Sáng 20/12, ông Trần Phương Bình (59 tuổi, nguyên Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đông Á – DAB), Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ Nhôm, Chủ tịch HĐQT Công ty Bắc Nam 79) cùng các bị cáo được đưa đến tòa khá sớm để nghe tuyên án. Vũ vẫn giữ vẻ bình tĩnh như những ngày ra tòa trước đó, song ánh mắt lộ rõ sự căng thẳng.
HĐXX mất nhiều giờ để công bố quan điểm. Theo đó, Vũ Nhôm đã có hành vi ký nộp khống 200 tỷ đồng để Công ty Bắc Nam 79 mua cổ phần của DAB và Vũ đã chiếm đoạt số tiền này. "Số tiền có nguồn gốc từ DAB, do Trần Phương Bình thực hiện các hành vi gian dối, chuyển cho Vũ để mua cổ phần. Tuy chưa xác định được có hành vi phạm tội liên quan đến giao dịch số tiền này nhưng đây là vật chứng vụ án, cần thu hồi để khắc phục thiệt hại", HĐXX nhận định.
Ngoài ra, ông Bình còn xuất quỹ khống mua giúp cho Vũ 13,4 triệu USD và cho vay 94 tỷ đồng nhưng ông ta chưa trả lại.
Vũ Nhôm tại tòa sáng nay. Ảnh: Thành Nguyễn.
Tại tòa, Vũ và luật sư cho rằng trong quá trình điều tra Vũ bị "khủng bố tinh thần, sỉ nhục", cơ quan điều tra vi phạm tố tụng. Từ khi khởi tố vụ án, ông ta đã làm nhiều đơn khiếu nại gửi cơ quan tố tụng nhưng không được trả lời. Tuy nhiên, HĐXX đã bác quan điểm này bởi: "Các đơn của bị cáo đều quá hạn nên không thể xem xét. Riêng việc xin nộp lại số tiền hơn 200 tỷ đồng chiếm đoạt, đã được ghi nhận trong cáo trạng", HĐXX đánh giá.
Hơn nữa, quá trình thẩm vấn công khai, bị cáo Bình, Vinh đều xác nhận điều tra viên, kiểm sát viên không có hành vi khủng bố tinh thần Vũ, dù có lúc nói lớn tiếng nhưng không có nội dung mạt sát; lời khai tại cơ quan điều tra là đúng ý trí của các bị cáo; cơ quan điều tra có cho bị cáo xem lại lời khai và biên bản đối chất.
HĐXX nhận định, quá trình xét xử Vũ Nhôm chối tội, không ăn năn. Tuy nhiên, bị cáo cũng có tình tiết giảm nhẹ là đã nộp lại hơn 203 tỷ đồng để khắc phục thiệt hại; gia đình đông con, con còn nhỏ... Từ đó, HĐXX tuyên phạt Vũ Nhôm mức án 17 năm tù về tội Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Tổng hợp với bản án 8 năm tù TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên trước đó (đã có hiệu lực), bị cáo phải nhận 25 năm tù.
Vũ Nhôm sau khi nhận án: Hữu Khoa.
Là người có vai trò chủ mưu, Trần Phương Bình phải nhận 20 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, tù chung thân về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Tổng hợp hình phạt ông Bình phải chấp hành án chung thân.
HĐXX cho rằng bị cáo gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, chỉ đạo Nguyễn Thị Kim Xuyến (Phó tổng giám đốc DAB), Nguyễn Thị Ái Lan (Trưởng phòng quản lý tài sản nợ của DAB)... cùng thực hiện nhiều hành vi trái pháp luật gây thiệt hại cho DAB hơn 3.600 tỷ đồng nên cần phải xử lý nghiêm. Tuy nhiên, HĐXX cũng ghi nhận công lao, cống hiến của bị cáo cho DAB.
Có vai trò giúp sức tích cực cho Bình dẫn đến thiệt hại 1.574 tỷ đồng và chiếm đoạt 40 tỷ đồng của nhà băng, Nguyễn Thị Kim Xuyến phải nhận 18 và 20 năm tù lần lượt về các tội danh như ông Bình. Tổng hợp hình phạt bị cáo phải thi hành là 30 năm tù (mức án cao nhất của hình phạt tù có thời hạn).
Có quan hệ thân thiết với cựu phó Chủ tịch DAB, tháng 1/2008, Nguyễn Hồng Ánh (cựu cán bộ Công an TP HCM) được Trần Phương Bình phê duyệt cho vay 2.000 lượng vàng trong thời hạn 12 tháng. Một năm sau Ánh trả nợ gốc là 2.000 lượng vàng cho DAB nhưng thực chất hai bên chỉ làm thủ tục tất toán trên giấy tờ, đảo nợ thành khoản vay mới 2.000 lượng vàng tại DAB.
Đến 26/1/2010, cựu công an chỉ trả được 100 lượng vàng nhưng ông Bình đồng ý cho thế chấp khoản tiết kiệm 32 tỷ đồng tất toán khoản vay 1.900 lượng vàng (tương đương 53 tỷ đồng). "Hành vi ký khống hồ sơ tất toán của bị cáo Ánh có dấu hiệu của tội chiếm đoạt nhưng do giới hạn trong việc xét xử nên HĐXX chỉ xem xét trách nhiệm của bị cáo theo cáo trạng truy tố là có căn cứ", bản án nêu.
