Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) rạng sáng nay tiến hành dồn dập hai đợt tấn công bằng tên lửa vào căn cứ Ain al-Asad và Irbil của Iraq, nơi có lực lượng Mỹ đồn trú. Đây được coi là hành động đáp trả trực diện của Iran nhằm báo thù cho tướng Qassem Soleimani bị Mỹ hạ sát, cũng là câu trả lời "vỗ mặt" cho những đe dọa tung đòn không kích của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Cuộc tập kích tên lửa này gây lo ngại nguy cơ nổ ra xung đột quân sự trực diện giữa Mỹ và Iran. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng bước đi tiếp theo của hai nước sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào mức độ thiệt hại của lực lượng quân sự Mỹ sau cuộc tập kích tên lửa của Iran.
Tên lửa Iran phóng tới căn cứ Mỹ tại Iraq. Video: Fars News.
"Bước đi tiếp theo của Mỹ tùy thuộc vào nơi tên lửa Iran đánh trúng. Nếu tên lửa Iran không gây tổn hại đáng kể cho lực lượng quân sự Mỹ đồn trú ở hai căn cứ, hai bên có thể xuống thang. Nếu Tehran gây thiệt hại nặng cho cơ sở hạ tầng hoặc làm người Mỹ thương vong, họ sẽ phải đối mặt với đòn trả đũa mạnh tay từ Washington", đại tá về hưu Stephen Ganyard, chuyên gia phân tích quân sự của ABC News, nhận định.
Giới quan sát trước đây dự đoán rằng Iran sẽ sử dụng lực lượng ủy nhiệm để tấn công các lợi ích của Mỹ ở Trung Đông để báo thù cho tướng Soleimani, hoặc tập kích các mục tiêu lớn hơn của Mỹ, như Vùng Xanh ở thủ đô Baghdad của Iraq, nơi tập trung nhiều cơ quan đầu não về quân sự và ngoại giao Mỹ.
Căn cứ Ain al-Asad và Irbil đều là các cơ sở quân sự của chính phủ Iraq và chỉ có một phần lực lượng Mỹ đồn trú. "Dường như Iran đã cố tình nhằm vào những mục tiêu ít ngờ nhất. Đó đều là các địa điểm ít được bảo vệ", Ganyard nhận xét.
Các thông tin về thiệt hại sau vụ tập kích còn nhiều mâu thuẫn, do đòn tấn công diễn ra lúc rạng sáng, trong khi quân đội Mỹ phải chờ trời sáng để đánh giá đầy đủ thiệt hại. Tuy nhiên, các quan chức Lầu Năm Góc cho hay binh sĩ Mỹ đã nhận được cảnh báo và xuống hầm ẩn nấp trước khi tên lửa lao xuống nên không chịu thiệt hại về người.
Vị trí căn cứ không quân al-Asad và Irbil ở Iraq. Đồ họa: NYTimes.
Cả Iran và Mỹ đều có những động thái xuống thang sau vụ tấn công. Ngoại trưởng Iran Javad Zarif khẳng định nước này không muốn chiến tranh sau khi phóng tên lửa vào hai căn cứ có lính Mỹ đồn trú ở Iraq để thực hiện "quyền tự vệ theo Điều 51 của Hiến chương Liên Hợp Quốc".
Ông nhấn mạnh Iran đã "hoàn thành" cuộc tấn công và "không tìm kiếm sự leo thang hay chiến tranh, nhưng sẽ tự bảo vệ mình trước mọi cuộc xâm lược".
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra tuyên bố đầy ôn hòa sau cuộc họp khẩn với các cố vấn cấp cao tại Nhà Trắng. Ông khẳng định "mọi thứ đều ổn" sau vụ tấn công và quyết định không phát biểu trên truyền hình như kế hoạch trước đó.
Hình ảnh tên lửa rời bệ phóng do được Iran công bố sáng 8/1. Ảnh: Fars News.
"Mọi hành động xâm lược và gây hấn mới cũng sẽ dẫn tới những phản ứng gây đau đớn. Chúng tôi kêu gọi người dân Mỹ hối thúc chính quyền rút binh sĩ khỏi khu vực, tránh để mạng sống của họ bị đe dọa", IRGC ra thông cáo sau cuộc tấn công.
Mick Mulroy, cựu phó trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách Trung Đông, nhận định tuyên bố của IRGC cho thấy Tehran muốn chấm dứt leo thang căng thẳng với Washington thông qua vụ tập kích tên lửa. Tuy nhiên, ông vẫn cảnh báo tình hình có thể nóng lên trong những ngày tới.
"Tôi tin Nhà Trắng sẽ xem xét mức độ thiệt hại và thương vong. Đây có thể là thời điểm chấm dứt đối đầu nếu không có người thiệt mạng. Dù vậy, Mỹ có thể tung đòn phủ đầu để vô hiệu hóa mối đe dọa tên lửa đạn đạo Iran nếu có thương vong hoặc phát hiện một đợt tấn công khác sắp diễn ra", Mulroy nêu quan điểm.
Vũ Anh (Theo ABC News)