SS Richard Montgomery, tàu chuyên chở hàng hóa qua lại giữa Mỹ và châu Âu thời Thế chiến II, bị mắc cạn rồi chìm ở cửa sông Thames khi trên đường tới thủ đô London vào tháng 8/1944, cùng với 1.500 tấn đạn mà nó mang theo.
Giới chức Anh gần đây cho biết đã lên kế hoạch cắt cột ăngten nổi trên mặt nước của xác tàu để đảm bảo an toàn đường thủy, song hoạt động này vẫn có thể gây ra những xáo trộn có thể kích hoạt vụ nổ thảm khốc.
Richard Montgomery là một trong số 2.711 "con tàu tự do" được Mỹ chế tạo trong Thế chiến II. Những con tàu hàng này được chế tạo đơn giản với khả năng chở hơn 10.000 tấn hàng hóa, trở thành trụ cột trong chiến dịch tiếp tế cho lực lượng Đồng minh, trong đó có Anh và Liên Xô, trong cuộc chiến với phe Trục.
Cột ăngten của Richard Montgomery nhô lên mặt nước tại nơi tàu chìm ở cửa sông Thames, Anh. Ảnh: PA.
Tàu Richard Montgomery mang theo 6.000 tấn vật tư và đạn cho lục quân Mỹ tại Pháp bị mắc cạn khi tới cửa sông Thames để chờ đoàn hộ tống. Công nhân bốc vác cố gắng đưa được 4.500 tấn hàng ra khỏi Richard Montgomery trước khi con tàu bị gãy đôi và chìm cùng 1.500 tấn bom đạn.
Do số bom đạn nguy hiểm trong khoang, con tàu được để nguyên hiện trạng suốt 76 năm qua. Dù xác tàu được coi là ổn định, giới chức Anh cảnh báo rằng bất cứ nỗ lực can thiệp nào vào Richard Montgomery cũng có thể khiến 1.500 tấn bom đạn trên tàu phát nổ với sức công phá lớn hơn vụ nổ 2.750 tấn amoni nitrat ở cảng Beirut, Lebanon ngày 4/8.
Dù xác tàu nằm cách bờ biển hơn 1,6 km, vụ nổ có thể tạo ra sóng thần cao 1,2-4,8 m, làm vỡ nát cửa kính những công trình xung quanh và gây thiệt hại cho tàu thuyền qua lại trong khu vực.
Một cuộc khảo sát gần đây cho biết phần cột ăngten nhô lên mặt nước của tàu Richard Montgomery kéo căng cấu trúc chìm trong nước và có thể khiến số bom đạn trên tàu phát nổ. Tuy nhiên, nỗ lực cắt ngắn cột ăngten cũng có thể gây ra vụ nổ.
Các chuyên gia đánh giá kíp nổ của số bom đạn trên tàu có thể đã bị nước biển ăn mòn và không còn hoạt động theo thời gian, nhưng vẫn không loại trừ nguy cơ chúng bị kích nổ khi bị xáo trộn.
Bộ trưởng Giao thông Vận tải Anh Kelly Tolhurst thừa nhận "bất cứ công việc nào kiểu này đều ẩn chứa rủi ro", song khẳng định việc tháo dỡ cột ăngten trên xác tàu Richard Montgomery sẽ được triển khai với sự hỗ trợ từ các chuyên gia quân đội.
Vị trí xác tàu SS Richard Montgomery. Đồ họa: Google.
Nguyễn Tiến (theo Popular Mechanic, Forbes)