Tor-M2U phô diễn khả năng bắn khi hành tiến và diệt mục tiêu bay thấp. Video: TvZvezda.
"Căn cứ không quân Hmeymim đã hai lần bị tấn công bằng pháo phản lực phóng loạt trong ngày 6/5. Phòng không Nga đánh chặn toàn bộ 36 quả rocket phóng từ vùng đệm giảm căng thẳng ở tỉnh Idlib do phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS) thân al-Qaeda kiểm soát. Không có thiệt hại về người và khí tài", thiếu tướng Viktor Kupchishin, người đứng đầu Trung tâm Hòa giải của Nga ở Syria, hôm qua cho biết.
Quân đội Nga cũng chặn đứng 12 đợt tấn công của phiến quân, chủ yếu bằng máy bay không người lái (UAV) mang thuốc nổ, nhằm vào căn cứ Hmeymim trong tháng 4. Giới chuyên gia đánh giá rằng thực tế này đã chứng minh hiệu quả tác chiến của lá chắn phòng thủ hỗn hợp được Nga triển khai tại căn cứ không quân ở miền tây Syria.
Tướng Kupchishin cho biết lực lượng HTS đã dùng UAV để trinh sát và hiệu chỉnh đường bắn cho pháo phản lực rót vào căn cứ Hmeymim. Các trận địa pháo của phiến quân nhanh chóng bị phát hiện và tiêu diệt bởi lực lượng không quân Nga và pháo binh Syria. Nhiều khả năng Nga đã kích hoạt hệ thống gây nhiễu Krasukha-4 để đối phó với những UAV giá rẻ có kích thước nhỏ, khó bị đánh chặn bởi các tổ hợp phòng không tầm ngắn.
Krasukha-4 tích hợp những công nghệ tác chiến điện tử tốt nhất của Nga, đặc biệt là hệ thống ăng ten độc đáo phát triển từ đài gây nhiễu SPN-30. Nó có khả năng vận hành hoàn toàn tự động, kíp điều khiển chỉ cần theo dõi thiết bị mà không phải thao tác trực tiếp. Máy gây nhiễu chủ động của Krasukha-4 có thể cắt đứt liên lạc hoặc chiếm quyền điều khiển UAV đối phương từ khoảng cách xa, trước khi chúng kịp đe dọa mục tiêu.
Với tầm hoạt động hiệu quả 300 km, Krasukha-4 đủ sức tạo ô bảo vệ quanh căn cứ Hmeymim trước mối đe dọa từ UAV, khiến chúng bị phá sóng điều khiển và định vị, phải hạ cánh tại chỗ hoặc đâm xuống đất. Trong một thử nghiệm hồi năm 2015, hệ thống Krasukha-4 cũng kích nổ nhiều quả đạn pháo phản lực BM-21 trang bị ngòi nổ vô tuyến khi chúng bay tới mục tiêu.
Hệ thống Pantsir-S1 (trái) và Tor-M2U Nga triển khai ở căn cứ Hmeymim. Ảnh: Twitter.
Tổ hợp pháo - tên lửa phòng không Pantsir-S1 là vũ khí chủ lực được sử dụng để đối phó mối đe dọa từ pháo phản lực và UAV tự sát. Các khẩu đội Pantsir từng hạ 7 trong 10 UAV tự sát tấn công căn cứ Hmeymim và quân cảng Tartus hồi tháng 1/2018.
Pantsir-S1 được phát triển từ nền tảng tổ hợp pháo - tên lửa phòng không 2K22 Tunguska, được bổ sung nhiều tính năng và vũ khí mới để đối phó với các mối đe dọa trong thế kỷ 21. Nga đang triển khai ít nhất 4 tổ hợp Pantsir-S1 tại Syria với nhiệm vụ bảo vệ hệ thống phòng không tầm xa S-400, cũng như lấp khoảng trống tầm thấp ngoài khả năng đánh chặn của S-400.
Mỗi xe chiến đấu Pantsir-S1 gồm hai pháo tự động 2A38M cỡ nòng 30 mm với tốc độ bắn 5.000 phát/phút, trang bị 1.500 viên đạn nổ mảnh hoặc xuyên giáp với tầm bắn tối đa 4 km, cùng 12 tên lửa tầm ngắn 57E6 có khả năng diệt mục tiêu từ cách 20 km.
Pantsir-S1 được trang bị radar mảng pha quét điện tử thụ động, cho phép phát hiện và theo dõi nhiều mục tiêu cùng lúc.
Tuy nhiên, hệ thống này đôi khi gặp khó khăn trong việc bám bắt mục tiêu nhỏ, bay với tốc độ thấp như flycam và UAV hạng nhẹ. Nó từng nhiều lần báo động giả khi phát hiện những con chim lớn bay quanh căn cứ Hmeymim, khiến quân đội Nga hồi tháng 4/2018 phải điều thêm các hệ thống Tor-M2U để bảo vệ căn cứ Hmeymim.
Tổ hợp phòng không tầm ngắn Tor-M2U được tập đoàn Almaz-Antey ra mắt vào năm 2014, có nhiệm vụ bảo vệ các đoàn xe cơ giới và tăng thiết giáp trên chiến trường, cũng như các công trình cố định trước đòn không kích bằng tên lửa hành trình, vũ khí dẫn đường chính xác, trực thăng, tiêm kích bay thấp của đối phương.
Các hệ thống Tor-M2U khai hỏa trong đợt tập trận năm 2015. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga.
Mỗi xe chiến đấu Tor-M2U thường được trang bị 8 quả đạn 9M331, cho phép tấn công tối đa 4 mục tiêu cùng lúc từ khoảng cách 16 km và độ cao 10 km. Tor-M2U được đặt trên khung gầm bánh xích nặng 37 tấn, có thể bám bắt nhiều mục tiêu trong khi di chuyển và khai hỏa trong vòng 3-5 giây sau khi dừng lại. Các hệ thống Tor-M2U Nga từng phô diễn khả năng phóng đạn tấn công mục tiêu ngay trong lúc hành tiến hồi năm 2015.
Sự xuất hiện của Tor-M2U lấp đầy khoảng trống trong lưới phòng không tại căn cứ Hmeymim, thậm chí hiệu quả chiến đấu của nó còn vượt trội hơn hệ thống Pantsir-S1 và có thể trở thành vũ khí đánh chặn tầm ngắn chủ lực của Nga tại Syria trong thời gian tới.
"Trong giai đoạn tháng 4 đến tháng 8/2018, những hệ thống Tor-M2U đóng quân tại Hmeymim đã đánh chặn tới 80 mục tiêu trên không và đạt tỷ lệ thành công 80%", Viktor Murakhovsky, tổng biên tập tạp chí Kho vũ khí Tổ quốc của Nga cho biết hồi cuối năm ngoái.
Duy Sơn (Theo National Interest)