0h ngày 26/3, trước cổng trung tâm đăng ký visa Hàn Quốc trên đường Điện Biên Phủ (quận 3), hàng chục người miền Tây, Đông Nam Bộ đến chờ bốc số làm visa đi lao động thời vụ dù nơi này tới 8h30 mới làm việc.
Anh Nguyễn Quốc Sơn có mặt lúc 23h30 sau đó được phát phiếu số 1. Ảnh: Đình Văn
Có mặt ở điểm bốc số thứ tự lúc 23h30, anh Nguyễn Quốc Sơn, 37 tuổi, cho biết sẽ qua tỉnh Sangju trồng nho, nhân sâm theo diện em gái bảo lãnh. Năm ngoái, anh nghỉ làm công nhân để đi lao động ở Hàn Quốc 8 tháng với mức lương hơn 40 triệu đồng. Thấy có dư so với công việc ở Việt Nam, lần này anh và vợ cùng xuất ngoại.
"Nhiều người cũng xin visa đợt này nên vợ chồng tôi phải đến sớm, đợi đến sáng là không kịp", anh Sơn nói.
Ngồi gần đó, bà Nguyễn Thị Thương, 50 tuổi, cho biết đã từ Bạc Liêu lên TP HCM. Bà được người cháu gái lấy chồng ở Hàn Quốc bảo lãnh sang làm việc tại trang trại trồng rau. Hôm trước, bà đến từ sáng nhưng chờ đến chiều vẫn chưa tới lượt làm hồ sơ, nên lần này đi sớm hơn.
Bà Thương cho biết từng sang Hàn Quốc để làm nông nghiệp thời vụ 5 tháng, thu nhập ổn định nên nay đi tiếp. "Bên đó thời tiết rất lạnh, ban đầu tôi chưa quen, nhưng bù lại công việc thu nhập dư dả hơn", bà nói, cho biết được ở cùng nhà người thân nên không tốn nhiều chi phí sinh hoạt.
Đến 1h30, bảo vệ bắt đầu phát số thứ tự. Mỗi đêm trung tâm cấp 180 số, song không đáp ứng đủ nhu cầu do người làm visa quá đông.
Nhiều người chờ đợi từ nửa đêm lấy số thứ tự làm thủ tục xin visa Hàn Quốc, ngày 26/2. Ảnh: Đình Văn
Lao động Việt Nam sang Hàn Quốc làm thời vụ có từ năm 2018. Ông Phạm Viết Hương, Cục phó Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ), cho biết đến nay có 17 tỉnh, thành ký kết với nước bạn để lao động sang làm việc từ 3 đến 11 tháng, chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp. Số lượng lao động diện này tăng dần, năm 2022 có 433 người, đến 2023 tăng lên 1.840 và năm ngoái là 2.157.
Phân tích nguyên nhân, ông Hương cho rằng phía Hàn Quốc rất cần nhân công trong khi đó nhu cầu đi làm của lao động Việt Nam rất lớn. Công việc trong lĩnh vực nông nghiệp không cần ngoại ngữ như lao động dài hạn hoặc các kỹ năng làm việc khá đơn giản nhưng thu nhập tốt, độ tuổi cũng mở từ 30-55. Bên cạnh diện được các địa phương đưa đi, hiện phía Hàn Quốc cho phép cô dâu, lao động có visa cư trú dài hạn bảo lãnh người thân sang làm việc.
Đồng Tháp là một trong 4 địa phương đầu tiên ký kết đưa lao động thời vụ sang Hàn Quốc. Bà Nguyễn Thị Minh Tuyết, Phó giám đốc Sở Nội vụ tỉnh, cho biết ban đầu lao động chỉ sang làm được 3 tháng (visa C4) nhưng đến nay tăng lên 5, 8, 11 tháng (visa E8). Địa phương đã ký kết với hai tỉnh là Gyeonggi, Gangwon và đang xúc tiến ký tiếp với một địa phương khác.
Lãnh đạo Sở Nội vụ Đồng Tháp cho biết lao động ở tỉnh đi Hàn làm việc thời vụ tăng cao do từ năm 2023 đến nay, số lượng người mất việc trên địa bàn tăng, đặc biệt là công nhân từ các tỉnh Đông Nam Bộ trở về. Những người độ tuổi 35-45 được Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh giới thiệu sang Hàn làm việc.
Thu nhập bình quân mỗi tháng của lao động thời vụ ở Hàn Quốc khoảng 40 triệu đồng. Bên sử dụng lao động hỗ trợ chỗ ở, phương tiện sinh hoạt, lao động bỏ chi phí mua thực phẩm. Sau khi trừ các chi phí, mỗi tháng dư 30 triệu đồng. Nhiều trường hợp đi cả vợ chồng, sau 8 tháng để dành gần nửa tỷ đồng.
Lao động của Đồng Tháp chăm sóc dưa leo ở Hàn Quốc. Ảnh: Minh Tuyết
Nhiều năm nghiên cứu thị trường và lao động Việt Nam sang Hàn Quốc, thạc sĩ Nguyễn Nam Cường, Nghiên cứu sinh Địa lý Nhân văn tại Học viện Hàn Quốc học AKS, cho biết một lý do lao động Việt sang Hàn tăng cao do nước này thiếu lao động. Năm 2021, Bộ An ninh Hành chính Hàn Quốc công bố 89 vùng trong nước suy giảm dân số, tức 20% ở độ tuổi trên 65. Những cô dâu ở các vùng này được bảo lãnh người thân sang đây làm việc.
Ông Nguyễn Như Tuấn, Phó phòng Thị trường châu Á - châu Phi (Cục Quản lý lao động ngoài nước, Bộ Nội vụ), khuyến cáo lao động muốn sang Hàn Quốc làm việc cần tìm hiểu kỹ danh sách 17 tỉnh được phép đưa đi. Ngoài ra, nhiều trường hợp lợi dụng chính sách cho phép người thân bảo lãnh đã lừa người muốn đi Hàn, đóng hàng trăm triệu đồng nhưng không xuất cảnh được.
"Lao động làm thời vụ chỉ tốn tiền vé máy bay, phí làm visa, bảo hiểm du lịch, nếu cao hơn cần cảnh giác, liên hệ ngành chức năng để được tư vấn", ông Tuấn khuyến cáo.
Đình Văn - Lê Tuyết