014. Bà bị kết tội sơ suất trong chính sách trợ giá gạo gây thất thoát hàng tỷ USD và bị tuyên án 5 năm tù. Cựu thủ tướng trốn khỏi Thái Lan vào tháng 8/2017. Thái Lan được lãnh đạo bởi chính quyền quân sự kể từ sau cuộc đảo chính và dự kiến tổ chức bầu cử trước tháng 5.
Trước khi trở thành thủ tướng Thái Lan năm 2011, Yingluck từng là giám đốc cấp cao tại công ty viễn thông Shin Corp của gia đình Shinawatra. Bà cũng từng là giám đốc điều hành công ty bất động sản của gia đình, SC Asset.
Yingluck không có kinh nghiệm trong lĩnh vực vận tải biển, làm dấy lên đồn đoán về ẩn ý đằng sau việc bà lên làm chủ tịch SICT. Bà và anh trai, cựu thủ tướng Thái Thaksin Shinawatra, đã được trông thấy xuất hiện ở Sán Đầu ngay trước khi truyền thông đưa tin về quyết định bổ nhiệm, theo Asia Times.
Một số nhà phân tích tin rằng động thái này có thể báo hiệu rằng nếu đảng Pheu Thai lên nắm quyền sau cuộc bầu cử dự kiến tổ chức vào năm nay, chính quyền Thái sẽ cởi mở hơn với những tham vọng cơ sở hạ tầng trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc ở Thái Lan.
Đảng Pheu Thai được thành lập bởi cựu thủ tướng Thaksin, người bị lật đổ vào năm 2006. Ông sống lưu vong từ năm 2008 để tránh án tù hai năm vì tội tham nhũng liên quan đến một thương vụ đất đai. Theo luật Thái, cả Yingluck lẫn Thaksin không được phép có bất kỳ ảnh hưởng nào đối với Pheu Thai, tuy nhiên, ông được coi là lãnh đạo thực tế của đảng này. Mặc dù đang sống lưu vong, anh em Yingluck vẫn nhận được sự ủng hộ từ nhiều người Thái, đặc biệt là các vùng nông thôn và vùng nghèo. Bản án dành cho họ bị chỉ trích là mang động cơ chính trị.
Chính quyền quân sự Thái Lan, đứng đầu là Thủ tướng Prayut Chan-ocha, đã duy trì quan hệ thân thiện với Trung Quốc. Nhưng dù các quan chức Trung Quốc tích cực vận động hành lang, họ vẫn chưa chấp nhận một tuyến đường sắt cao tốc nối hai nước qua Lào và một dự án kênh nối biển.
Ông Thaksin đã chỉ trích các chính sách kinh tế của chính quyền quân sự trên mạng xã hội. Một quan chức cấp cao của Pheu Thai nói rằng nếu lên nắm quyền, họ sẽ cải thiện quan hệ kinh tế với Trung Quốc, điều mà ông cho rằng chính quyền hiện tại đã làm rất tồi.
Thaksin tại Singapore tháng 2/2016. Ảnh: Reuters.
Hiện chưa rõ chức chủ tịch SICT có đồng nghĩa với việc bà Yingluck phải có mặt ở Quảng Đông hay không. Tuy nhiên, việc bà giữ vị trí này và từng vài lần đến Trung Quốc sau khi trốn khỏi Thái Lan cho thấy Bắc Kinh không công nhận bản án đối với bà. Bangkok và Bắc Kinh có hiệp ước dẫn độ nhưng Trung Quốc chỉ đáp ứng yêu cầu dẫn độ nếu hành vi của người bị truy nã được coi là phạm pháp theo cả luật của nước yêu cầu lẫn Trung Quốc.
Các nhà phân tích khác tại Bangkok suy đoán rằng vị trí mới của Yingluck có thể nhằm mở đường cho Thaksin tham gia khoản đầu tư gần 600 triệu USD vào cảng Thái Lan Laem Chabang của công ty Hutchison Port Holdings, bên nắm giữ 70% cổ phần của SICT. Đây là công ty con của tập đoàn khổng lồ CK Hutchison Holdings do người giàu nhất Hong Kong Lý Gia Thành sáng lập.
Thaksin có lợi ích kinh doanh trên toàn cầu, bao gồm ngành mỏ, công nghệ y tế và từng mua câu lạc bộ bóng đá Manchester City vào năm 2007 rồi bán lại năm 2008. Tuy nhiên, ông không được biết đến là có kinh nghiệm trong ngành vận tải hoặc hậu cần.
Một nguồn tin tại Bangkok có quyền truy cập vào thông tin của liên minh tình báo Five Eyes đã ước tính khối tài sản của cựu thủ tướng Thái Thaksin là 600 triệu USD. Trong khi đó, ước tính của Forbes là 1,8 tỷ USD.
Thaksin được cho là đã nhập tịch Montenegro (quốc gia ở đông nam châu Âu) sau khi hộ chiếu Thái Lan của ông bị hủy. Khoản đầu tư của ông tại nước này đã gặp rắc rối khi người dân địa phương biểu tình phản đối kế hoạch xây dựng một khách sạn lớn với bến du thuyền ở đảo St Nikola. Các nhóm phi chính phủ bình luận kế hoạch của Thaksin nhằm đô thị hóa hòn đảo hoang sơ này đi ngược lại với các giá trị đích thực của phong cách sống Địa Trung Hải.