Từ đó, Ánh bị phạt 10 năm tù (VKS chỉ đề nghị 5-6 năm) về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Nguyễn Thị Thị Ái Lan lúc đầu kêu oan nhưng sau đó thừa nhận sai phạm dẫn đến việc Trần Phương Bình gây thiệt hại 820 tỷ đồng. Về cáo buộc tham gia chi lãi suất ngoài trái phép, kinh doanh ngoại hối Lan không thừa nhận, song HĐXX căn cứ lời khai của Trần Phương Bình và những người liên quan, xác định "có đủ cơ sở chứng minh bị cáo đã thực hiện hành vi" và tuyên phạt 9 năm tù.
Các bị cáo còn lại nhận mức án từ 2 năm tù treo đến 16 năm tù.
Trần Phương Bình được đưa về trại giam. Ảnh: Hữu Khoa.
Về trách nhiệm dân sự, tòa buộc Vũ Nhôm phải nộp lại 13,4 triệu USD, khoản vay hơn 90 tỷ đồng và liên đới bồi thường hơn 50 tỷ đồng với Trần Phương Bình.
Nguyên Tổng giám đốc DAB phải bồi thường 1.500 tỷ đồng và hơn 27.000 lượng vàng, liên đới bồi thường hàng chục tỷ đồng với các bị cáo khác.
Để đảm bảo cho việc thi hành án, tòa tiếp tục kê biên hơn 125 triệu cổ phần DAB (24,88% vốn điều lệ) của ông Bình, Xuyến, Vũ Nhôm, Công ty Bắc Nam 79 và 18 cá nhân.
HĐXX cũng kiến nghị cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ dấu hiệu tội phạm trong việc Vũ Nhôm nhận từ ông Bình 13,4 triệu USD; các vấn đề liên quan Võ Thị Kim Anh (nguyên trưởng phòng Kế toán – Kế toán trưởng Hội sở DAB); Trần Huy Nam (nguyên Giám đốc DAB Chi nhánh Gia Định)... trách nhiệm của những cá nhân thuộc Ngân hàng Nhà nước (NHNN), Thanh tra giám sát NHNN Chi nhánh TP HCM, Công ty Kiểm toán TNHH Ernst and Young VN trong việc kiểm toán, kiểm quỹ nhưng không phát hiện Trần Phương Bình để xảy ra sai phạm gây hậu quả nghiêm trọng.
13h30 phiên tòa kết thúc, các bị cáo được đưa về trại giam. Rất đông người thân của họ nán lại trong sân.
Người thân bị cáo sau phiên tòa. Ảnh: Hữu Khoa.
Cáo trạng truy tố ông Bình và đồng phạm đã thực hiện hàng loạt sai phạm kéo dài trong 10 năm điều hành hoạt động của DAB. Trong phạm vi vụ án này, thiệt hại được xác định là hơn 3.600 tỷ đồng.
Cựu Tổng giám đốc bị cáo buộc chiếm đoạt hơn 2.000 tỷ đồng, trong đó đã chuyển cho Vũ hơn 200 tỷ đồng qua việc ký khống hồ sơ mua bán cổ phần; mua giúp 13,4 triệu USD nhưng ông ta chưa trả lại cho DAB.
Hơn 1.500 tỷ đồng thiệt hại còn lại do ông Bình chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ sai nguyên tắc chi lãi ngoài huy động vốn 470 tỷ, 385 tỷ kinh doanh ngoại hối, hơn 610 lượng vàng tài khoản, 53 tỷ đồng trong việc tất toán khống khoản vay 1.900 lượng vàng cho bị cáo Nguyễn Hồng Ánh (nguyên cán bộ Công an TP HCM).
Quá trính xét xử, ngoài Vũ kêu oan, hầu hết bị cáo đều thừa nhận sai phạm và xin tòa xem xét giảm nhẹ hình phạt.
Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên Phó tổng giám đốc DAB) bị xác định cấu kết với ông Bình với vai trò đồng phạm tích cực. Ảnh: Thành Nguyễn.
Chủ tịch HĐQT Công ty Bắc Nam 79 khẳng định, 203 tỷ đồng bị cáo buộc chiếm đoạt là "vay cá nhân ông Bình", tức quan hệ dân sự. Vũ và ông Bình rất thân thiết nên thường mượn nhau hàng triệu USD. Cho đến lúc ông Bình bị bắt chưa từng đòi Vũ 203 tỷ nên chưa có cơ hội trả.
Theo đó, Vũ đã nhờ luật sư liên hệ gia đình nộp đủ số tiền này cho cơ quan thi hành án ngay khi phiên xét xử đang diễn ra. Ông ta cũng hứa trả cho DAB 13,4 triệu USD ngay khi phiên tòa kết thúc.
Ông Trần Phương Bình nhận tội, song thay đổi một số lời khai so với tại cơ quan điều tra. Điều này đang có lợi cho Vũ Nhôm.
Hải Duyên