Con chó sói chưa tròn hai tháng tuổi khi chết. Ảnh: Chính quyền Yukon.
Xác ướp chó sói cái còn non được bảo quản hoàn hảo trong lớp đất đóng băng vĩnh cửu suốt hàng nghìn năm, nhờ đó các nhà nghiên cứu có thể tìm hiểu con sói xám chết như thế nào và tại sao nó nằm đơn độc dưới lớp băng lâu như vậy. Xác ướp sói xám (Canis lupus) được phát hiện bởi một thợ đào vàng khai quật lớp đất đóng băng ở vùng Yukon, Canada, vào tháng 7/2016, tại mỏ vàng Klondike gần thành phố Dawson. Nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Des Moines, Iowa, công bố phát hiện hôm 21/12 trên tạp chí Current Biology.
"Đây là mẫu vật chó sói hoàn chỉnh nhất được tìm thấy từ kỷ Băng Hà", trưởng nhóm nghiên cứu Julie Meachen, phó giáo sư giải phẫu học ở Đại học Des Moines, cho biết. "Tất cả mô mềm, lông, da, thậm chí cái mũi nhỏ của nó vẫn còn đó. Nó vẫn nguyên vẹn và đó là xác ướp thực sự hiếm gặp".
Một số phân tích bao gồm xác định niên đại bằng đồng vị carbon, lấy mẫu ADN và đo đồng vị oxy giúp xác nhận thời điểm con sói non chết. Kết quả chụp X quang bộ xương và răng cũng hé lộ mẫu vật được đặt tên là Zhùr chỉ 7 tuần tuổi khi nó qua đời. Không chỉ là xác chó sói kỷ Băng Hà nguyên vẹn nhất từng được phát hiện, Zhùr cũng đặc biệt quan trọng với các nhà nghiên cứu bởi nó bị chôn vùi ở Bắc Mỹ. Theo Meachen, loại mẫu vật này khá phổ biến tại Siberia, nhưng rất khó tiếp cận. Thông qua xác Zhùr, nhóm nghiên cứu có cơ hội tìm hiểu chó sói Bắc Mỹ có nguồn gốc từ đâu.
Meachen và đồng nghiệp phục dựng hệ gene ty thể của Zhùr, tìm kiếm những điểm tương đồng với chó sói Beringia, nhóm động vật đã tuyệt chủng sống ở Yukon và Alaska cổ đại, và sói xám Nga. Mối liên quan của con sói non tới cá thể từ cả hai loài ở Bắc Mỹ và lục địa Á - Âu là bằng chứng về sự lai tạp trên cầu cạn Bering, cây cầu đất từng nối liền Alaska và Nga.
Việc sở hữu mẫu vật nguyên vẹn còn cho phép các nhà nghiên cứu xem xét chó sói kỷ Băng Hà ăn gì. "Khi tôi nhìn ảnh chụp X quang và trông thấy ruột của nó, tôi khá hồi hộp", Meachen chia sẻ. "Tôi chưa bao giờ trông thấy mẫu ruột 57.000 năm tuổi trước đây". Nhưng cuối cùng, không phải nghiên cứu ruột mà chính phân tích xương giúp nhóm của Meachen phục dựng chế độ ăn của Zhùr. Trong suốt quãng đời ngắn ngủi, Zhùr chủ yếu ăn động vật dưới nước như cá hồi Chinook sinh sản trên sông Klondike. Điều này không hiếm gặp ở chó sói hiện đại. Chúng chuyển sang nguồn thức ăn dưới nước theo mùa ở Alaska. Tuy nhiên, các nhà khoa học giả định chó sói Yukon ăn bò rừng bison hoặc bò xạ hương trong kỷ Băng Hà.
Một trong những bí ẩn lớn nhất quanh Zhùr là nó trở thành xác ướp như thế nào và tại sao nó chỉ có một mình. Nhóm nghiên cứu đặt giả thuyết con sói non chết khi chiếc hang đổ sụp lên cơ thể nó. Điều này có thể giải thích tại sao xác ướp vẫn nguyên vẹn như vậy, vì con sói lập tức được bao bọc trong môi trường lạnh khô và kín khí. "Có thể sói mẹ và chị em của Zhùr ở ngoài hang khi vụ sụp đổ xảy ra. Đó là lý do tại sao Zhùr chỉ có một mình trong hang. "Có thể nó là con non duy nhất, nhưng điều này rất hiếm gặp vì chó sói thường đẻ vài con non mỗi lứa", Meachen nói.
An Khang (Theo Live Science)