Nội dung đề cập trong văn bản do Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông vừa gửi UBND TP HCM. Động thái trên đưa ra sau kiến nghị của thành phố về hướng dẫn bố trí ngân sách cho Công ty TNHH Một thành viên Đường sắt đô thị số 1 (HURC1) - đơn vị vận hành Metro Số 1, trước việc đơn vị này không đủ nguồn duy trì hoạt động.
HURC1 trực thuộc UBND TP HCM, 100% vốn nhà nước. Năm 2015, công ty thành lập dựa trên kế hoạch Metro Số 1 khai thác năm 2018, để chuẩn bị trước nguồn lực cùng các điều kiện cần thiết cho quản lý vận hành, bảo dưỡng dự án. Khi thành lập, công ty được cấp vốn điều lệ 14 tỷ đồng mua sắm trang thiết bị văn phòng, kinh phí hoạt động chưa được cấp.
Theo đề án thành lập công ty và thoả thuận giữa Chính phủ Việt Nam với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA - nhà tài trợ), trước khi vận hành thương mại Metro Số 1, HURC1 chưa có doanh thu nên TP HCM bố trí ngân sách để đảm bảo điều kiện hoạt động. Tuy nhiên, tiến độ xây dựng tuyến metro chậm so với dự tính nên đến nay, công ty không đủ nguồn tạm ứng từ mức vốn ban đầu.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, việc chi ngân sách cho công ty cần thực hiện theo phương thức tăng vốn điều lệ, song Metro Số 1 chưa vận hành nên HURC1 không đáp ứng quy định về bổ sung vốn. Bộ đánh giá việc bố trí đủ nguồn lực cho công ty hoạt động là cần thiết, đáp ứng cam kết giữa Chính phủ với nhà tài trợ. Từ đó, cơ quan này đề nghị TP HCM báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định bổ sung vốn cho công ty theo điều kiện thực tế.
Trước đó từ tháng 8 năm ngoái, việc thiếu kinh phí khiến HURC1 gặp rất nhiều khó khăn. Điều này ảnh hưởng quá trình đào tạo, chuyển giao, chuẩn bị vận hành tuyến metro, trong bối cảnh dự án chạy nước rút đưa vào khai thác năm sau. Đơn vị này hiện chỉ duy trì bộ máy hoạt động tối thiểu với khoảng 15 nhân sự, trong khi nhu cầu cần khoảng 700 nhân sự để đáp ứng vận hành metro.
Cuối năm 2021, UBND TP HCM kiến nghị Thủ tướng chấp thuận cho sử dụng ngân sách địa phương bố trí kinh phí cho công ty HURC1. Trong thời gian chờ xem xét, công ty tạm ứng 2 tỷ đồng để chi trả lương, chăm lo Tết vừa qua cho người lao động.
Metro Số 1 tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng, dài gần 20 km từ depot Long Bình (TP Thủ Đức) đến ga Bến Thành (quận 1). Dự án hiện đạt gần 90%, dự kiến vận hành thương mại năm 2023.
Gia Minh