Trước trận chung kết, Đại kiện tướng Hans Niemann đã dự đoán rằng: "Nếu Nepomniachtchi thua một ván trước, trận đấu sẽ ngã ngũ. Anh ấy sẽ tự bắn vào chân mình". Những gì Niemann nói đã thành sự thật, qua những gì người thách đấu thể hiện ở ván tám.
Biểu cảm chán nản của Nepomniachtchi sau sai lầm hiếm thấy ở những Đại kiện tướng, trong ván tám trận chung kết cờ vua thế giới tại Dubai, UAE hôm 5/12. Ảnh: FIDE.
Trong một thế cờ cân bằng ở trung cuộc, Nepomniachtchi mắc một sai lầm hiếm thấy ở một Đại kiện tướng. Nước cờ này không chỉ khiến anh mất tốt, mà còn rơi vào thế thua. Thất bại ở ván tám khiến Nepomniachtchi bị dẫn tới 3-5, khi trận đấu chỉ còn sáu ván nữa. Cơ hội để kỳ thủ Nga lật đổ Vua cờ Na Uy ngày càng xa vời.
Trong lịch sử chung kết thế giới, chỉ hai người thách đấu từng bị dẫn cách biệt hai ván mà sau đó có thể lật đổ Vua cờ. Đó là Max Euwe năm 1935 khi trận đấu kéo dài 30 ván, và Bobby Fischer năm 1972 với 24 ván.
Chính Carlsen cũng đã cảnh báo Nepomniachtchi trước trận, về sự ổn định ở một trận chung kết thế giới. "Tại siêu giải Na Uy, Nepomniachtchi chơi rất hay trong ba, bốn ván đầu. Nhưng sau một thất bại, cậu ấy sụp đổ. Cậu ấy không được phép phạm sai lầm như thế ở chung kết thế giới. Tôi sẽ không ngã xuống nếu phải nhận một cú đấm vào mặt. Đây sẽ là thử thách lớn nhất với Nepomniachtchi".
Nepomniachtchi không cải thiện được điểm yếu này. Anh chọn Phòng thủ Nga trước khai cuộc 1.e4 của Carlsen, giống như ở ván bốn. Lần này Nepomniachtchi chọn biến đối xứng, nhưng bị cho là nguy hiểm cho Đen.
Bất ngờ đầu tiên đến ở nước thứ 9, khi Nepomniachtchi đẩy tốt h5, tức là anh từ bỏ ý định nhập thành. Kỳ thủ số một Nga mất 17 phút cho nước cờ này, nhưng Carlsen lại cho rằng nước cờ này đã được chuẩn bị sẵn. "Tôi sẽ cực kỳ ngạc nhiên nếu Nepomniachtchi chỉ vừa mới nghĩ ra nước này", Vua cờ nói.
Carlsen sau đó mất tớ 41 phút để đi nước 10.Qe1. Đây là thời gian lâu nhất anh cần để đi một nước cờ, kể từ đầu trận. Nước cờ này cho phép Đen đổi hậu nếu đi 10...Qe7. Khi đó thế cờ sẽ hòa nhanh hơn. "Tôi nghĩ não của tôi đã khô hạn ý tưởng rồi. Và tôi không nghĩ đến một ván đấu hấp dẫn", Carlsen giải thích.
Carlsen muốn hòa nhưng Nepomniachtchi không thích như vậy. Anh chọn biến khác phức tạp hơn, dù thế cờ vẫn cân bằng. Nhưng chính Nepomniachtchi mắc sai lầm ở nước 21, khi anh đẩy tốt b5 để đuổi tượng trắng. Người thách đấu chỉ mất bốn phút để đi nước này, kéo theo những tiếng "ôi chao", từ cả ba bình luận viên trên kênh Chess.com.
Thế cờ sau 21...b5. Carlsen (Trắng) lúc này có cơ hội chiếu hậu ở a3, rồi bắt tốt a7. Không chỉ có lợi thế hơn tốt, Hậu trắng còn được đặt vào vị trí nguy hiểm để có thể dọa chiếu ở hàng tám. Trắng lúc này đã có ưu thế lớn, còn Đen rất khó phòng thủ chính xác.
Sau nước cờ này, Nepomniachtchi rót thêm một ít trà, nhìn thẳng vào mặt Carlsen, rồi rời khỏi bàn đấu. Biểu cảm của Carlsen cho thấy rõ anh rất bất ngờ. Sau năm phút kiểm tra kỹ lưỡng, anh quyết định đi hậu a3 để nhận món quà tốt a7 của đối thủ.
Sau khi Carlsen đi 22.Qa3, Nepomniachtchi vẫn chưa xuất hiện trở lại bàn đấu. "Có lẽ cậu ấy đang ngâm mặt vào trong nước ở phòng nghỉ, và hối hận vì đã đẩy tốt b5", Kiện tướng Quốc tế Daniel Rensch bình luận.
Phải tám phút sau, Nepomniachtchi mới trở lại bàn đấu. Khi giải thích về sai lầm này trong họp báo sau trận, anh nói: "Tôi nhìn ra nước hậu a3. Nhưng tôi quên mất là sau khi hậu ăn tốt a7, nó còn dọa bắt cả tượng đen nữa".
Sau sai lầm này, Nepomniachtchi nhanh chóng đi thêm vài nước yếu. Và chỉ sau vài nước cờ, Đen rơi vào thế thua hoàn toàn. "Tôi đã không phòng ngự theo cách tốt nhất. Nhưng sau sai lầm như thế, thật khó để thủ", kỳ thủ Nga nói.
Carlsen bộc lộ sự khác biệt giữa hai kỳ thủ qua cách anh chơi phần còn lại của ván đấu. Trong thế cờ Trắng thắng hoàn toàn, Carlsen vẫn dành rất nhiều thời gian để suy nghĩ. "Tôi vẫn còn rất nhiều thời gian", anh nói. "Không có lý do gì để phải vội vàng. Chiến thắng sẽ không chạy đi đâu cả, nên tôi cứ phải cẩn trọng trước đã".
Và sau 46 nước cờ, Nepomniachtchi dừng đồng hồ, rồi bắt tay xin thua. "Tôi muốn xin lỗi vì màn thể hiện hôm nay, nó thấp hơn nhiều so với trình độ của một Đại kiện tướng".
Vẫn có thời điểm Nepomniachtchi cười tươi trong họp báo sau trận, dù cửa thắng trận của anh đã rất hẹp. Hai kỳ thủ sẽ có một ngày nghỉ, trước khi bắt đầu ván chín vào thứ ba 7/12.
Xuân Bình