Chị Huệ (Vũ Thư, Thái Bình) cho biết, suốt 5 năm qua, vợ chồng chị đã đi khám, chữa ở không biết bao nhiêu nơi, mà tin vui vẫn chưa thấy. Hai người thường cho là rơi vào 10% số người vô sinh không rõ nguyên nhân vì các kết quả khám, xét nghiệm về chức năng sinh sản của từng người đều ổn.
"Lần gần đây nhất, khi đi cùng chồng tới cơ sở khám nam khoa, nghe bác sĩ nói vợ cũng cần lấy máu và dịch cổ tử cung xét nghiệm, mình hơi ngạc nhiên nhưng vẫn làm. Không ngờ kết quả cho thấy nguyên nhân hiếm muộn của hai vợ chồng", chị Huệ kể.
Hiện tại, chị Huệ đang uống thuốc theo đơn bác sĩ để ức chế kháng thể chống lại tinh trùng của chồng.
Giáo sư Trần Quán Anh xem kết quả và tư vấn cho bệnh nhân khám vô sinh nam. Ảnh: MT.
Giáo sư Trần Quán Anh, Giám đốc Phòng khám đa khoa tiết niệu và nam khoa Tâm Anh (Hà Nội) cho biết, đây là một trong số những trường hợp vô sinh vì trong cơ thể người vợ có kháng thể kháng lại tinh trùng của chồng. Không ít cặp rơi vào trường hợp này, cưới nhau tới cả chục năm vẫn không thể có con, trong khi đi khám khắp nơi cũng không phát hiện nguyên nhân, tới khi mỗi người một ngả, lấy người khác thì lại sinh con bình thường.
Theo giáo sư Quán Anh, ở các trường hợp này, cổ tử cung của người vợ có kháng thể tiêu diệt tinh trùng của chồng. Khi các chú tinh binh vào tới cổ tử cung thì bị kết dính, vón cục lại, không thể di chuyển được hoặc di chuyển rất ít, nên không thể tiến tới trứng hay phá vỡ lớp màng ngoài của trứng để thụ thai.
Bên cạnh đó, cũng có một số trường hợp, cơ thể nam giới sản sinh ra kháng thể chống lại tinh trùng của chính mình. Trường hợp của vợ chồng anh Thịnh, chị Trang là một điển hình. Sau 3 năm kết hôn mà chưa có tin mừng, chị Trang đi khám thì được kết luận bình thường. Còn anh Thịnh, kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ cho thấy tinh trùng rất yếu, số lượng ít nên khả năng thụ thai giảm. Tiếp đó, bác sĩ cho anh Thịnh làm xét nghiệm tìm kháng thể kháng tinh trùng thì cho kết quả dương tính. Tình trạng kháng tinh trùng của anh khá nhẹ và có thể điều trị bằng thuốc để giảm quá trình cơ thể sinh kháng thể chống lại chính mình.
Phó giáo sư Nguyễn Thị Hà, chuyên gia về sinh hóa, ĐH Y Hà Nội cho hay, thông thường để chẩn đoán vô sinh ở nam giới cần làm 3 xét nghiệm cơ bản: yếu tố nội tiết tố chỉ huy về hoạt động tình dục và sinh sản, thử tinh dịch đồ để xem mức độ khỏe yếu có hoặc không có tinh trùng, làm xét nghiệm kháng thể chống tinh trùng. Những nam giới thuộc nhóm các bệnh vô sinh khó chữa (vô sinh do không có tinh trùng) thì việc tìm kháng thể chống tinh trùng hết sức quan trọng.
Theo bà Hà, kháng thể kháng tinh trùng là kháng thể chống lại trực tiếp kháng nguyên tinh trùng, tác động đến khả năng thụ tinh của tinh trùng và gây nên vô sinh. 20% trường hợp vợ chồng vô sinh đã phát hiện sự có mặt của kháng thể kháng tinh trùng ở người chồng hoặc vợ.
Ở người chồng, kháng thể kháng tinh trùng được sản sinh chống lại tinh trùng của chính bản thân (hiện tượng tự miễn). Kháng thể kháng tinh trùng có trong tinh dịch và 50% kháng thể gắn trên bề mặt tinh trùng, hình thành lớp áo ngoài.
Ở người vợ, kháng thể kháng tinh trùng được sản sinh chống lại tinh trùng của chồng, nó có thể có trong dịch nhày cổ tử cung, dịch ống dẫn trứng, dịch nang trứng. Khi có kháng thể kháng tinh trùng ở chồng hoặc vợ thì tỷ lệ mang thai của những cặp vợ chồng này là thấp hơn 38% những cặp bình thường. Nó ảnh hưởng tới sự thụ tinh, sự làm tổ của trứng, sự phát triển sớm của bào thai và cả sự xảy thai cũng được ghi nhận.
Theo các bác sĩ, điều trị vô sinh do kháng thể kháng tinh trùng có thể bằng nhiều biện pháp như: sử dụng chất ức chế miễn dịch, thụ thai bằng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung, thụ thai trong ống nghiệm, thụ thai bằng cách tiêm tinh trùng vào bào tương của noãn. Tùy tình trạng ngưng kết của mẫu tinh dịch mà bác sĩ chỉ định điều trị từng trường hợp.
"Điều quan trọng nhất trong các trường hợp này là phát hiện được nguyên nhân chính xác", bác sĩ nói.
Vương Linh
* Tên một số nhân vật trong bài đã được thay đổi.