Năm 2023 ghi nhận lần đầu tiên doanh số các mẫu crossover (CUV) cỡ nhỏ nói chung vượt qua sedan cỡ B để thống trị thị trường ôtô Việt Nam. Kia Seltos, Sonet, Hyundai Creta, Toyota Corolla Cross là những cái tên hot nhất. Sức hút của phân khúc này khiến ngày càng nhiều hãng hiện diện, cạnh tranh không chỉ về thiết kế, trang bị, giá cũng được đẩy xuống gần sát với các dòng sedan giá rẻ nhất thị trường.
Doanh số từ 2020 đến 2022 ghi nhận mức tăng trưởng nhanh nhất thuộc về phân khúc CUV cỡ nhỏ nói chung. Các dòng xe này tăng gần 200%, từ mức 24.636 xe lên 73.695 xe. Ở chiều ngược lại, những mẫu hatchback cỡ A giá dễ tiếp cận nhất thị trường giảm doanh số 42%.
Sedan cỡ B trong 3 năm 2020-2022 gần như đứng yên về doanh số. Còn MPV cỡ nhỏ tăng trưởng 67%. Đến 2023, MPV cỡ nhỏ là phân khúc hiếm hoi tăng trưởng nhưng không đáng kể, 3%. Những phân khúc còn lại đều giảm doanh số, riêng CUV cỡ nhỏ được khách hàng mua nhiều nhất thị trường ôtô nói chung.
Trong 4 năm, 2020-2023, doanh số nhóm sedan cỡ B và hatchback cỡ A giảm lần lượt 31% và 77%. Ngược lại, CUV cỡ nhỏ và MPV cỡ nhỏ tăng lần lượt 131% và 73%.
Xét về khoảng giá, sedan cỡ B và CUV cỡ nhỏ (chủ yếu các mẫu gầm cao cỡ A+ và B) có sự giao thoa rõ nét nhất. Theo nhiều chuyên gia bán hàng, giá tương đương nhau từ các bản cao của sedan cỡ B lên bản thấp của CUV cỡ B là điểm nối giữa hai phân khúc này. Cùng với xu hướng ưa chuộng xe gầm cao của toàn ngành, ngoại hình cứng cáp, tư thế lái thoải mái, khoảng sáng gầm lớn hơn sedan giúp dễ xoay trở ở nhiều địa hình, những dòng CUV cỡ nhỏ dần thay thế sedan truyền thống làm phương tiện di chuyển cho cá nhân và gia đình.
"Những khách chạy dịch vụ, taxi vẫn sẽ chọn sedan để phục vụ công việc vì chi phí đầu tư ban đầu thấp, đặc biệt các bản tiêu chuẩn, số sàn hoặc bản giữa số tự động", trưởng phòng bán hàng một đại lý Hyundai tại TP HCM cho biết. "Nhưng với khách cá nhân, gia đình, họ có xu hướng bỏ sedan lên xe gầm cao cùng tầm giá để đổi lấy thiết kế hợp xu hướng hơn, không gian rộng rãi và đi kèm những trang bị vừa đủ về tiện nghi và tính năng an toàn".
Ví dụ, mức giá khởi điểm của Kia Seltos, Hyundai Creta, những mẫu xe bán chạy nhất phân khúc CUV cỡ B hay tân binh Mitsubishi Xforce đều 599 triệu đồng. Con số này nhỉnh hơn các bản cao của những mẫu sedan cỡ B bán chạy như Toyota Vios (545 triệu), Hyundai Accent (542 triệu) khoảng hơn 50 triệu đồng. Bản cao của Honda City (609 triệu) thậm chí còn đắt hơn bản tiêu chuẩn của các dòng gầm cao cỡ B mới nêu.
Mitsubishi Xforce bản tiêu chuẩn. Ảnh: Phan Tân
Các bản tiêu chuẩn của CUV cỡ B trang bị các tính năng an toàn vừa đủ, cần thiết và thường xuyên sử dụng như camera lùi, phanh ABS, phân phối lực phanh điện tử, cân bằng điện tử. Trang bị tiện nghi cũng đủ dùng với ghế da, đèn chiếu sáng halogen.
Nếu các mẫu xe đã quen tên ở phân khúc này như Creta, Seltos tìm khách bằng những option đặc trưng xe Hàn, thì "người mới" Mitsubishi Xforce lại tiếp cận từ góc độ vận hành. Xforce tương tự Xpander, có tính năng kiểm soát thân xe khi vào cua (AYC) trên bản tiêu chuẩn GLX, cũng là điểm khác biệt của mẫu xe này với các đối thủ cùng tầm tiền trong phân khúc. Bên cạnh đó mẫu xe của Mitsubishi cũng vẫn có đèn pha LED thấu kính như các bản cao của sedan cỡ B. Với mức giá 599 triệu đồng, xe sở hữu thêm phanh tay điện tử, giữ phanh tự động, trang bị mà các mẫu xe gầm thấp cỡ B hay các đối thủ như Seltos, Creta còn thiếu.
Mitsubishi không có một mẫu sedan cỡ B thực thụ, thay vào đó là chiếc Attrage cỡ B- (380-490 triệu đồng). Cách xây dựng cấu hình và giá bán của Xforce có thể đảm nhiệm luôn vai trò lấy khách có nhu cầu mua xe cỡ B gầm thấp Mitsubishi lẫn các thương hiệu khác.
Nhu cầu của thị trường đối với xe gầm cao nói chung khiến các hàng ngày càng đa dạng hóa dải sản phẩm để đáp ứng. Nếu không chọn các bản tiêu chuẩn CUV thuần cỡ B, lựa chọn của khách hàng thay cho sedan cỡ B còn có các mẫu CUV cỡ A+.
Những cái tên như Kia Sonet (519-574 triệu đồng), Hyundai Venue (539-579 triệu đồng), Toyota Raize (498 triệu đồng) có thể khiến khách hàng cân nhắc khi mua xe lần đầu bởi mức giá ngang ngửa hoặc nhỉnh hơn đôi chút so với sedan cỡ B. Trong năm 2023, Sonet thậm chí là mẫu xe bán nhiều nhất phân khúc CUV cỡ nhỏ nói chung. Doanh số của mẫu xe Kia đạt hơn 11.300 chiếc, xếp thứ tư 5 trong danh sách xe bán chạy nhất thị trường.
Theo các chuyên gia bán hàng, xu hướng xe gầm cao cỡ nhỏ sẽ tiếp tục tăng trưởng tại Việt Nam. Năm 2024, sự góp mặt của tân binh Mitsubishi Xforce, nguồn cung của Toyota Corolla Cross trở lại khi có bản nâng cấp mới, các hãng chạy đua giảm giá (trường hợp của Xforce, Creta, Seltos, Yaris Cross) hay nhiều mẫu xe Trung Quốc rục rịch gia nhập thị trường, tất cả giúp người dùng có thêm nhiều lựa chọn.
Ngoài ra, thị trường năm nay có thể thêm chiếc Haval Jolion góp mặt với mức giá dưới 700 triệu. Cuối cùng, mảng xe điện cũng là một lựa chọn mới mẻ cho người dùng, với các mẫu xe cỡ A, B đến từ VinFast như VF 5, VF 6, thậm chí VF 7 ở phân khúc C.
Phạm Trung